| Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | İller Bankası Genel Müdürlüğünün 2013 ve 2014 yıllarına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
| Dönemi | : | 26 |
| Yasama Yılı | : | 1 |
| Tarih | : | 02 .06.2016 |
HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Şimdi, Mehmet ağabey yarım bıraktı, o zaman ben şöyle...
BAŞKAN - Urfa'yı arada hallettiği için tekrar konuşmadı.
HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Halletti mi, halletmedi mi bakalım.
Şanlıurfa'daki tüm belediyelerin şeyini istiyorum ben, atık su tesisleri...
ERTUĞRUL SOYSAL (Yozgat) - Viranşehir...
HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Viranşehir de var, Ceylanpınar da var, Mehmet ağabeyin ilgi alanına giriyor. Bizim görevimiz, burada birinci asıl görevimiz Şanlıurfa'nın problemlerini halletmek, Viranşehir'le beraber.
Arkadaşlar, İller Bankasının amacı, görev amacı, şehircilik altyapısı olmayan, kaynak sıkıntısı yaşayan mahallî idarelere hem finansman hem de mühendislik ve danışmanlık gibi destek sağlamaktır ki daha sonra, geçen dönem, 24'üncü Dönem çıkan bir yasayla da başka görevler de üzerine eklendi ama asıl görevi, bu mahallî idarelerin finansman eksikliğini gidermek ve altyapı ihtiyaçlarını karşılamak.
Şimdi, aynı amaçla bakıldığında, Avrupa'daki örneklerine bakıldığında bu işi Avrupa'daki bankalar devlete fazla yük olmadan çözmeye çalışıyorlar ve bu bankaların yapısına bakıldığında da özerk bir yapıya sahip oldukları görülüyor.
Şimdi, İller Bankasının yönetimi oluşturulurken bunun 4'ü Hükûmet tarafından, 1 genel müdür yine Başbakanlık tarafından atanıyor, 2 arkadaş da İller Bankasının üyeleri tarafından Genel Kurulunda... O da şöyle seçiliyor: İçişleri Bakanının önerdiği 4 isim arasından seçiliyor.
Şimdi, baktığımız zaman siyasi bir yapı. Diyeceksiniz ki: "Olur mu siyasi?" Feramuz Bey'le biz de çalıştık, 24'üncü Dönemde. Kendisi Adalet ve Kalkınma Partisi Milletvekiliydi, bugün Yönetim Kurulu Başkanı, başarılar diliyorum. Onun kişiliğiyle, kendisiyle ilgisi yok söylediklerimin, bu doğru değil. Böyle bir yapı... Dünyadaki örneklerine ya da Avrupa ve gelişmiş ülke örneklerine bakıldığında, sadece bir siyasi yapıya endeksli bir yapı kurulmamış. Nasıl kurmuşlar? Daha çok üyesi olan... Şu anda İller Bankasının Genel Kurulunu oluşturanlar İller Bankası yönetiminde değiller. İller Bankası yönetiminde kim var? Hükûmet var. Hükûmet, doğru değil, bu yöntem doğru değil. Yani İller Bankası Genel Kurulunu oluşturan üyelerin Yönetim Kurulunu da oluşturması gerekiyor, gerekirse ihtisas alanlarına göre uzmanlık alanlarında yönetim kurulu üyelikleri atanabilir ama örneklerine baktığımızda bunun böyle olmadığını görüyoruz.
Bu bir defa yani 2011'de yapılan değişiklikle düzeltilmemiş, hatta bana göre daha da kötü olmuş siyasallaşması anlamında. Diyeceksiniz ki: "Siyasal değil. Arkadaşlar teşekkür ediyorlar." Ben de teşekkür ederim yaptıklarından, mahallî idarelere katkılarından dolayı. Ama 2015'i inceledim, şurada yaptığınız sunumunuz da var. Belediyeleri hemen hızlı bir şekilde saydım. Buraya baktığımda, belediyelere baktığımda 152 tanesinden 80 tanesi AKP belediyesi, sadece 9 tanesi CHP belediyesi ve 15 tane de MHP belediyesi var. Yani, ne kadar siyasallaştırmadık deyin, ne kadar siyasal değil deseniz bile...
İLLER BANKASI AŞ YÖNETİM KURULU BAŞKANI FERAMUZ ÜSTÜN - Orana baktığınızda...
HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Orana baktığınız zaman 8 katı bir oran var bizde, MHP'yle daha düşük bir oran var.
Şimdi, tamam, çok güzel, mutlaka savunulacak tarafları vardır. Arkadaşlar, yapı yanlış, siyasallaşması da gayet doğal, bu yapıyla siyasallaşması da doğal. Ben de Feramuz Bey'e gidip bir talepte bulunursam CHP'li bir belediye hakkında, mutlaka karşılayacağını biliyorum. Belki talep edilmemiştir, belki İller Bankası görmezden gelmiştir, bunların hepsi bir gerekçe olabilir. Ben yapının yanlış kurulduğunu ifade etmeye çalışıyorum, yanlış, bunda hiç itiraz yok. Çünkü İller Bankasının Genel Kurulunu oluşturanlar İller Bankası yönetiminde değiller. Kim var yönetimde? Hükûmet var. Hükûmet de bugün sizsiniz, yarın bir başkası, yarın bir başkası. Böyle olduğu sürece de siyasallaşmaya devam eder. Ha, bir arkadaşım gelir, bunu siyasallaştırmamak için gayret gösterir, o kendi becerisine ve iyi niyetine karşılık bunu yapmıştır ama bir başka arkadaşım gelir, sonuna kadar siyasallaştırır çünkü böyle bir imkân var elinde; bu, doğru değil. Mesela mahallî idareler bankalarında -yine Avrupa'daki örneklerinde- finans tarafı ile teknik taraf ayrılmış. Şimdi, bizim banka her ikisini de yapıyor, hem finansını sağlıyor hem teknik tarafına bakıyor. Bu da bankayı biraz hantallaştırıyor ama gelişmiş bankalara bakıldığında da bunun ayrıldığını görüyoruz yani finans tarafı, bankacılık tarafı ile yatırım ve teknik tarafının ayrıldığını görüyoruz ki bu yapıya bizim bankaların da kavuşturulması gerekiyor.
Şimdi bakınca nereden katkı alıyor? Bu ihale bedellerini ya da belediyelere katkılarını nereden sunuyor? Tamamen devlet destekli oluyor. Çok fazla bankacı gibi olmadığı için, banka gibi olmadığı için fonları çok fazla değerlendiremiyor ya da gelirlerin büyük bir kısmı on günlük faizler, belki yirmi günlük faizler, fonlar, bunlardan sağlamaya çalışıyor; bu da doğru bir yöntem değil. Dediğim gibi bunu hep bankacılıkla, ayrılmasıyla ilişkili olarak görüyorum.
Şimdi, bu neye neden oluyor? Bir defa kaynak israfına neden oluyor, kaynak israfı oluyor, yatırım süreçlerinin uzamasına neden oluyor. Hem bir taraftan bankacılık yapıyor, bir taraftan, dediğim gibi, teknik danışmanlık ve proje üretiyor. Bu da sürenin uzamasına neden oluyor, proje maliyetlerinin yükselmesine neden oluyor, nitelikli kadro istihdamı ortadan kalkıyor, siyasallaşınca ortadan kalkıyor. 2015'te 52 personel aldınız. Bu 52 personeli hangi pozisyonlar için aldınız 2015'te? Bir de eğitimleri, hangi okul mezunu, yabancı dili ve uzmanlık alanlarını istiyorum. Böyle bana ters gelen örnekleri vermeyeceğim. Bu belgeleri yollarsanız gelecekte, bir sonraki dönem daha rahat konuşuruz, bunları istiyorum.
Bir de sizden Osmaniye'nin Hasanbeyli ilçesinde yapılmayan bir üretim için 2 milyon 995 bin TL, mahkemeye falan da düşmüş. Onun şu andaki durumunu...
İLLER BANKASI AŞ GENEL MÜDÜRÜ MEHMET TURGUT DEDEOOĞLU - Bu konuya çok kısa bir açıklama getireyim.
HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Buyurun, söyleyin, devam ederim ben sonra.
İLLER BANKASI AŞ GENEL MÜDÜRÜ MEHMET TURGUT DEDEOOĞLU - Sayın Başkan, bu, Hasanbeyli beldesinde yaptığımız bir işle alakalı. Bu konu bana intikal ettiğinde -ki bu Sayıştay raporlarımızda, vesair denetim raporlarımızda yoktur- bu kamu vicdanı ve kamu parasının heba olmasını ve müteahhidin ve -şu an ayrılmış vaziyette- bazı personellerimizin ihmalkârlığını tespit ettik; derhâl bir ekip görevlendirdik, gerekli soruşturmaları yaptık. Bu tamamlandı, suç duyurusunda bulunuldu, alacak davası açtık müteahhide. Tahsil edemediğimiz takdirde de o personellerimizi rücu etmek yoluyla bu olayı temizleyeceğiz. Kurumun itibarı, kamunun parasının doğru yerde doğru şekilde harcanması adına bu bizim tamamen İller Bankası yönetimi olarak aldığımız kendi kararımızdır ve buna benzer hadiseler tespit ettiğimiz takdirde kesinlikle bırakmayız, bunun bilinmesini arzu ediyorum.
HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Teşekkür ediyorum.
Bunu bana bir de yazılı olarak nasıl sonuçlandığına dair bir bilgi verirseniz çok memnum olurum.
Bu sizin tarafınız, bir de belediye tarafı var arkadaşlar, bu da sizi ilgilendiriyor. Bu olaya karışan belediyedeki 2 şahıs Gaziantep Büyükşehir Belediyesinde Başkan Yardımcısı olarak görevlendirilmiş, araştırın. Bakın, Genel Müdürüm doğru bir şey söylüyor, gerçekten burada bir sıkıntı var. Açtırmışlar bakmışlar, borular döşenmemiş, bacalar yapılmamış ama bu işe karışan 2 arkadaş Gaziantep Büyükşehir Belediyesinde daha üst pozisyonlarda görevlendirilmişler, bu da sizin tarafınız. İşte, ben de bir alaka kuramadım. Bu da sizin tarafınız, bunu da siz araştırın; böyle bir şey var mı, yok mu diye araştırın.
Yine, yeni tanımlamayla bir konut işine soyunmuşsunuz. Bir danışmanlık ücreti tespit edilmiş 75 milyonluk. Bu doğru mudur, değil midir? Sonra kurum bu işten vazgeçmiş. Bu danışmanlık ücreti ödendi mi, ödenmedi mi konusunda bir tereddüt var.
İLLER BANKASI AŞ GENEL MÜDÜRÜ MEHMET TURGUT DEDEOOĞLU - Sayın vekilim, o konu tamamen bizim dışımızda. Kooperatif ile dışarıdaki bir firma arasındaki müşavirlik anlaşması. Biz öyle bir şey duyduğumuz anda o ilişkiyi tümden kestik, attık.
HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Bir para ödeme falan söz konusu değil.
İLLER BANKASI AŞ GENEL MÜDÜRÜ MEHMET TURGUT DEDEOOĞLU - Hayır, parayla vesaireyle bizim işimiz yok.
HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Teşekkür ediyorum.
Yine, bir başka kurumla, işleyişiyle ilgili... Mesai ücretleri ödeniyor, personel normal PDKS sistemi dediğimiz sistemi kullanıyor, kartını basıyor, çıkarken basıyor, sistem otomatik veya manuel -nasıl hesaplıyorsa- sisteminize bağlı olarak mesai ücretlerini hesaplıyor ve vatandaşlara da veriliyor yani çalışanlara veriliyor, Ama üst düzey yöneticilerine bunu uyulmadan, PDKS sistemine uyulmadan mesai ücreti ödendiği tespiti var ki ben de özel sektörden geliyorum, aslında üst düzey yöneticiler mesai ücreti almaz yani benim bildiğim böyledir. Yani, genel müdür seviyesinde, genel müdür yardımcıları seviyesinde insanlar mesai ücreti almaz; başka bir prim yöntemi bulunabilir buna ama talep edilebilir de kanun değişikliği istiyorsanız orada. Ama almaz, eğer alacaksa da PDKS'de başka kapıdan giriyordur muhtemelen, PDKS sistemi yoktur, oraya konabilir ya da araç girişinde, araç girerken yine bir kart okutmayla -şoför kullanmıyorsa kendi kullanıyorsa-bunlar yapılabilir, bunlar tespit edilir artık teknik olarak çok mümkün bunlar, teknolojik olarak da mümkün. Ama bunların hiçbiri tespit edilmeden standart bazı mesai ücretleri ödendiği söyleniyor, bunun da bizim 657'ye uygun olmadığı görülüyor.
İLLER BANKASI AŞ GENEL MÜDÜRÜ MEHMET TURGUT DEDEOOĞLU - Ayrıca yazılı olarak da... Burada da Yüksek Planlama Kuruluna tabi hükümler... Açıkçası Yüksek Planlama Kurulu hükümlerinin dışına çıkmamız lazım. Eğer sizin amacınız bu kurumu büyütmekse, hatta uluslararası platforma çıkarmak...
(Oturum Başkanlığına Başkan Vekili Uğur Aydemir geçti)
BAŞKAN - Sayın Genel Müdürüm, isterseniz notlarınızı alın, size zaten cevap hakkı vereceğiz.
HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Vermesi de güzel oldu, doğru, bankacılık işlemi varsa, Halkbankasına, Ziraat Bankasına tanıdığımız imkânları da İller Bankasına da tanımak lazım.
BAŞKAN - Karşılıklı görüşme gibi geçmesin. Sayın Akar'ı dinleyelim, notlarınızı alın siz, ondan sonra cevap verin.
HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Evet, ben aslında bitirdim.
İller Bankası gerçekten önemli görevler yapıyor ama bana göre çok yetersiz, kaynakları çok yetersiz. Bu kaynakların geliştirilmesi ve bankacılık hizmetleriyle teknik destek tarafının ayrılması ve Halkbankasına, Ziraat Bankasına tanınan, bana göre belki orada Sayıştay denetiminden bazı şeylerin çıkartılması, imkânların tanınması, doğru değil, tartışılabilir ama doğru yöntemde ayrıştırılması, ellerinin güçlendirilmesi gerekiyor.
Genel Müdürün hassasiyetlerine teşekkür ediyorum. Yeni Yönetim Kurulu Başkanımın da iyi işler yapacağını düşünüyorum. Feramuz Bey'in bundan sonra siyasi parti ayrımı yapmaksızın ihtiyacı olan belediyelere destek sağlayacağını düşünüyorum.
Teşekkür ediyorum.