| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı (1/694) (Alt Komisyon metni) |
| Dönemi | : | 26 |
| Yasama Yılı | : | 1 |
| Tarih | : | 31 .03.2016 |
ERHAN USTA (Samsun) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
Tabii, bu madde, Sayın Bakan da az önce ifade etti, bizim sosyal yardım sistemimizin çarpıklığını gidermeye yönelik bir madde esas itibarıyla yani istihdamı caydıran bir sosyal yardım sistemimiz var, onu bir miktar bu tür şeylerle düzeltmeye çalışıyoruz.
Bir defa, buradan bana göre bir ilave istihdam olmaz. Buradan, ancak sosyal yardım almayanları dışlayan bir istihdam "shift"i olur yani normal çünkü yanlış mı düşünüyorum? Muhtemel 330 lira, 338 lira civarında yanlış hatırlamıyorsam -şimdi şuradan baktım- bir aylık teşvik var burada işveren açısından. Şimdi, dolayısıyla, 330 lira devlet aylık katkı veriyor diye 1 işçi daha fazla çalıştırayım diye bir şey olmaz. Normal, hiç bunun sosyal yardım alan veya almayan bir kişi olup olmadığına bakmadan işçi alırken, şimdi sosyal yardım alan birisini bulabilirse onu tercih edebilecektir. Bunun böyle bir etkisi olacak. Buradan bir defa ilave istihdam artışı beklememek lazım ve sosyal yardım almayanların da dışlanacağını öngörmemiz lazım; bu bir.
İkincisi: Benim anlayamadığım şey, az önce Ulaştırma Bakanı bilgi verirken "157 bin kişiyi ilgilendiriyor bu. Bu sayının 1 milyon 800 bine kadar çıkma ihtimali var." dedi. Orada tabii arkadaşlar bilgi verdi, Bakan şeyin ne olduğunu almadan söyledi bunu. Şimdi, buradan anlaşıldığı kadarıyla 157 bin kişinin İŞKUR'da kaydı var ve sosyal yardım alıyor. Daha doğrusu, sosyal yardım alan yaklaşık 1 milyon 800 bin kişi var fakat bunlardan sadece "Ben iş arıyorum." diye İŞKUR'a kayıt olan 157 bin kişi var. Şimdi, bu adamların bugün biz elini mi tutuyoruz "Sen niye gitmiyorsun?" diye? Yani, sosyal yardım alan 1 milyon 800 bin kişi var ve bunun sadece 157 bini İŞKUR'a kayıtlı, öbürleri iş aramıyor çünkü iş arasa, iş bulsa belki... Hep şunu dedik ya bizim sosyal yardım sistemimizle ilgili yani çalışmamak çalışmaktan daha kârlı, insanlar çalışmadan hemen hemen üç aşağı beş yukarı aynı refahı elde ediyor. Sosyal yardım sisteminin çarpıklığı dediğimiz olay buydu zaten. Şimdi, burada, tabii işçiye yönelik biz özel bir şey getirmiyoruz. Daha önceden de iş bulma ümidi var veya yok, şimdi oraya geleceğim, o ayrı bir olay olacak. Mesela, bu insanlar eğer "Benim hiç iş bulma ümidim olmadığı için ben müracaat etmiyorum, şimdi bir ümit doğdu. Benim ücretim artmayacak ama işverenin maliyeti düşeceği için beni istihdam edebilir." düşüncesiyle eğer bu işçileri kullanacaksa o ayrı bir olay. O zaman da işte daha iktisadi olarak şeyi düşünmemiz lazım yani işte sosyal yardım alanların bile -yaklaşık yüzde 1 milyon 800 binin yüzde 10'udur 157 bin, yüzde 10'un bile altında- yüzde 90'ının iş bulma ümidi yok ülkede. O zaman iktisadi açıdan böyle bir sonuca ulaşırız. Herhâlde iktidar böyle bir sonuca ulaşmak istemez.
Özetle şunu söylemeye çalışıyorum: Yani, niye şimdi 157 bin kişiden daha fazlası -"Sosyal yardım alan 1 milyon 800 bine kadar bir potansiyel var." dedi ya- niye buraya müracaat etsinler? İş bulmak için İŞKUR'a niye müracaat etsin çünkü onların ücreti artmıyor. İşverenin maliyeti düşüyor, onlar açısından çok değişen bir şey yok. Onların çalışmak gibi bir gayretleri, bir ihtiyaçları olmuş olsaydı zaten böyle bir şey olmadan da iş bulmak için, iş aramak için İŞKUR'a kayıt gösterirlerdi. Ümitleri kırıksa onu o zaman siyaseten başka şekilde değerlendiririz. Dolayısıyla, bu sorulara bir cevap verilmesi lazım. Şimdi arkadaşlar bizi dinleyemiyor tabii, buna bir cevap verilmesi lazım, anlatabiliyor muyum? Yani, bu sorunun ben önemli bir soru olduğunu düşünüyorum. İş olsun diye 1,5 sayfalık bir kanun yazmayalım çalışmayacaksa bu kanun. Ve bu kanun hakikaten masum gibi duruyor.
Başlangıçtaki şeyi tekrarlamak istiyorum: Bugüne kadar belki aynı koşullarda olan ama hiç sosyal yardım almayan fakat işi olmayan insanları da dışlayacağını -eğer sizin dediğiniz gibi 157 binden 1 milyon 800 bine bunun müracaatları çıkma potansiyeli varsa- unutmamamız lazım. Dolayısıyla, ben bu maddenin çok fazla bir şey kazandıracağını düşünmüyorum. Bu konuda bir açıklama yapılırsa sevinirim.