BİHLUN TAMAYLIGİL (İstanbul) - Sayın Başkan, teşekkür ederim. Yani ben yarın da devam ederiz düşüncesiyle talebimi devam ettiriyordum ama demek ki bugün kesiyoruz.

BAŞKAN - Kesmiyoruz yani yarın maddeler üzerinden devam edeceğiz.

BİHLUN TAMAYLIGİL (İstanbul) - Yarın maddelerden mi başlayacağız? Geneli üzerinde geniş bir değerlendirme imkânımız olmayacak.

Şimdi, tabii, usul tartışmaları gündeme geldiğinde o zaman madde, genel, tasarı veya teklif her neyse, dediğim gibi çorba -en güzeli de Hükûmet teklifiydi galiba Mehmet Bey'in söylediği- bir tasarı üzerinde görüşüyoruz.

Şimdi, burada, tabii, kimlikler ve bu kimliklerin verilmesi, değişmesiyle ilgili sürece bakıyoruz, maddeler içerisindeki rakamsal değişimlere bakıyoruz, mesela bedelli askerlik, yurt dışında yaşayanların bedelli askerlikle ilgili ücretini düşürürken bu kaç kişiyi etkiliyor? Kaç kişi var ki bunu düşürdüğümüz zaman, bu rakam bin euroya düştüğü zaman koşa koşa gelip askerlikle ilgili ödentisini yapacak? Yani ihtiyaç ve o ihtiyaçla ilgili birikmiş olan rakam, kaç kişiden böyle bir talep? Ama diğer taraftan, hüviyet cüzdanları değişiyor ve o cüzdanlardaki rakam, daha önceki rakama göre yüzde 100'lük bir artışla değişim ücreti tahakkuk ettirilecek. Yani 78 milyondan kaç kişinin nüfus cüzdanı değiştiği zaman kaç kişi bir ödentide bulunacak ve bunun toplam tutarı ne kadar ve hangi ihtiyacı karşılamak üzere bu ödenti alınıp hemen, acilen yasalaştırılıp kullanılması düşünülüyor? Peki, bu cüzdanların içeriği, oluşturulacağı baskı -mesela hisse senedi basılır, "filigranlı kâğıt" denilir- bu basılacak olan hüviyetlerin fiziksel niteliklerini içeren özellikleri neler? Bunları kim basacak, kimler basacak veya bunların basımıyla ilgili yeterliliği olan kimler veya bu malzeme nereden gelecek?

BAŞKAN - Bütün bu bilgileri alacağız tabii ki.

BİHLUN TAMAYLIGİL (İstanbul) - Yani bunlar çok önemli.

BAŞKAN - Tabii ki.

BİHLUN TAMAYLIGİL (İstanbul) - Birden, hızla yasa yapıyoruz, bu yasalar içerisinde bu tür rakamlar ortaya çıkıyor ama kimleri etkilediği ve nasıl etkilediği, kaç kişiyi etkilediği ve nasıl olacak, çok önemli diye düşündüğüm başlıklar.

Diğer taraftan baktığınızda, madde 13 gerçeğe aykırı yerleşim yeri ve cüzdan talep edildiğinde veren muhtarlarla ilgili ki muhtarlardan yine şu isteniyor: Ey muhtar, bölgende -ki Sayın Cumhurbaşkanı diyor- güvenlikle ilgili bir sorun olduğu zaman siz yetkilisiniz. Her hafta salı günleri toplanıp muhtarlara büyük talepler dile getiriliyor ama muhtar şu anda Vatandaşlık ve Nüfus İşlerinin sorumluluğuna verilmiş olan, kendi mahallesinde yaşayanlarla ilgili kaydi işlemleri yapmaktan âciz. Yani sorumluluğu var, yetkisi yok. Hadi Vatandaşlık ve Nüfus İşlerine verildi, peki, şimdi burada cezai hükümlerle ilgili daha önce bunları yapmış kaç kişi var? Yani bu bir af mı oluyor? Bununla ilgili herhangi bir takibat yapıldı mı, tespit yapıldı mı?

Şimdi, ben mesela sadece 2015 yılı içerisindeki yine nüfus kayıtlarına göre düzenlenen seçmen kütüklerindeki değişimlere bakıyorum, seçmen kütüklerinde il il baktığım zaman, ilden ile nüfus, daha doğrusu ilden ile taşınarak nüfus kaydı değişmişler var, bir yanda doğmuş dünyadaymış ama seçmen kütüğünde olmamış, bir yandan nüfus idaresinde kaydı oluşmuş ve seçmen olmuşlar var ama yaşıyor, ölmemiş, bir yanda düşürülenler var. Bir havuz hesabı var, sizin adresinize beni gelip kaydetseler ben direkt olarak havuza düşüyorum, ne yapacağım ne edeceğim belli değil, nasıl bunun farkında olacağım belli değil. Böyle bir karmaşada, bu kadar problem varken öncelikle "Hadi bakalım, şu kimlikleri değiştirelim." diye bir sorgulama içerisinde. Peki, bu, gerçeğe aykırılık ve bununla ilgili yapılanlar ve bununla ilgili şu anki durumu tespit edecek ne yapılmıştır? Nedir durum? Onların da bilgisinin açıkçası verilmesi gerekiyor.

Ve tabii, burada yabancı kimlikleri de var. Bu yabancı kimlikler nasıl verilecek? Kimlerde yabancı kimlik var? Kaç kişi yabancı kimlik taşıyor ve bu kaç kişinin kimliği değiştiği zaman nasıl bir değişime uğrayacak? Bunlarla ilgili değerlendirmeler nasıl olacak? Bence bu konuda ilgili kurum ve kuruluşların yarınki maddeler üzerinde yapılacak görüşmelere çok hazırlıklı gelmeleri gerekiyor. Bu sadece bir kimlik değişimi, kanuni olarak yapılanımın ötesinde farklı özellikler de taşıyor.

Usul üzerinde konuştuğumuzda zaten dediğim gibi, tabii ki asgari ücretle ilgili düzenlemeler, tabii ki bedelliyle ilgili beklentisi olanlara verilecek olan düzenlemeler veya birçok konuda yapılacak olan olumlu sonuçlar gibi, bu her atılan adımın maalesef soru işaretleriyle dolu da bir alt gündemi varmış gibi gözüküyor. Bunlara verilecek cevaplarda umut ediyorum ki ve bekliyorum ki tamamen açık açık karşılığını alabiliriz.

Yani bu, biyometrik uygulamada öyle şeyler insanın aklına geliyor ki "Kişilerin sağlık bilgilerine dayalı bir çetele tutma imkânı bile verilip ondan sonra memuriyetleriyle ilgili bir değerlendirme yapılabilecek mi?" kuşkusu bile insanların kafasına soru işareti olarak geliyor. O yüzden bu tür yöntemler, bu tür yöntemlerle ilgili uygulamaya geçmeden önce yine 2010 yılında yapmış olduğumuz Anayasa değişikliğinin içerisindeki -20'nci maddede- "Özel hayatın gizliliği" başlığındaki Anayasa maddesinin de dikkate çok iyi alınarak düzenlemelerin yapılması gerektiğine inanıyorum.

Yarın maddeler üzerinde daha detaylı tartışacağımıza ve değerlendirme yapabileceğimize inanıyorum.

Teşekkür ediyorum.