BAŞKAN - (2/1028) esas numaralı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi. Ben bu konuda karma komisyonda bulunan yani bugün görüşeceğimiz teklifin konusu olan dokunulmazlık dosyalarıyla ilgili kısaca bilgi vermek istiyorum.

Malum, bir suç işlendiği varsayılan, bu şekilde itham edilen bir milletvekili hakkında önce bir soruşturma fezlekesi düzenleniyor. Bu fezleke cumhuriyet başsavcılıklarınca düzenlenebileceği gibi, milletvekili seçilmesinden önce yargılanmasına başlanılan ancak ilgili kişi milletvekili seçildiği için -83'teki istisnai durumu tabii bunun dışında bırakıyorum- davası, yargılaması duran hususlar da olabilir, bunlarla ilgili bir fezleke öncelikle düzenleniyor. Her iki durumda da bir durma kararı veya soruşturma fezlekesi düzenlenip öncelikle cumhuriyet başsavcılığından, Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğüne gönderiliyor. Daha sonra Adalet Bakanlığı vasıtasıyla Başbakanlığa dosya ve ekleri Başbakanlık da aldığı dosyayı Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına gönderiyor. Meclis Başkanlığınca bir esas numarası veriliyor gelen bütün fezlekeler, dosyalarla ilgili ve bildiğiniz üzere, Türkiye Büyük Millet Meclisi İç Tüzük'ünün 51'inci maddesi gereğince yasama dokunulmazlığı kaldırılması hakkında tezkerelerin hangi milletvekillerine ait olduğu ve sürecin başlaması için kurumun resmî İnternet sitesinde yayınlanıyor. Meclis Başkanı gereği için ilgili dosyayı Anayasa ve Adalet komisyonları üyelerinden kurulu karma komisyon başkanlığına gönderiyor. Bugün itibarıyla, 28 Nisan 2016 tarihi itibarıyla gelen kâğıtlar listesinin 10, 30, 41, 45, 50, 58, 66, 68, 74, 80, 86, 89, 94, 99 ve 100 numaralarında bu gelen fezlekeler yayınlanmıştır.

Bu kapsamda, söz konusu dosyalar üzerinde yaptığımız incelemeye göre Adalet ve Kalkınma Partisi 46, Cumhuriyet Halk Partisi 179, Halkların Demokratik Partisi 354, Milliyetçi Hareket Partisi 17 ve bağımsız milletvekiline ait 5 adet soruşturma fezlekesi ve eki dosyalar bulunmaktadır. Hâlihazırda karma komisyon uhdesinde toplamda 600 dosya vardır. Hakkında dosya düzenlenen milletvekili sayısı açısından da partilere göre dağılıma bakıldığında 27 AK PARTİ, 51 Cumhuriyet Halk Partisi, 49 HDP ve 7 MHP siyasi parti gruplarına mensup milletvekilleri ve 1 adet de bağımsız arkadaşımıza ait olmak üzere, 135 milletvekili hakkında fezleke düzenlendiği görülmektedir. Yine, bu uygulamada çoklu dosya olarak tanımlanan ve birden fazla milletvekilini içeren fezleke ve dosyalar da 44 adettir.

Dosyaların geldiği kaynağa göre iddia ve yargılama mercileri açısından bakıldığında 5'inin idari mercilerden, 538'inin yerel cumhuriyet başsavcılıklarından, 4'ünün Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığından, 2'sinin sulh ceza mahkemelerinden, 37'sinin asliye ceza mahkemelerinden, 11'inin ağır ceza mahkemelerinden ve 3'ünün de Yargıtay ceza daireleri tarafından geldiği anlaşılmaktadır. Bunların bir kısmı soruşturma fezlekeleri olduğu gibi, bir kısmı da yargılama devam ederken verilen durma kararlarından ibarettir.

Anayasa'nın 83 ve 85'inci maddeleri ile Türkiye Büyük Millet Meclisi İç Tüzük'ünün 131 ile 138'inci maddelerinde yasama dokunulmazlığı ve bu amaçla düzenlenen tezkerelerin görüşülme usul ve esasları düzenlenmiştir. 26'ncı Yasama Dönemine ait devredilenler dâhil olmak üzere, dokunulmazlık dosyalarıyla ilgili içeriklerine girmeksizin güncel istatistikler Anayasa Komisyonumuzun web sayfasında yayımlanmaktadır.

Şimdi ilgili teklif hakkında bilgi vermek üzere ilk sözü ilk imza sahiplerinden arkadaşlarımıza vereceğim. Akabinde konuyla ilgili Hükûmet politikasını öğrenmek amacıyla Hükûmet temsilcisine vereceğim. Daha sonra partilerimizin grup başkan vekilleri var, onlara öncelik tanıyacağız, onlara söz vereceğim. Daha sonra da söz sırasında Komisyon üyelerimiz öncelikli olmak kaydıyla milletvekili arkadaşlara söz vereceğim.