| Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürlüğü ve müesseselerinin 2011, 2012, 2013 ve 2014 yıllarına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
| Dönemi | : | 26 |
| Yasama Yılı | : | 1 |
| Tarih | : | 20 .04.2016 |
HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Şimdi, sevgili arkadaşlar, biraz evvel yaptığım konuşmada, bu redevansçı firmalardan alınan kömür ile ihale yoluyla alınan kömürleri karşılaştırdım ve oradan ihale yoluyla alınan kömürlerin daha avantajlı olduğunu söylemiştim. Genel Müdür açılış konuşmasında, maliyetler anlamında, redevansçı firmalardan alınan kömürlerin kendi üretim sahalarında, üretim yaptıkları sahalardaki maliyetten daha uygun olduğunu ifade etti; değil mi, konuşma esnasında böyle ifade kullandınız, onu biliyorum.
Şimdi, Sayıştay 2012 raporunun 69'uncu sayfasına baktığımda, TKİ'nin kendi üretimi olan sahalardan, ELİ'den, GELİ'den, SLİ'den, BLİ'den ve GLİ'den ortalama paçal fiyatı, birim giriş maliyeti 169 lira 65 kuruş. Bakın, 170 lira diyorum anlaşılır olması için. Kömür üreticilerinden yani iştirakleri ve redevansçı şirketlerden aldığı kömürün ortalama birim giriş maliyeti 242 lira. Raporun 69'uncu sayfasına bakarsanız görürsünüz. Yine, CIF fiyatı, hani her şeyi içerisinde son kullanıcıya ulaştığındaki maliyete baktığınızda TKİ'de 263 lira, kömür üreticilerinde 252 lira. Burada rakam diğerinden düşük, kömür üreticilerinde. 2012'ye geliyoruz, birden bizim fiyatımız yani TKİ'nin üretmiş olduğu fiyat 169 liradan, 170 liradan 217 liraya çıkıyor; maliyet, birim maliyet. Bunun da ortalamadaki en büyük payı ELİ'ye ait. ELİ'deki ortalama birim fiyat maliyeti 141 lira ama 2012'de 243 lira. Bu da rakamı otomatikman 217 liraya taşıyor, yükseltiyor. Yani, 2012'ye geldiğimizde, yine kömür üreticilerine baktığımızda 259 liralık maliyetle yine maliyetin çok yüksek olduğunu görüyoruz ama CIF birim fiyatına baktığınızda bunun işte KDV'si, taşınması gibi şeyleri koyduğunuzda müessesenin birim fiyatlarının yüksek olduğu görülüyor. Demek ki bu daha ucuza üretiyor mantığı ortadan kalkmış oluyor. Hele ki son çıkan kanunla -Soma'da gelişen olaylardan sonra- asgari ücretlerin 2 katı verilmesi, çalışma gününün beşe indirilmesiyle aradaki farkın bu redevansçı şirketlere verilecek olmasıyla maliyetler redevansçı firmalarda daha çok artacaktır. Çünkü bunlar bizim müesseselerle çalışan işçiler sözleşmeli, kadrolu işçiler olduğu için ancak sözleşme dönemlerinden sözleşme dönemlerine işçilik maliyetlerine bir artış yansıyor ama burada işçilik maliyetlerinde yüzde 100'e yakın bir artış olacak. Bunu belki devletin karşılaması, kurumun karşılaması öngörülmüş. Maliyet hesabı içerisine girer mi girmez mi gelecek dönemde bilmiyorum ama gerçekten redevansçı firmalardan alınan kömürün maliyet ciddi anlamda yükselecek ve biraz evvel söylediğim, rakamlarla örnek verdiğim, Genel Müdürün niye böyle olduğu konusunda bu rakamlara cevap vermediği tezimi de -zaten o bir gerçek- burada da netleştirmiş oluyoruz. Onun için, bu redevans işinden redevansın bize olan payını alma işlemine devam edelim ama asla ihalesiz... Onun kalan kısmı dışında, yüzdesi dışındaki tüm kömürde açık ihale yöntemiyle almamız gerektiğini bir kez daha ifade etmek istiyorum.
Teşekkür ediyorum Başkan.