| Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Millî Piyango İdaresi Genel Müdürlüğünün 2013 ve 2014 yıllarına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
| Dönemi | : | 26 |
| Yasama Yılı | : | 1 |
| Tarih | : | 06 .04.2016 |
HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Sayın Babuşcu'ya katılıyorum aslında. Millî Piyango veya devletin bir kurumu yapınca veya vergisini öderse de özel olursa bu kumar sayılmıyor, talih oyunu sayılıyor ama aksi takdirde bu kumar sayılıyor olayı. Tabii, bunu kaldırmak, kurumu kaldırmak tüm oyunları kaldırmak anlamında, eş değer geliyor ki bir yasal çerçevede de yapılıyor bu ama bugün gelişen teknolojide, deminden beri gelip konuştuğumuz gelişen teknolojide bunu kaldırdığınız zaman, inanın, belki onların kapasiteleri yüzde 100 artacak, yüzde 500 artacak, yüzde 1.000 de artacak. Tabii, bu açıdan bakınca doğru; kültürümüz gereği de yetişme tarzımız gereği de bakış açımız gereği de bunların doğru olmadığını düşünüyoruz ama maalesef sadece bizde değil, Türkiye'de değil, bütün devletlerde, dünyada da millî piyangolar kurumu var, birliği var -hatta burada düzenlemişiz, 2009 yılında onların toplantılarını falan- bunlar var, bunlar da olacak, yarın da olacak, daha sonra da olacak ama mesele bunların güvenilir bir şekilde çalışmasını, düzgün, verimli bir şekilde çalışmasını sağlamak, en yüksek seviyede katkıyı sağlamak, kontrollü de yapmak bunu. Bunu kontrol edebildiğiniz sürece de Millî Piyangonun oynattığı oyunların çok fazla zarar getirecek bir şey yok, kontrol edebilirseniz tabii. Ama, bunun dışında, özelleştirilen bir iki dal var ki hiçbir kontrolü yok bana göre. Ben, hayatımda nasıl oynandığını da bilmiyorum ama bakıyorum 8-10 yaşında, 9 yaşında çocuklar o şeylerin önünde duruyor.
Şimdi, tabii, bu başka bir siyaset, politika veya ne dersek diyelim. Bu, şimdi kurumu denetlememiz için bir engel değil. Bugün de burada bunu yapıyoruz, görevimiz icabı yapıyoruz.
Şimdi, Millî Piyangoyla ilgili güvensizlik nereden kaynaklanıyor? Bir defa, fiziki ortamınız doğru değil yani binanız, bir yerde çekiliyor, bir tarafa faksla bildiriliyor, bilmem neler yapılıyor, birçok şey var, biri sisteme giriyor. Size tavsiyem arkadaşlar, ben gittim, nasıl çekiyorlar diye bir "T" anında bastım, bir göreyim dedim, o kadar şikâyet var, bize iletilen ihbarlar var. Gittim, baktım nasıl yapıyorlar diye. Burada şeyi hatırlayamıyorum, bir noter huzurunda yapmaya devam ediyor musunuz?
MİLLÎ PİYANGO İDARESİ GENEL MÜDÜRÜ MUAMMER ÇOLAK - Kamera da var.
HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Tabii, kamerada var, onu da biliyorum ama ayrı yerlerde giriliyor. Bu suiistimale açık olabilir mi? Olabilir. Denetlenmesi gerekiyor mu? Ama fiziki yapısı daha güçlendirilirse ve kamuya açık yayınla o anda duyurulabilirse bu biraz daha görülür ve denetlenebilir olur. Ama bununla ilgili, biliyorsunuz 2012 yılından itibaren Millî Piyango çekilişleri veya Millî Piyango İdaresinin çekilişleri TRT'den verilmiyor çünkü yüksek ücretler talep etti. Kanun da TRT ve kanallarından verilmesini zorunlu kılıyor. Ben, 24'üncü Dönemde bir kanun teklifi verdim. Baktım, olmadı, 26'ncı Dönemde de, Ocakta da yine aynı kanun teklifi verdim TRT'den kurtarmak için kurumu. Aslında kurum bu yayın hakkını da satabilir, çünkü Millî Piyango İdaresinin yapacağı çekilişleri milyonlarca insanın seyredeceğine ben inanıyorum ve özel televizyonlara bu yayın hakkı satılabilir, bir kanun gereği TRT dışında hiçbir kuruma kullandıramıyorsun, TRT de yüksek para istiyor Millî Piyangodan ve bu yayınlar yapılmıyor. Bence, bu kanun değişene kadar sizin güvenliğinizin sorgulanmaması için, TRT kaç para istiyorsa verin kardeşim, gidin verin parayı. Parayı zaten hazineye aktarıyorsunuz, hazine de kurumlarda en çok TRT'ye aktarıyor, 15 bin kişi orada çalışıyor, dışarıdan hizmet alım yöntemiyle filmlerini üretiyorlar. Tam bir arpalık hâline dönmüş. Hiç olmazsa siz verirseniz belki hazineden daha az para talep eder. Verin, ne kadar istiyorlarsa verin ve vatandaşın, tamam kumar dedik, başka şeyler söylüyoruz ama madem kamu eliyle yapılıyor bu güvenilirliğini artıralım kurumun.
BAŞKAN -TRT'nin görüşmelerine erken başladık.
HAYDAR AKAR (Kocaeli) -
Neyse, arada ben sıkıştırdım parantez içinde onu ama hakikaten de öyle yani farklı değil. Ne istiyorsa verin ve açın bunu, vatandaş seyretsin; sizin güvenliğiniz artar, bu soruların muhatabı olmazsınız. Bize de geliyor ihbarlar. Ben, zaman zaman konuşuyorum, bakıyorum, çok ciddiye almıyorum ama kafasında insanların soru işareti, sizlerle ilgili soru işaretleri uyanıyor. Samimi söylüyorum, iktidar partisinden...
HALİL ELDEMİR (Bilecik) - Bizimle ilgili mi?
HAYDAR AKAR (Kocaeli) -
Sizi kişisel olarak demiyorum, yeni sizin mensubu bulunduğunuz siyasi partiyle ilgili soru işaretleri uyanıyor. Niye? iktidarsınız, elinizde bulunduruyorsunuz... Böyle bir şeyler yapılacaksa, suiistimal yapılacaksa size doğru bir kanal açıldığı düşünülüyor vatandaşlar tarafından. Ben olsam sizin yerinizde zorlarım, idareyi de zorlarım. Bunun, eğer yasa bunu gerektiriyorsa TRT'den canlı yayınlanması için gerekeni yaparım, bu bir.
Yapın, ama ben kanun teklifi verdim, gerekirse beni destekleyin, torbanın içine bunu da sıkıştıralım, özel şirketlere de açık olsun televizyon kanallarına ve Millî Piyango serbestçe ihalesini yapsın, hatta üzerine para alsın ve yayınlatsın diyorum.
Şimdi, yine kurumun davalarına baktığımda, 900 küsura yakın dava var, bunların bir kısmı işçi alacaklarıyla ilgili, ihbar tazminatlarıyla ilgili ama niye vermezsiniz ki işçinin parasını zamanında, doğru olarak? Sonra anlat sen bana, ben böyle soruyorum, interaktif konuşmak için sormuyorum. İşçi, emekçi, memur, çalışan, onların ihbar tazminatından dolayı mahkemeye gidip, fazla mesaiden dolayı mahkemeye gidip artı bir de avukatlık ücretini, mahkeme masraflarını bindirmeye gerek yok ki. Hak edenin ücretini verin, ihbar hak ediyorsa ihbarı verin, kıdemi hak ediyorsa kıdemi verin, fazla mesaiyi hak ediyorsa fazla mesaiyi verin. İnanın, özel sektör de dâhil olmak üzere, bütün kamuda bu davaları kaybediyorlar, üzerine mahkeme masrafları biniyor, üzerine avukatlık masrafları biniyor ve bankalar çekildiler. Burada KİT'te yaptığımız bir şeyden sonra -Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü- kredi kartları veya kredilerden aldıkları bir para vardı, dosya parası falan, artık mahkemeye falan gitmeden paraları iade ediyorlar. Mahkemeye giden kazanıyor, artı kazandığı için de yük kuruma biniyor, mahkeme masrafları. Bunu zaten kazandığı için bunları yapmaya gerek yok diye düşünüyorum.
Yine kurumsal planlamaya geldik. Burada SAP'yle başlamışlar, doğru bir tercih yapmışlar bana göre, SAP olduğu için değil yani dünyanın kabul ettiği bir sistemi gelip kurmaya çalışmışlar ama yetiştirdikleri elemanların hepsi terk edip gitmiş. Çalıştıramazsınız arkadaşlar. Samimi söylüyorum, ODTÜ'den, Boğaziçi'den, İTÜ'den mezunlar kendi branşları işleri yapmıyorlar, bu işlerde danışmanlık yapıyorlar, kurumlarda çalışıyorlar ve danışmanlık yapıyorlar çünkü yüksek kazançları var, danışmanlık şirketleri kuruyorlar. Burada 3 lirayla 5 lirayla bu işleri yapamazsınız. Onun için de ne kadar zorlarsanız zorlayın en fazla bir iki yıl, o konuda, finansta, insan yönetiminde, ne bileyim, PDKS sisteminde, aklınıza ne geliyorsa uzmanlaştığı anda mutlaka özel sektörde 2-3 katına çok daha iyi şartlarda iş bulacaktır diyorum. Ama satın almışsınız, bunu da bir an evvel hayata geçirmekte fayda var diye düşünüyorum.
İddaa'yı söyledim, denetleme görevlerinizden bir tanesi -soru geliyor şimdi- 2014'te, 2015'de -fazla geriye gitmeyeceğim- kaç tane iddaa bayisini denetlediniz? Kaç tane denetim yaptınız, iddaa bayisini denetlediniz? Denetleme görevi sizde.
MİLLÎ PİYANGO İDARESİ GENEL MÜDÜRÜ MUAMMER ÇOLAK - İddaa bizde değil efendim.
HAYDAR AKAR (Kocaeli) - İddaa sizde değil ama Türkiye'deki tüm... Biraz evvel Sayıştaydaki arkadaşımız sizin yapmanız gereken, Millî Piyango İdaresine tevdi edilen görevleri söyledi. Türkiye'deki bu sektör varsa...
ZEKERİYA BİRKAN (Bursa) - Türkiye'deki tüm çekilişleri değil mi?
HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Evet.
...denetleme görevi sizde, bunlar uygun mu yapıyorlar bu işleri, yapmıyorlar mı? Çocuklara oynatıyorlar mı, oynatmıyorlar mı? Yasadışı veya gerçek beyanlarda bulunuyorlar mı bulunmuyorlar mı? Kim denetleyecek onu da bilmiyorum ama...
BAŞKAN - Özel kuruluşların, şirketlerin yapmış olduğu çekilişlere izin verme konusu ve denetimi...
HAYDAR AKAR (Kocaeli) - İzin veriyor, denetleme görevi de orada.
Bunu soruyorum, belki de gözden kaçan bir nokta bu ama ilk önce, Millî Piyangodan önce o, İddaa bayilerinin bir şekilde denetlenmesi lazım, İddaa işinin denetlenmesi lazım diye düşünüyorum.
Hazineye iyi bir katkı sunuyor bir de sosyal sorumluluk projesi çerçevesinde illerde okullar yapıyor, daha önce okulların Millî Eğitim tarafından inşaatının denetlenmesini falan tartışmıştık, nasıl çözdünüz bilemiyorum ama tabii sosyal tarafı da var Millî Piyangonun, sadece parayı alıp devlete vermiyor, devletin yapması gereken birtakım da sosyal sorumluluk projesini de yapıyor. Her ne kadar biz "Şuraya da yap." desek yapmıyorsa da yine okul yapıyor, bunun da Türk eğitimine kazandırması açısından önemli olduğunu düşünüyorum.
Teşekkür ediyorum.