KOMİSYON KONUŞMASI

CUMHUR UZUN (Muğla) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.

Şimdi, burada, cebir, şiddet unsurunun ortadan kaldırılmasını, biraz önce hocamız açıklarken "Hukuka aykırı davranışın içinde cebir, şiddet vardır." şeklinde açıkladı. Elbette, cebir ve şiddet, hukuka aykırı tanımının içinde vardır ama o hukuka aykırılık tanımı o kadar geniştir ki, cebir ve şiddeti özel olarak arayacağınız hâllerin varlığı hâlinde cebir şiddeti koyarsınız, zaten hukuka aykırılığı konusunda bir tartışma çıkmaz. Ancak, buradaki tehlike şu: "Hukuka aykırılık" kavramının genişliğinden yola çıkarak, bir hakkın kullanılmasının önüne geçecek şekilde bir sınırlamaya sebep olabilir. Nasıl? Örneğin, toplantı, gösteri yürüyüşleri kapsamında bir yerde serbestçe toplanan bir grup yolun trafiğe geçişini de engeller hâle gelmiş olabilir; bu, bir anayasal özgürlüğün kullanılması sırasında gerçekleşir. Ancak, burayla ilgili valilik bir karar alır "İlimiz genelinde üç gün boyunca her türlü toplantı ve gösteri yürüyüşü yasaklanmıştır." der, hukuka aykırılık doğurabilecek bir karar oluşturur. Burada araçların geçememesi nedeniyle güvenliğin, ulaşımın sağlanması engellenmiş olur ve hukuka aykırı şekilde olduğunu da valiliğin kararına bakarak karar vermiş oluruz o yasak nedeniyle. Oysa, sonuç itibarıyla, anayasal bir hakkın kullanılmasını ortadan kaldırabilecek bir noktaya taşınır. Eğer "cebir, şiddet yoluyla" derseniz, barışçıl bir gösteri sırasında bunun olmayacağını, dolayısıyla cebir, şiddet unsuru oluşmadığı için suçun maddi unsurunun oluşmadığı gibi değerlendirmeyle suç olmaktan çıkarırsınız.

İNAN AKGÜN ALP (Kars) - Evet, Başkanım, bak, bu çok önemli bir şey.

CUMHUR UZUN (Muğla) - Böylelikle, bu tanımlamanın yaratabileceği temel hak ve özgürlüklerin ortadan kaldırılmasına sebep olabilecek bir yapısı bulunduğunun gözden kaçırılmaması, hakların yarıştığı yerlerde anayasal hakkın kullanılmasından yana tavır geliştirmek gerektiğini, tıpkı şikâyet hakkında iftira suçunun unsurları oluştu mu, oluşmadı mı? Değerlendirirken yaptığımız yorum gibi, anayasal şikâyet hakkını rahatça kişilerin kullanılabilmesi için, emin olmadıkları hâllerde dahi şikâyette bulunabilmelerine olanak verebilmek için yaptığımız yorum gibi burada da böyle değerlendirme yapmak durumunda olabiliriz. O yüzden maddenin metni, yazım şekli anayasal bir hakkı kullanmanın önüne geçme tehlikesi barındırmaktadır, bunun değerlendirilmesini talep ederiz.