| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | 2026 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/280) ve 2024 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/279) ile Sayıştay tezkereleri |
| Dönemi | : | 28 |
| Yasama Yılı | : | 4 |
| Tarih | : | 06 .11.2025 |
CEVDET AKAY (Karabük) - Sayın Başkanım, Değerli Komisyon üyeleri, Sayın Bakanım, çok kıymetli bürokratlar, değerli basın mensupları; hepinizi sevgi ve saygıyla selamlıyorum.
Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesi genel bütçenin yüzde 46,70'ine tekabül ediyor yani 8,8 trilyonluk bir bütçeden bahsediyoruz. Faiz giderleri, tabii, bir hayli yüksek; 2,7 trilyon ve Maliye Bakanlığı bütçesinin de yüzde 31'ine teşekkül ediyor, geçen yıl bu oran yüzde 29'muş. Faiz giderleri bizim için tabii ki çok önemli bir problem olacak, onu vaktim kalırsa değerlendireceğim.
Meclis Başkanlığına sormuştum "Bakanlara verdiğimiz soru önergeleri ve kanun teklifiyle ilgili son durum nedir?" diye. Maliye Bakanlığıyla ilgili tüm vekillerimiz toplam 1.219 adet soru önergesi vermiş, süresi içerisinde Bakanlık tarafından 216'sı cevaplanmış; süresi geçtikten sonra cevaplananlar, baktığımız zaman, 883 adet; hiç cevaplanmayan 30 ve süresi devam eden 90 adet soru önergesi var. Bu, 2/10 itibarıyla olan, ben de soruyu 16/10'da sormuşum. Yine, Hazine ve Maliye Bakanlığına en son bir soru önergesi verdim. Bu soru önergesi burada. Bunun tarihi 2 Eylül 2025. Burada şunu sormuşum Sayın Bakanım, Hazine ve Maliye Bakanlığına: Ziraat Bankası ve Ziraat Katılım Bankası ile bankalara ait iştiraklerin son beş yıl içerisinde kredi tahsis süreçleriyle ilgili BDDK tarafından yapılan denetimlerin sayısı ve kapsamı nedir? Bu denetimler neticesinde yapılan tespitler nelerdir? Yine, Ziraat Bankası Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanının özel kaleminde görev yapan kişinin banka çalışanlarından para toplaması olayında mağdur edilen çalışan sayısı kaçtır? Toplam zarar ne kadardır? Bu zararın tazmini için hangi adımlar atılmıştır? Yine, Ziraat Bankası Genel Müdürü Alpaslan Çakar'ın yakınlarının kurduğu şirketlerin kullandığı sübvansiyonlu kredilerin miktarı ve geri ödeme durumu nedir? 16 adet farklı soru var. Vaktinizi almamak için bunu bir kenara bırakıyorum. Bu sorunun henüz cevabı şu ana kadar gelmedi, bu cevabı da bekliyoruz.
Sunumunuzda, yine, 2024 yılında hayata geçirilen tasarruf tedbirlerinin izlenmesiyle ilgili, raporlanmasıyla ilgili, denetlenmesiyle ilgili konulardan bahsettiniz ama maalesef, bazı kamu kurum ve kuruluşlarında bu tasarruf tedbirlerine hâlen uyulmuyor, genelgelerine hâlen uyulmuyor; lükse, şatafata, israfa devam ediliyor; liyakat dışı atamalar, çoklu maaşlar, maalesef, devam ediyor Sayın Bakanım; eş dost, akraba atamaları ve nepotizm devam ediyor; bunların henüz önlemleri alınmamış. Ben geçen yıl burada, bu Komisyonda belirtmiştim; buradaki kamu bankalarıyla ilgili organizasyon ve etkinliklerle alakalı bir soru sormuştum size şehir dışında toplantı ve organizasyonların, tasarruf tedbirleriyle ilgili, yapılmaması konusunda genel kanaat olduğundan. Siz de o toplantıya davet edilmiştiniz ama gitmemiştiniz, toplantıya katılmamıştınız. Bu yıl bu toplantı bir kez daha yapılıyor. Geçen yıl her bir bankanın 150 milyon civarında maliyeti vardı yani yarım milyara yakın bir maliyet vardı, bu yıl da hazırlıklar tamamlanmış. 10-17 Kasım tarihleri arasında başta Ziraat Bankası olmak üzere tüm kamu bankaları toplantı ve organizasyonlarını yapıyorlar. Bu toplantı Antalya'da ultra lüks bir otelde yapılıyor, yine geçen yıl yapılan yerde yapılıyor. Her bir bankanın toplam maliyeti yaklaşık 214 milyon civarında yani topladığınız zaman da 640-650 milyon arası yaklaşık bir maliyet. Yine tasarruf tedbirlerine uyulmamış. Bu konuyla ilgili, o toplantıya katılımla ilgili yine size davet var mı bilmiyorum. Bu ortamda bu tip kamu bankalarının bir kısmının çiftçiyi desteklemekle ilgili öncelikli görevi var, bir kısmının KOBİ ve esnafla ilgili görevlileri var ama israfla alakalı tasarruf tedbirlerine uymadan yapılan çalışmalar var; bunların mutlaka önlenmesi gerekiyor.
Şimdi, burada şunu özellikle ifade etmek isterim: Sadece bu toplantılarla ilgili değil, bir de taşıt alımları ve kiralamalarıyla ilgili de tasarruf tedbirlerinin uygulanması gerekiyor. Baktığımız zaman, bu tasarruf tedbirlerine kamu kurum ve kuruluşlarının bir kısmı uymuyor. Yine, kamu bankalarında da yakın tarihte yine Ziraat Bankası. Bakın, Sayın Bakanım, şurada bir araç var, bu araç, görüyorsunuz, Volvo S90 marka bir araç, 10 adet. Ziraat Bankası Genel Müdür Yardımcıları bu araçtan memnun kalmamışlar, bu aracı yenilemeye karar vermişler ve bunun yerine de... Bu aracın fiyatı 2023 modele göre 4.540'mış, onu da yaklaşık olarak size belirtmiş olayım. Şu gördüğünüz, yine ultra lüks bir aracı -Audi A6 araç- almaya karar vermişler, 10 adet. Genel Müdür Yardımcıları bu araçları kullanmıyorlar ve bu araçları kullanıyorlar. Bunların da maliyeti, bakın, burada fiyatı 10 milyon 916 bin lira, 1 aracın fiyatı. Tabii, burada çok ciddi vergiler var. Sizi memnun eden tarafı, buradan iyi ÖTV, KDV tahsil ediyor Hazine ve Maliye Bakanlığı. Yani 10 milyon 916 binlik aracın yaklaşık 8 milyonu yani yüzde 74'ü vergi fakat buradaki kaynakların tasarruf tedbirlerine aykırı bir şekilde kullanılması çok büyük sıkıntı. Hangi kamu kurum ve kuruluşunda bu tip bir araç var, açıkçası ben bilmiyorum, yani zaruri midir, bunu da bilmiyorum ki zaruri olmaması gerekir. Bu kadar ikaza rağmen, bu kadar keyfî uygulamaların devam etmesi kabul edilebilir değil bizim açımızdan.
Genelgeyi çıkaran ve bunu sıkı bir şekilde takip eden Bakanlık olarak da mutlaka takibini yapacağınızdan en ufak bir şüphem yok çünkü çiftçi sıkıntıdayken ki en son bir kararname çıktı, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, 23/10'da; bir hafta sonra iptal ettiniz, hatadan süratle dönüldü. Burada, Hazine tarafından, Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri tarafından tarımın desteklenmesiyle ilgili kullandırılacak sübvansiyonlu kredilerde oranı arttırmıştınız yani faiz oranı çiftçi aleyhineydi. Bir hafta içerisinde geri döndünüz, tekrar iptal ettiniz. Bir taraftan esnafın, çiftçinin bu şekilde denetlenmesi gerekirken bir taraftan da bu kadar savurganca harcamaların olması ve bunların önlemlerinin alınmaması ve buradaki üst düzey yöneticilerin liyakate uygun hareket etmemesi, basiretli hareket etmemesi bu ülkenin en önemli sorunlarından biri. Yani çiftçiye gelince olmayan paralar otellere, arabalara, banka yöneticilerinin kendilerinin kurduğu şirketlere, hatta kardeşlerine, eş dost, akrabalarına verilirken çiftçiye verilmemesi tarafımızdan kabul edilemez.
Şimdi, ben yine sormuştum daha önce "Banka üst düzey yöneticilerinin bizzat kurduğu şirketlere verilen krediler var mı?" diye, bununla ilgili olarak da tespitlerim vardı. Yine, "Kardeşleriyle ilgili kullandırılan krediler var mı?" diye. Şimdi Ziraat Bankası Genel Müdürü atandıktan sonra, üç yıl içerisinde, daha önce vasat vaziyette gelir durumu olan kardeşlerinin mal varlıklarının muazzam bir şekilde geliştiğini ve arttığını görüyoruz ve sübvansiyonlu kredilerin bizzat bu kardeşler tarafından kurulan şirketlere aktarıldığını görüyoruz. Mehmet Baki Çakar, Kamuran Çakar, bunlar 2 kardeş, Ziraat Bankası Genel Müdürünün kardeşleri; yüzde 100 sübvansiyonlu kredi kullanmış birisi, diğeri de çok yüksek tutarlarda kullanmış. Çiftlikler kurulmuş, işte, gayrimenkul işine girilmiş ve mal varlıklarında ciddi artışlar olmuş.
Buradan, ben tekrar size ifade edeyim, birazdan burada değinemediğim konularla ilgili de ben size bir zarf teslim edeceğim Sayın Bakanım. Bu hem bir bilgilendirme zarfı hem de denetleme görevini yapan bir milletvekili olarak, yasama görevini yapan bir milletvekili olarak da bir ihbar niteliğinde de değerlendirebilirsiniz. Hepsini sığdırmamız mümkün değil. Bu açıklamaları burada yapacağız.
Bunların mal varlıklarında ciddi artışlar var. Bizzat Ziraatta Genel Müdür Danışmanı olan ve Ziraat Katılımın Yönetim Kurulu Başkan Vekili olan Fikrettin Aksu'nun "NSA Enerji" diye kurduğu şirketle seracılığa girip ve bu seracılık faaliyetleriyle ilgili de çok ciddi gelirler elde etmesi ve bunların banka kaynaklarıyla yapılması Bankalar Kanunu'na da aykırı işlemler ve bu işlemleri yaparken ortak olduğu kişiler de İzmir bölgesindeki iş adamı Murat Günaçtı ve bu Murat Günaçtı'nın bağlantıda olduğu kişi yine Ziraat Bankasında hâlen Genel Müdür Yardımcısı olan Süleyman Yalçın ve Süleyman Yalçın'ın da mal varlıklarına baktığımız zaman babasının, kardeşlerinin üzerine bir sürü sera ve mal varlığı var.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Buyurun, bir dakika...
CEVDET AKAY (Karabük) - Bakın, Sayın Bakanım, burada şu kişi İzmirli işadamı Murat Günaçtı, şu da Ziraat Bankası Genel Müdür Yardımcısı Süleyman Yalçın. Evet, krediyi kullanan, krediyi veren ve arka tarafta da Yönetim Kurulu Başkan Vekili olan ve Genel Müdür Danışmanı olan Fikrettin Aksu. Krediler buralara gidiyor, zenginleşmeler burada oluyor. Mersin'de bir kutlama yapıyorlar bu serayı aldığı gün. Mersin Marina'daki bir iş yemeği, kutlama yemeği. Buradan bu tür israfların önlenmesi ve müsebbiplerinden sorulması... BDDK Başkanı burada, BDDK Başkanı da görevini mutlaka yapacaktır, gerekli incelemeleri yapması ve bu durumların tespit edilmesi ve yakınlarıyla beraber, kendi mal varlıklarındaki artışların ne boyutta olduğunun hareketleriyle ilgili de MASAK'ın görev yapmasını bekliyorum. Bu raporu müsaade ederseniz ben size takdim edeceğim Sayın Bakanım.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)