MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Teşekkür ederim Değerli Başkanım.

Değerli milletvekili arkadaşlar, değerli STK'lerin temsilcileri, değerli bürokratlar, değerli basın mensupları; hepinizi saygıyla, hürmetle selamlıyorum.

Ben gerçekten çok yararlandım, bir o kadar da ufkumuzu açtınız. Sunum için çok teşekkür ediyorum ama tabii bu tanımlamalar çok güzel. Belki bazı milletvekili arkadaşlar diyecek ki: "Ya, konuyu niye oraya bağladın?" ama şimdi, tabii ki burada her meslek grubundan arkadaşlar var. Ben bir hukukçuyum, hukukçu gözüyle bakacağım. Avukat Mahmut Tanal, Cumhuriyet Halk Partisi Şanlıurfa Milletvekiliyim. Komisyon üyesi değilim ama konu ilgi odağımda olan bir alan çünkü insan hakları aktivistiyim. "Erişilebilirlik" diye bir başlık ve sonunda da "...çünkü erişilebilirlik herkes içindir." Çok doğru, yerinde bir tanımlama yapmışsınız, hakikaten yürekten kutluyorum. Çok çok önemli bu tanımlama, çok geniş kapsamlı, tanımlamanız şu, başta da var, içeride de var, iki yerde: Erişilebilirlik herkesin istediği yere ve her hizmete bağımsız ve güvenilir olarak ulaşabilmesi ve bunları kullanabilmesidir. Tıpkı Anayasa'mızın 5'inci maddesindeki devletin görevinin vatandaşın önündeki sosyal, siyasal ve hukuksal tüm engelleri kaldırması, bunun mefhumumuhalifinden çıkan mana şu: "Devlet vatandaşın önündeki sosyal, siyasal, ekonomik alandaki tüm engellerini kaldırması lazım." diyor. Yani bu kavram sadece ve sadece erişilebilir rampalardan ibaret değildir. Yani sadece rampayla, sadece binanın içerisindeki girişle, sadece kaldırımla ilgili değildir bu. Bu fiziksel mekânlar için değil barınma, beslenme, ulaşım, eğitim, sağlık, dijital hizmet, sosyal yaşam dâhil tüm temel hak alanlarını kapsar. Yani burada zaten göstermiş olduğunuz videonuzda da bunu belirtiyordunuz ancak devletin politikaları bu kadar geniş bir tanımı hayata geçirebiliyor mu? Ne kadarını geçiriyor anlattıklarınızdan? Yani burada erişilebilirlik tanımı Anayasa'mızın 2'nci maddesindeki hukuk devleti, Anayasa'mızın 5'inci maddesindeki bahsettiğim engellerin kaldırılması, Anayasa'mızın 10'uncu maddesindeki eşitlik ilkesi, Anayasa'mızın 17'nci maddesindeki yaşam hakkı, Anayasa'mızın 56'ncı maddesindeki barınma hakkı, sağlıklı bir çevrede yaşama hakkı; bunlara gerçekten erişimini sağlıyor mu, yoksa sağlayamıyor mu? Bu konuda, aslında tam da burada devletin görevi, vatandaşın erişimini kolaylaştırmak değil erişemediği hiçbir alanı bırakmamaktadır, erişemediği hiçbir alanı bırakmamaktır. Yani burada, barınma hakkında erişilebilirlik ihlali Türkiye'de var. İşte, bu tanımınızın içine giriyor. Belki Değerli Başkanım ve diğer arkadaşlar da diyebilir "Ya, Mahmut Tanal, biz burada sırf engelli haklarla ilgili..." Ama benim önüme öyle bir şey koydunuz ki erişilebilirlik -hatta değerli üstadımız Erişilebilirlik Daire Başkanı olarak bu sunumu yaptı- konu zaten tam da bu. Yani burada barınma hakkına erişilebiliyor mu? Maalesef, yok. Kiralar çok yüksek, hatta TOKİ'deki kiralar yüksek, vatandaş kirada da erişemiyor. Yani erişim hakkı kavramı ucuz ve güvenilir barınma erişimini de kapsar bu.

Geliyoruz, beslenme hakkında erişilebilirlik var mı? Her hizmette bağımsız erişimin olması lazım. Vatandaş, maalesef dar gelirli vatandaşlarımız bundan yararlanamıyor. Hayat pahalı...

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Mahmut Bey...

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Anayasa'nın 56'ncı maddesi uyarınca devletin, herkesin hayatını, bedenini ruh sağlığı içerisinde sürdürmesini sağlamakla yükümlüdür.

AYŞE KEŞİR (Düzce) - Engellileri istismar ediyorsunuz şu an.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Değerli arkadaşlarım, sizin rahatsız olacağınızı zaten başında söyledim.

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Rahatsızlık değil ama şöyle...

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Çünkü öyle bir tanımlama verilmiş ki...

AYŞE KEŞİR (Düzce) - Engellileri istismar ediyorsunuz.

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Ayşe Hanım, bir saniye...

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Hanımefendi, o sesi yükseltmeyin, ses yükseltmekle beni durduramazsınız yani yakışmıyor da size, yakışmıyor. Ben bu tanımdan yola çıkıp...

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Burada böyle iyi bir çalışma ahengi içerisinde diğer Komisyon üyelerimizle yapıyoruz ama...

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Başkanım, özür dilerim Başkanım, bakın...

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Şimdi, erişilebilirliğin tanımı da belli.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Ben bu tanımdan yola çıktım, tanım bu ama.

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Teknik olarak da bakış açısı da...

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Başkanım, anladım.

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Şimdi, diğer konuları burada karıştırmak, şey yapmak doğru değil.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Değil, değil, karıştırma değil, tanım bu. Ben hukukçuyum, yani hukukçu tanımı bu. Ben burada bir şey uydurmuyorum.

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - İstismar etmeyelim konuyu.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Anlamadım?

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Objektif bir biçimde, çerçevesi belli, bu çerçevede...

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Objektif bir şey

Değerli Başkanım, yani burada erişilebilirliğin içerisinde. Devletin, Anayasa'nın 5'inci maddesi erişilebilirliği burada, enerjide ulaşım ücretlerinin artması, kırsal alanda vatandaşın merkeze ulaşamaması; doğal gaza, suya ulaşamaması; temiz gıdaya ulaşamaması, bunların hepsi...

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Bunlarla ilgili herhangi bir durum yok engellilerimize gayet önemli indirimler, ücretsiz imkânlar, sosyal devletin gereği neyse bunlar yerine getiriliyor.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Bitiriyorum Başkanım, bitiriyorum ama tanımı siz bana verdiniz, bu tanımı yapmasaydınız. Bakanlık bu tanımı bana verdiyse...

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Bu kadarına izin veremeyiz.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Değerli Başkanım, Anayasa'nın 5'inci maddesini devlet ihlal ediyor, Erişilebilirlik Daire Başkanlığını kuracaksınız, vatandaş bunun hiçbirine erişemiyor!

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Valla, sizin kadar biz de hukuk bilgisine sahibiz, uygulama bilgisine sahibiz, saha bilgisine sahibiz; bu yaptığınız doğru bir şey değil şu anda.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Yani olayı sadece rampa yapmakla, binaya girmekle, asansör yapmakla olmuyor bu!

Yani sonuç: İşte, geldim, bundan bile rahatsız oldunuz, ben ne...

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Rahatsızlık değil, siz geldiniz, konuyu yine istismar ettiniz, kusura bakmayın!

AYŞE KEŞİR (Düzce) - İstismar ediyorsunuz!

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - İşte, hoşgörü bu (!) Bakın, AK PARTİ Grubu, her biriniz bir yandan...

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Hayır, hayır, olur mu!

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Siz birbirinizin sesini anlayamıyorsunuz ya, ben şimdi size ne söyleyeyim!

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Hayır, olur mu, çok objektif biz... Yani burada bizim çalışma şeklimiz, Komisyonumuzun ilk gününden itibaren hem Kasapoğlu...

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Yani burada, sonuç...

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Bir dakika, bir saniye...

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Sonuç... Sonuç...

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Sayın Tanal, söz söyleyip...

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Sözümü kesemezsiniz! Hatibin sözü kesilmez!

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Hayır, hayır...

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Yani Başkansınız diye, iktidar vekilisiniz diye istediğinizi söyleyemezsiniz!

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Biz bugüne kadar çok uyumlu, ahenk içerisinde, her görüşe saygı duyarak, ortak aklı arayarak, katılımcı bir anlayışla...

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Burada gerçek erişilebilirlik... Ne dedi Değerli Hoca, gerçek erişilebilirlik...

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - ...her kesimin sesine kulak vererek bir çalışma şekli ortaya koyduk.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Bakanlık yaptınız, sorumlusu sizsiniz, sorumlusu sizsiniz! Devlet size... Bakanlık görevinde niye yapmadınız!

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Allah'a hamdolsun!

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Niye yapmadınız? Bakandınız siz, niye bugüne kadar yapmadınız?

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Biz gerekli her türlü çalışmayı yaptık, alanımızla alakalı çalışmaları yaptık.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Niye yapmadınız? Bakan oldunuz, Komisyon Başkanı oldunuz, 5 dönemdir milletvekilisiniz, daha bu vatandaşlara niye...

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Yok, 5 dönem milletvekilliği sizde var.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Kaç dönemsiniz?

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Biz o kadar değiliz daha, çok o kadar da yapma niyetimiz yok.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Peki, bir dakika... Yani Bakan oldunuz, milletvekili oldunuz, ne eksikti yapmadınız? Yapsaydınız siz!

Şimdi, bakın, sözümü keserek bir yere varamazsınız.

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Söz kesmiyoruz, size usulle ilgili bir hatırlatma yapıyoruz.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Gerçek erişilebilirlik...

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Biz siyasetüstü görüyoruz bu konuyu, bakın, bir araştırma komisyonu...

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Gerçek erişilebilirlik, bu olay ta siyasetin kendisidir. Vatandaşın sadece...

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Yok, siyasetüstü bir...

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Ta siyasetin kendisidir bu. Kaç dönemdir vekilsiniz, Bakanlık yaptınız, Komisyon Başkanlığı yaptınız, milleti fakruzaruret hâline soktunuz.

Son söz şu...

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Şimdi, bu yaptığınız çok çirkin!

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Gerçek erişilebilirlik...

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Bir kere, üslubunuza dikkat edin. Allah'a çok şükür ki...

AYŞE KEŞİR (Düzce) - Çok küstah bir üslup ya! Çok ayıp bir şey!

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Bakın, tek tek laf atıyorsunuz. Bakın, hepiniz bir araya gelseniz bu doğruları söylemekten kaçamazsınız! Bu doğrular yüzünüze çarpacak!

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Bakın, usul esastan önce gelir; hukukçusunuz! Konuşma üslubunuza önce bir dikkat edin, o elinizi indirin!

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Gayet rahatım, gayet rahatım.

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Bir hanımefendiyle konuşuyorsunuz, ben buna izin veremem! O parmağını bir indir Mahmut Tanal!

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Bu bir beden dilidir, bilinmiyorsa öğretmiş olalım!

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Sen önce o parmağını bir indir! Bak ben de Adanalıyım, ben de Zazalık da var, sert konuşmak nedir çok iyi bilirim!

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Bize efendilik yakışır!

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Üslubunuza öncelikle dikkat edin.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Siz eğer o kabadayılığınızla...

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - O elinizi bir indirerek konuşun!

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - O bir sokak dilidir, kusura bakmayın!

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - O elinizi... Yok, benim hanımefendi kişiliğimi de duruşumu da herkes bilir.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Sizin seviyenize inmem! Sizin seviyenize gelmem!

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Sizi de herkes bilir!

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Adanalı değil nereli olursanız olun!

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Sizi de herkes biliyor!

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Önce insan olmak lazım!

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Konuşma

üslubunuza önce dikkat edeceksiniz!

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Önce insan olmak lazım, önce insan!

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - O parmağınızı önce bir indirin!

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Son söz şu...

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - O parmağınızı indirerek konuşun!

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Hanımefendi son söz şu...

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - O parmağınızı indirerek konuşun! Elinizi indirerek konuşun!

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Sizin o zaman daha eğitime ihtiyacınız var! İnsanlar sözlerini...

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Yok, benim siyasi duruşumu, hayat duruşumuzu herkes bilir.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - İnsanlar sözlerini beden diliyle ifade eder.

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Kişiliğimizi de herkes bilir!

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - İnsanlar sözlerini beden diliyle ifade eder.

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Ben, size, bu şekilde benimle konuşmanıza izin vermeyeceğim, kusura bakmayın! Elinizi indirerek konuşun, konuşmanıza devam edin.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Hanımefendi, bakın, bakın...

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - O elinizi indirerek konuşmadıkça konuşmanıza kesinlikle...

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Hanımefendi, bu bir beden dilidir, beden dili konuşmanın bir parçasıdır. Siz bunu bilmiyorsanız öğrenmeye ihtiyacınız var!

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Hayır, hayır, şu an o eli neden kaldırdığınızı buradaki herkes...

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Son söz şu...

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Çok çirkin! Bir hanımefendiye konuşma üslubunu da bilmeyecek kadar, gerçekten hiç yakıştırmıyorum!

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Siz bilmiyorsunuz, "Adanalıyım!" diye meydan okuyorsunuz!

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Meydan okurum tabii, senin öyle konuşmana izin mi vereceğim!

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Adanalılara kurban olasınız, Adanalılar meydanı öyle okumaz!

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Kusura bakma!

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Adanalılar saygılıdır! Adanalılar üslubu bilir!

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Ben saygısız bir ifade kullanmıyorum.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Adanalılar sizin gibi değil, Adanalılara kurban olasınız!

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Hayır, elinizi indirerek konuşacaksınız!

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Son söz şu... Son söz şu...

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Elinizi indirerek konuşacaksınız, kusura bakmayın!

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Son söz şu: Gerçek erişilebilirlik onurlu bir yaşam hakkıdır.

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - İzin veremem!

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Ve buradaki onurlu yaşam hakkını yirmi üç yıldır bu iktidar maalesef ihlal etmiştir.

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Elinizi indirerek konuşun!

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Anayasa'yı ihlal etmiştir.

Efendim, tekrar sunumunuz için teşekkür ederim ama inanın, sizin bu tanımınızı bu iktidar muhtemelen ileriki dönemlerde değiştirecektir çünkü bununla daha çok karşı karşıya kalacaklar.

Teşekkür ederim.

Saygılarımı sunarım.