AYŞE KEŞİR (Düzce) - Ben de Sayın Genel Müdür Yardımcımız şahsında Daire Başkanımıza, uzmanlarımıza teşekkür ediyorum, kapsamlı bir sunumdu.

Belki içinde kaçırmışımdır hem birkaç soru soracağım hem de bir konuyu merak ediyorum. Öncelikle, dün de burada çok konuştuk, engelli ve yaşlı konusunun farklılığı... Evet, yaşlıların da erişebilirlik sorunu var ama engelliğe bağlı değil yaşa bağlı olan bir konu ve açık söyleyeyim, sizin Genel Müdürlüğünüzün içinde olduğu için söylüyorum ve önümüzdeki yılların en önemli konularından biri olacak yaşlılık yani Türkiye'nin bu nüfus artış hızındaki düşüşe, ortalama yaşam ömründeki artışa baktığımızda... Geçtiğimiz aylarda İzmir'de çok hazin bir hikâye görmüştük, çok yıllar sonra evinde bulunan bir yaşlı cenazesi, bu hikâyelerin artmaması için aslında bir tedbirin erişebilirlik dâhil alınması gerektiğini burada özellikle kayda geçirmek istiyorum. Yani şu an bunları konuşuyoruz, engelliliği ama engelli konuştuğumuz oranda yaşlıların erişilebilirliğini ya da diğer ihtiyaçlarını konuşamıyoruz. Bir hastalığa bağlı olmasa bile, sadece yaşa bağlı olarak olan erişilebilirlik sorunları var; bu bir.

İkincisi, alanın içinde 1989'dan beri çalışan birisiyim, 2005'te büyük bir devrim gerçekleştirdik yani ben yurt dışından misafirlerimiz geldiğinde 1989'da biz bu alanı çalışırken "Türkiye'de engelli yok galiba." derlerdi yurt dışından gelenler, görmedikleri için "Aa, ne güzel, ülkenizde engelli yok fazla." diye söze başlarlardı sokakta, işte, havaalanından toplantıya gelene kadar sosyal programlarda görmedikleri için. O günlerden bugünlere geldi Türkiye, o anlamda önemli buluyorum ama bir konu daha var, özellikle Otizm Eylem Planı'nda çalışan ekipte olan birisi olarak söylüyorum bunu, Otizm Eylem Planı'yla beraber aslında biz bir ihtisaslaşmanın da yolunu açtık, evet, 2005'ten bu yana yaptığımız mevzuat evde bakım ve eğitim gibi pek çok konuyu genel olarak değerlendiriyor, bütün engel gruplarına şamil olarak gerçekleşiyor bu konular ama elbette her engelli biricik ama yine de birtakım temalarla bunların hizmetlerinin çeşitliliği artırılabilir. Elbette, bu, bütçe ve mali disiplin konusu, bunun da farkındayım. Bakanlığın önümüzdeki yılların eylem planlarında farklı engel gruplarıyla ilgili bu tür tematik programlar şu an çalışma cetvelinizde var mı? Yani bunu hem Komisyon raporlarına geçsin diye söylüyorum. Çoklu engel grupları ayrı bir çalışma konusu yani hem zihin engelli hem Down, hem zihin engelli hem SPD gibi. Ama onun dışında, en azından 7-8 temel engel gurubuna ait özel eylem planlarına ihtiyaç var gibi. Hani bunu da ben hem kayda geçirmiş hem de size sormuş olayım.

İşitme engellilerle ilgili dün burada epey gündem oldu, temel sorun dün de ifade edildi, hem soyut kavramları öğrenememeleri hem de Türkçe kullanımının çok başlangıç seviyesinde olması çünkü işaret dilini, siz de ifade ettiniz onu. Açıkçası o anlamdaki planlamalarınızı zamanlama olarak çok doğru bulduğumu ifade etmem lazım hem disleksi hem de diğer grupları da dâhil ederek, bu son derece önemli. Ama burada bir konu daha var, benim de yıllar önce Diyanetle bir çalışmada içinde olduğum bir konu. Özellikle din eğitimi de işitme engelliler için çok zorlanılan bir alan çünkü o soyut kavramların aktarılamadığıyla ilgili ve Diyanetin bundan yaklaşık bir on altı-on yedi yıl önce böyle bir çalışması oldu, birtakım doküman çalışmaları, hatta, benim de içinde bulunduğum bir çalışma. O ne aşamada? Mesela, bu anlamda bir iş birliği var mı, bu anlamda bir farkındalık var mı ve bu çalışma ilerleyebildi mi, yaygınlaşabildi mi? Bu konuda bir talep olduğunda o talep karşılanabiliyor mu anlamında bir de bunu sormak istedim.

Ben yine tekrar ekibinize ve size teşekkür ediyorum.