RIDVAN UZ (Çanakkale) - Sayın Başkanım, Sayın Bakanım, kıymetli milletvekili arkadaşlarım, değerli bürokratlar, kıymetli gazeteciler, Meclisimizin kıymetli çalışanları; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

İnşallah, bütçemizin de ülkemize, memleketimize ve en önemlisi milletimize hayırlar getirmesini de canıgönülden temenni ediyorum.

Şimdi, 2026 bütçemiz... Tabii, bu bütçe şimdi adil rekabeti mi yoksa tekelleşmeyi mi getiriyor, onu hep birlikte bu Ticaret Bakanlığı bütçesinde görmüş olacağız. 2025 yılı itibarıyla...

Efendim, Sayın Bakanım şimdi dinleyemiyor, isterseniz bir ara verelim, sonra ben devam edeyim olur mu efendim?

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Uz, milletvekilleri gidiyor.

Değerli arkadaşlar...

RIDVAN UZ (Çanakkale) - 2025 yılı bütçesi 28 milyar 612 milyonmuş, 2026 bütçesi de 32 milyar 950 milyon, yüzde 15'lik bir artış var. Neyse ki diğer bakanlıklara göre yüzde 15'lik bir artış var ama ancak aynı dönemin içine baktığımızda enflasyonda yüzde 45, dövizde yüzde 38, faizde de yüzde 50'nin üzerinde bir artış var yani enflasyonunun gölgesinde kalan bir bütçeyle karşı karşıya kalmış oluyoruz. Yani Türkiye'nin dış ticaret açığı büyürken Ticaret Bakanlığının elini de küçültüyoruz aslında bu bütçeyle.

Şimdi, 2025 yılının ilk dokuz ayında dış ticaret açığımız 72 milyar dolar, ihracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 68. Şimdi, Sayın Bakanıma sormak isterim: Bu tabloyu tersine çevirecek hangi yapısal politika bu bütçede var? İhracatı çeşitlendirecek, katma değerli ürün payını artıracak hangi fon, hangi teşvik düzenlemesi burada var? Biz göremedik.

İhracatçı daralıyor, ithalat artıyor. 2024 yılı ihracatının kilogram değeri 1,44 dolar, 2025'te ise 1,31 dolara gerilemiş yani ürettiğimiz malın değeri düşüyor.

TİCARET BAKANI ÖMER BOLAT - 1,59 ilk on ayın ortalaması.

RIDVAN UZ (Çanakkale) - 1,31 efendim. Neyse... Bir bakalım karşılıklı. 1,59 dahi olsa kabul edilebilecek bir rakam değil. Girdi maliyetleri artarken bu rakamda kalınması da çok doğru bir durum değil.

Bütçeden Ticaret Bakanlığı ihracat destek programlarına ayrılan miktar 2 milyar 400 milyon TL seviyesinde. Bakanlığın toplam bütçesinin yalnızca yüzde 7'si. İhracat motorunu beslemeyen bir bakanlık bütçesiyle dış ticaret açığı nasıl kapatılacak?

Bir başka çarpıcı veri e-ihracat ve dijital ticaret destekleri yani 2025'te 630 milyon TL iken 2026'da 715 milyon TL'ye çıkarılmış. Üçte 1'lik bir artış olmasına rağmen bu enflasyonun da ancak üçte 1'i kadar bir büyüme gösteriyor. Kâğıt üzerinde "e-ihracat stratejisi" yazılıp bütçeden kaynak ayrılmamış.

Bu bütçede bir başka eksiklik de iç ticaretin kalbi olan esnaf ve tüketicinin korunmasıyla ilgili. Türkiye'de bugün 2 milyon 200 bin esnafımız var ancak esnaf ve sanatkârlar Kredi ve Kefalet eliyle aldığı kredilerin faiz oranları yüzde 25'ten yüzde 45'e çıktı. Bu yüzde 45 artış... Yani esnaf artık borcunu borçla çevirir hâle geldi. Bütçede "esnaf destekleri" başlığı altında da sadece 1,9 milyar TL kaynak ayrılmış. Bu, 2022 seviyesine geri dönüş demektir yani 2022'deki 1,9, şimdi 2026'da 1,9. Dolayısıyla enflasyon, kur farkı, kira artışı karşısında esnaf tamamen kaderine terk edilmiş durumda bırakılmış.

Ticaret Bakanlığının Tüketicinin Korunması Genel Müdürlüğüne ayrılan bütçesi de 223 milyon yani bu rakam Bakanlığın toplam bütçesinin binde 7'si. Tüketicinin hakkını korumak için ayrılan pay neredeyse bir bakan yardımcısının temsil bütçesi kadar. Bu, sosyal devlet anlayışını karşılamamakta.

Sayın Bakanım, kayıt dışı ekonomi ve denetimsizlik gerçeğine de ayrıca değinmeden yapamayacağız. 2020'de 1.200 olan müfettiş sayısını 2025 itibarıyla 870'e düşürmüşüz. Demek ki kayıt dışı ticaret ve sahte fatura, stokçuluk, fahiş fiyat artışının en önemli sebebi bu. Bunu da savcılara emanet etmişiz. Bu durumun da düzeltilmesini talep ediyoruz.

Teşekkür ediyorum.