AYLİN YAMAN (Ankara) - Sayın Başkanım, değerli bürokratlar; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Sunumunuz için teşekkür ediyorum.

Ben de dört başlıkta sıraladım sorumu: Öncelikle bir saptama aslında, yaşlı ve engellilik bizde, şu anda kamu kurumlarında birlikte değerlendirilmeye başlandı. Aslında bunun doğru bir şey olmadığını söyleyerek başlamak istiyorum çünkü yaşlanan nüfuslarda dünyada şu anda aslında birleştirilmiyor Sayın Genel Müdürüm çünkü engellilik durumunun kendi engellilik düzeyine göre ayrı değerlendirilmesi gerekiyor. Temel hedefin yaşlıların hayatın içinde olacağı şekilde bir engel gözetmeden hayatın içinde olacağı farklı bir kavram üzerinde konuşuluyor. Dolayısıyla aslında yaşlılık ve engelliliği aynı potada değerlendirdiğimiz zaman otomatik olarak yaşlıyı zaten bir engeli var olarak kabul ederek başlıyoruz. Bu kavram üzerinde biraz daha kamu kurumlarının çalışması gerektiğini düşünüyorum. Aile Bakanlığında da aynı şeyi tartışmıştık, sürekli tartışıyoruz onlarla da çünkü gereklilikleri tamamen farklı aslında.

Bakın "yaşlı bakım merkezleri" diyoruz, engelli bakım merkezi; ikisinin gerekliliği tamamen farklı ya da hayatın içinde olma şekilleri tamamen farklı. Uluslararası engellilik sınıflamasında da yaşlılığa ekstra bir şey verilmiyor yani orada tamamen engellilik durumuna göre. Sizin de önemli bir Bakanlık... Engellilik için ve yaşlılar için de özellikle iklim değişikliği kısmı önümüzdeki dönemde çok ciddi tartışmamız gereken konuları içeriyor. O yüzden sizin bu konuyu da masaya yatırmanız gerektiğini düşünüyorum.

İkinci konum, iklim değişikliği kısmında, aslında tüm çalışanlar için geçerli ama engellilerin daha çok önümüzdeki dönemde ihtiyacı olduğunu düşünüyorum, dünyada da bu uygulamalar başladı. Küresel ısınma nedeniyle, daha sıcaklar ve farklı mevsim koşullarında çalışma nedeniyle acaba çalışma saatlerinde yapılacak yeni düzenlemeler üzerinde bir çalışma var mı ve bunun engelliler üzerine yansıması düşünülüyor mu? Yazın daha sıcak, kışın daha farklı, tabii, bölgesel koşullara göre çalışma saatlerinde farklı bir ayarlama düşünülüyor mu? Sadece sizin Bakanlığınızın konusu olmadığını biliyorum ama iklim değişikliği konusu bir eylem planı gerektiriyor, bu da onlardan bir tanesi.

TOKİ yetkilileri yok sanırım, Sayın Bakanım da söyledi, ama sizin Bakanlığınızın içinde olduğu için ben burada kayda geçmesi açısından özellikle söylüyorum, onlar geldiğinde tekrar konuşuruz. TOKİ konutlarında yüzde 40 ve üzeri engeli olanlara ekstra bir yüzde 5 kontenjan var ama bu kontenjanda herhangi bir indirim yok engellilere yönelik yani bir kontenjan ayrılıyor ama bunu da masaya yatırmamız gerektiğini düşünüyorum Sayın Bakanım çünkü engellilerin çalışma koşulları daha ağır, eğitimleri daha zor. Bu konutlardan istifade ederken mutlaka bir indirim oranı da... Hatta bazı sözleşmelerde olduğuna dair rivayetler var diyeceğim ama gördüğümüz somut bir indirim göremedim, eğer sizin bildiğiniz bir şey varsa onu da söylerseniz çok değerli olacak bu. Mutlaka engelliler için toplu konutta kontenjan ayrılmasının ötesinde indirimin de planlanması gerekiyor. Yüzde 5 kontenjan var toplu konutta ama bu yüzde 5 evde engelliye yönelik bir dizayn var mı, o konuda çok emin değilim. Size demin sayın vekilim de sordu yani bunu da netleştirmemiz gerekiyor. Oran belli, yüzde 5 dolayısıyla işte 1.000 konutluk bir ev varsa 50 konutun gerçekten engellilere yönelik -o da tabii, illa ortopedik engelli de olması gerekmiyor ama- bir dizayn var mı, onu da konuşmamız gerekiyor.

Kamu lojmanları kısmı sizde değil, onu biliyorum ama kayda geçmesi açısından... Bir hakkaniyetsizlik var orada. TOKİ'nin devamında olarak konuşuyorum çünkü bazı kamu lojmanları TOKİ tarafından da yapılıyor. Şöyle bir sıkıntı var Sayın Başkanım: Yüzde 40 ve üzeri engelliye kamu lojmanları uygulamasında 40 puan veriliyor. Dolayısıyla sizin yüzde 50 engelli oranı varsa da 40 puan alıyorsunuz, yüzde 99 engelli oranı da varsa ailede yine 40 puan alıyorsunuz. Artı, her geçen yıl için 5 puan alıyorsunuz. Yani işte, on beş yıllık çalışan çok daha avantajlı oluyor burada. Eğer bir eviniz varsa eksi 10 puan alıyorsunuz yani bu çok normal bir şey ama burada mutlaka masaya yatırılması gereken diğer bir konu, burada engellilik oranının mutlaka göz önünde bulundurulması gerekiyor, çalışma hayatındaki kıdem kadar; yüzde 50 ailede engelli oranı olan ile yüzde 99 engelli oranı olan aynı kefede değerlendirilmemeli.

Bu şu demek oluyor: Mesela dört yıllık bir çalışan, diğeri on beş yıllık çalışan; on beş yıllık çalışan yüzde 50 engelli oranı olan bir çocuğu var, öte yandan, dört yıllık bir çalışan, yüzde 99 engelli oranı olan bir engellisi var ailede. On beş yıllık çalışan daha avantajlı oluyor, kıdemine bakılıyor yani sadece, oysa bizim engellilik oranını da gözetecek kriterler koymamız gerekiyor; bu da çok önemli. Biliyorum, bu kamu lojmanları sizin görev tanımınızda değil ama hazır toplu konuttan gelmişken onun da kayda geçmesini istedim.

Çok teşekkür ediyorum sunumumuz için tekrar.

ÇEVRE, ŞEHİRCİLİK VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BAKANLIĞI MESLEKİ HİZMETLER GENEL MÜDÜRÜ BANU ASLAN - Sayın Vekilim, notlarımı aldım, arz edeceğim ben ilgili birimlerimize.

AYLİN YAMAN (Ankara) - Tamam, çok teşekkürler.