KOMİSYON KONUŞMASI

SEYDİ GÜLSOY (Osmaniye) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.

Sayın Başkanım, Plan ve Bütçe Komisyonumuzun saygıdeğer üyeleri, Sayın Bakanım, Sayın Bakan Yardımcılarımız, kurumlarımızın saygıdeğer bürokratları, yöneticileri ve değerli basın mensupları; sizleri sevgiyle, saygıyla selamlıyorum.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının 2024 Yılı Kesin Hesabı görüşmeleri ve 2025 yılı bütçesinin ülkemize, milletimize hayırlı olmasını temenni ediyorum.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının bütçesi şehirlerimize, doğamıza, havamıza ve suyumuza dair kurduğumuz büyük vizyonun maliyet tablosudur. Bu bütçe, dirençli şehirleri kurma, iklim krizleriyle mücadele etme, vatandaşlarımıza modern, güvenli yaşama alanı sunma çabamızın somut bir göstergesidir.

Ben, asrın felaketi 6 Şubat depremlerinde büyük yara alan bir ilin Milletvekili olarak konuşmama öncelikle temsil ettiğim kadim şehrimiz Osmaniye'nin büyük vizyonda aldığı payı ve şehrimize kazandırılan değerleri aktararak başlamak istiyorum. Zira, ulusal politikalarımızın başarısı yereldeki karşılığıyla ölçülmektedir.

Sayın Başkanım, değerli milletvekilleri; yiğit Osmaniye'miz tarihin, tarımın ve sanayinin kesim noktasında bereketli toprakları ve stratejik konumuyla Çukurova bölgemizin incisidir. Şehrimizin kendine has çevresel zorlukları ve hızla büyüyen bir şehirleşme dinamiği bulunmaktadır. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımızın Osmaniye'de attığı her adım hem deprem gerçeğiyle yüzleşen bir şehir için hayati öneme sahip hem de Osmaniyeli hemşehrilerimizin yaşam kalitesini artırma gayretimizin bir parçasıdır.

Osmaniye'miz 6 Şubat depremlerinin acısını en derinden hisseden şehirlerden biridir. Bu tecrübe bize kentsel dönüşümün bir tercih değil bir beka meselesi olduğunu bir kez daha göstermiştir. Bakanlığımızın TOKİ ve Kentsel Dönüşüm Başkanlığı aracılığıyla başlattığı hızlandırılmış konut ve iş yeri projeleri şehrimizin yaralarını sarmakta ve gelecek nesillere bırakacağımız daha güvenli binalar inşa etmektedir.

Osmaniye ilimizde 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen depremde hasar alan yapıların 7452 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Yerleşme ve Yapılaşmaya İlişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Kabul Edilmesine Dair Kanun uyarınca yürütülen Yerinde Dönüşüm Projesi kapsamında yeniden inşasına ilişkin ilimizde Osmaniye Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü ve Kentsel Dönüşüm Müdürlüğünce hizmet verilmekte olup il müdürlüğünün nezdinde yapı ruhsatı, yapı inşaat izni belgesi onayı 31/8/2025 tarihine kadar olan işlemleri için başvurular sürdürülmektedir.

Gelinen tarih itibarıyla Osmaniye'de Yerinde Dönüşüm Projesi kapsamında 6.390 aktif başvuru bulunmaktadır. Bu başvuruların 4.124 adeti kentsel alanda, 2.266 adeti ise kırsal alanda alınmıştır. Yürütülen Yerinde Dönüşüm Projesi kapsamında Osmaniye'mizde merkezde 565 yapı ve 1.601 adet bağımsız birim ruhsatlandırılmıştır. Kırsal alanda 501 yapı ve 553 bağımsız birime ilişkin yapı izni verilmiştir. Böylece, toplamda 2.154 bağımsız birimin Yerinde Dönüşüm Projesi kapsamında inşaatına başlanmıştır. Osmaniye'mizde yürütülen Yerinde Dönüşüm Projeleri kapsamında şu güne kadar 1 milyar 588 milyon 311 bin 664 TL kaynak hak sahiplerine ödenmiştir.

Değerli Başkanım, kıymetli milletvekillerim; TOKİ Başkanlığımızın eliyle Osmaniye'mize kazandırmış olduğumuz deprem konutlarımız, sosyal konutlarımız, millet bahçelerimiz, kentsel dönüşüm projelerimizle hemşirelerimizin barınma ihtiyacını çözerken ilimizin ve ilçelerimizin çehresini değiştirdik. Pırıl pırıl bir Osmaniye için Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde, Sayın Bakanımız, kıymetli hemşehrimiz Murat Kurum'un büyük desteğiyle gece gündüz demeden var gücümüzle çalışmaya devam ediyoruz. 15 Kasım tarihinde Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın katılımlarıyla Adıyaman ilimizde 350 bininci deprem konutunun anahtarlarını hak sahiplerine teslim ettik. İnşallah, yıl sonuna kadar 453 bin konutun da teslimini yapmış olacağız. İlimizde 3.125 adet konutun inşası devam ederken 498 adet dükkân, 7 adet cami, 7 adet ofis, 5 adet ticaret merkezi, 20 bin kişilik paket arıtma tesisi ve 3 adet fırının yapımı TOKİ eliyle yürütülmektedir. Bunların yanı sıra, 24 derslikli ilköğretim okulu, 24 derslikli lise, sağlık ocakları, millet bahçeleri ve kütüphaneler Toplu Konut İdaresi Başkanlığı eliyle ilimize kazandırılmaktadır. Bugüne kadar Osmaniye il genelimizde toplam 9.200 deprem konutunun teslimini hemşirelerimize gerçekleştirdik; inşallah, yıl sonuna kadar bu sayı 12.218'i bulacaktır. Şu an konteyner kentte sadece 53 hak sahibimiz bulunmaktadır. İnşallah, onların da önümüzdeki ayda anahtarlarını teslim edip konteyner kentte hiçbir hemşehrimizi bırakmayacağız. Bu sayılar Hükûmetimizin Osmaniye'nin geleceğine yaptığı somut yatırımın ve verdiği önemin en açık göstergesidir. Modern şehirler inşa ederken aynı zamanda hemşirelerimizin nefes alabileceği, dinlenebileceği yeşil koridoru da yapmaktayız. Atık su arıtma tesislerinden katı atık yönetim alanlarına, okullardan spor salonlarına, millet bahçelerinden bisiklet yollarına kadar uzanan birçok projeyi Osmaniye'de hayata geçiriyoruz. Osmaniye'mizi kentsel dönüşümün yanında yeşil dönüşümle de buluşturuyoruz. İlimizde yaklaşık 144 bin metrekarelik alanı kapsayan 4 adet millet bahçesi bulunmaktadır. 2 adet millet bahçemizi vatandaşlarımızın hizmetine açmış olup 2 adet millet bahçesinin çalışmaları da hızla devam etmektedir. Bu millet bahçeleri şehrimizin akciğerleri olacak, şehirlerimize kaliteli sosyal yaşam alanı sunarken aynı zamanda da Allah göstermesin, doğal afetlerde toplanma alanı olarak da kullanılacaktır. Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan Hanımefendi'nin himayelerinde sürdürülen Sıfır Atık Projesi, az tüketen, israftan kaçınan, tükettiğini geri kazanan ve ekonomiye kaynak sağlayan bir yaklaşımla Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımızın çalışmaları yürütülmektedir. Sıfır atık eğitim ve farkındalık çalışması sürdürürken toplumun her kesimden insanın geri kazanıma destek olması hedeflenmektedir. Bugüne kadar Osmaniye'mizde 921 adet bina ve yerleşkede sıfır atık yönetim sistemi hayata geçirilmiştir. Sıfır atık kapsamında 106 bin vatandaşımıza eğitim verilmiştir. Osmaniye coğrafi konum itibarıyla iklim değişikliğinin etkilerine karşı hassas bir bölgededir. Şehrin su kaynaklarının korunması, tarım alanlarının desteklenmesi ve enerji verimliliğini artırmaya yönelik yerel ölçekli tüm projeler ulusal iklim stratejimize tam uyumlu şekilde yapılmaktadır. Osmaniye'mizde yürütülen bu çalışmalar ülkemizin her köşesinde şehirlerin dinamiklerine ve gereksinimlerine uygun şekilde yürütülmektedir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Türkiye aktif bir deprem kuşağında yer almaktadır. Kentsel dönüşüm artık makro düzeyde ele alınması gereken, yılda yüz binlerce birimin dönüştürülmesini hedefleyen bir millî seferberlik hâline gelmiştir. Rezerv alanlarının belirlenmesi, yerinde dönüşüm projeleri ve özellikle dar gelirli vatandaşlarımızın desteklenmesi bu sürecin en kritik ayaklarını oluşturmaktadır. 6306 sayılı Kanun kapsamında ülke genelinde yürütülen uygulamayla birlikte, 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremler sonucu zarar gören bölgelerde; başta Osmaniye, Hatay, Kahramanmaraş, Adıyaman, Malatya ve Gaziantep illeri olmak üzere afette zarar gören kentlerimizin yoğun hasar olan kadim merkezlerinde kent kimliğiyle uyumlu, altyapısıyla sağlıklı ve güvenli yaşam çevrelerinin yeniden oluşturulmasına yönelik çalışmalar süratle devam etmektedir. Bu çalışmalar doğrultusunda belirlenen rezerv yapı alanlarında afetin yaralarının kalıcı olarak sarılması, kaybedilen mülklerin yerinde, modern ve güvenli olarak inşa edilerek asıl sahiplerine teslim edilmesi ve şehirlerimizin felaketten önceki olağan hayatına hızla kavuşturulması gayesiyle bir taraftan her türlü etüt, planlama, projelendirme, hak sahipliği tespiti, hak sahiplerinin bilgilendirilmesi, gayrimenkullerin değerleme, tahliye, yıkım ve yapım çalışmaları sürdürülürken, diğer taraftan kura, teslimat ve site yönetimi kurulması ve icrası işlemleri süratle devam etmektedir.

Kentsel Dönüşüm Başkanlığı eliyle Osmaniye Merkez, Bahçe ve Hasanbeyli ilçelerimizi kapsayan toplam 9 rezerv alanında büyük bir dönüşüm yürütülmektedir. Esenevler, Alibeyli-1, Alibeyli-2, Su Parkı, Bahçe, Hasanbeyli, Rahime Hatun, Metin Tamer, Sefa Evleri, Merkez-1 gibi önemli bölgelerde Emlak Konut ve TOKİ Başkanlığı iş birliğiyle dönüşüm hızla ilerlemektedir. Toplam 278.484 metrekarelik inşaat alanına sahip bu projeler tamamlandığında şehrimize 1.889 konut, 982 iş yeri ve 103 ofis kazandırmış olacağız. Toplam ihale bedelleri 7 milyar 142 milyon TL olan bu hayati çalışmaların fiziki ilerlemesi ortalama olarak da yüzde 64 seviyelerindedir. Tüm inşaatlar 2026 yılı Mart ayı sonuna kadar bitirilecektir. Bu süreçte vatandaşlarımızın mağduriyetini önlenmesi amacıyla Kentsel Dönüşüm Başkanlığından, hisselerini satmak isteyen hak sahiplerine 397 milyon 600 bin TL kamulaştırma bedeli ödenmiştir. Ayrıca rezerv yapı alanlarında bulunan toplam 759 hak sahibine aylık 11 bin TL'den hesaplanan on iki aylık peşin, 132 bin TL şeklinde başlayan ve toplam 42 milyon 597 bin 219 TL'yi bulan kira yardımı ödemesi de yapılmıştır. Tüm bunlara ek olarak, şartları sağlayan kiracılara ve yapı maliklerine 1 defaya mahsus 22 bin TL taşınma yardımında bulunulmuştur.

Türkiye'nin en büyük metropolü olan İstanbul'da kentsel dönüşüm faaliyetlerini hızlandırmak, risk barındıran yapıları bertaraf ederek yerine sağlıklı ve güvenli yerleşim alanı inşa etmek amacıyla kentsel dönüşümde Yarısı Bizden kampanyasını başlattık. 2024 yılında Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Cumhurbaşkanlığı kararıyla İstanbul ilinde yürütülecek kentsel dönüşüm uygulamaları kapsamında parselde gerçek veya tüzel kişilere hibe, kredi ve tahliye desteğini kapsayan yapım için yardım verilmesi ilişkin usul ve esaslar belirlenmiş, bu kararlar doğrultusunda hak sahiplerine 700 bin lira hibe, 700 bin lira kredi ve 100 bin lira tahliye desteği olmak üzere toplam 1,5 milyon TL destek verilmiştir. Bütün bu uygulamada 2025 yılı için rakamlar güncellenmiştir. Bu uygulama tüm dünyaya örnek teşkil eden tarihî bir destek olmuştur.

Değerli milletvekilleri, Ekim ayında "Ev Sahibi Türkiye" sloganıyla duyurusunu yaptığımız Yüzyılın Konut Projesi'yle Türkiye'nin en büyük sosyal devlet projesinden birini daha hayata geçiriyoruz. Bu program kapsamında 81 ilimizde 500 bin sosyal konutu vatandaşlarımıza takdim edeceğiz. Bu projeyle niyetimiz, milyonlarca insanımızın ev sahibi olma hayaline ortak olmak ve kira sorununu da aynı zamanda çözüme kavuşturmaktır. Bu büyük hamlenin Osmaniye ayağında da tarihî bir adım atıyoruz; şehrimizin dört bir yanında tam 2.990 adet sosyal konut inşa edeceğiz. Bu konutlar merkezde 1.300, Bahçe ilçemizde 120, Düziçi'nde 500, Hasanbeyli'de 220, Kadirli'de 700, Sumbas'ta 50 ve Toprakkale'de 100 adet olmak üzere her bir ilçemizi kucaklayacak şekilde planlanmıştır. Bu konutlar sadece dört duvardan ibaret olmayacak, sağlamlığıyla güven verecek, modern mimarisiyle yaşam kalitesini yükseltecek ve uygun ödeme koşullarıyla vatandaşımıza kolaylık sağlayacaktır. Yüzyılın konut projesi hem kentsel gelişimimizi destekleyecek hem de sosyal refahımızı artıracaktır. Gördüğünüz gibi, bir yandan güvenli ve modern kentsel dönüşümlere devam ederken diğer yandan da herkesin erişebileceği sosyal konutlar üreterek vatandaşlarımızı yeni yuvalarına inşallah kavuşturacağız.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; çevre yönetimi konusunda Bakanlığımız sıfır atık projesiyle küresel bir başarıya imza atmıştır. Bu proje sadece geri dönüşümün oranlarını artırmakla kalmamış, aynı zamanda vatandaşlarımızın çevre bilincini de kökten değiştirmiştir. Denizlerimizin, göllerimizin ve akarsularımızın korunmasına yönelik mavi vatan stratejimizle uyumlu politikalar su ekosistemimizin geleceğini güvence altına almaktadır.

Ülkemiz Türkiye Yüzyılı vizyonuyla uyumlu, çevreyi koruyan, rekabet gücü yüksek ve 2053 net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda ilerlemektedir. Hazırlamış olduğumuz Ulusal Döngüsel Ekonomi Stratejisi ve Eylem Planı'yla uluslararası ticaretimizi güçlendirerek dünyadaki büyük ekonomiler arasında yer almamızda önemli bir rol oynayacaktır. Bu çerçevede kaynakları döngüsel anlayışla yöneten, emisyonu azaltan güçlü bir ekonominin altyapısı inşa edilecektir. İthalata bağımlılık azalacak, uluslararası rekabet gücümüz artacaktır. Türkiye Yüzyılı vizyonu kapsamında yeşil, etkin ve sürdürülebilir bir ekonomi için planlanan adımlar hayata geçirilecektir. Yeşil taksonomiyle çevreci yatırımları tanımlayıp yönlendirecektir. Döngüsel ekonominin ivme kazanması, ölçülebilir ve hesap verebilir dönüşüm sürecini inşa edilecektir. Sektörle teşvik edilecek mekanizmalar güçlendirilecektir. Sıfır atık uygulamalarının ülke geneline yaygınlaştırılması sağlanacak, plastik kirliliğiyle mücadelede ülkemizin döngüsel ekonomiye geçişi destekleyen politikalar geliştirilecek, sürdürülebilir geleceğe katkı sağlamayı amaçlamaktadır.

Sayın Başkanım, değerli milletvekilleri; 2017 yılında başlatılan sıfır atık projesi küresel bir çevre hareketine dönüşmüştür. Bu kapsamda yürütülen çalışmalarla 205 bin bina ve yerleşkede sıfır atık yönetim sistemi kurulumu tamamlanmış, 81 il için Sıfır Atık Yönetim Sistemi Planı hazırlanmıştır. Sıfır atık, eğitim ve farkındalık çalışmaları sürdürülerek toplumun her kesiminden insanın geri kazanıma destek olması hedeflenmektedir. Böylelikle atıkların kaynakta ayrı toplanmasına ilişkin çalışmalara hız verilmesi amaçlanmaktadır. Ülkemizde atık yönetimi noktasında büyük ve hızlı bir dönüşüme kapı aralayan Sıfır Atık Projesi uluslararası alanda da dikkatleri üzerine çekmiş, "Dünya Ortak Evimiz" sloganıyla yürütülen proje 6 uluslararası ödüle layık görülmüştür. Yeşil finans mekanizmalarının kurulması, sanayide ve ulaşımda karbon azaltma stratejimiz, enerji verimliliğini artırmaya yönelik teşvikler, ülkemizin rekabet gücünü arttırırken küresel iklim sorumluluğumuzu da yerine getirmemizi sağlamıştır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; iklim değişikliği dünyanın çevresini saran, atmosferi oluşturan ve sera gazı olarak adlandıran gaz miktarının artışına bağlı olarak gerçekleşen kalıcı sıcaklık ve yağış değişimlerini ifade etmektedir. Bu nedenle, iklim değişikliği çok ciddi çevresel, sosyolojik ve ekonomik sonuçlara yol açabilecek, çok yönlü ve küresel bir sorunla karşı karşıya gelmektedir. 2053 net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda yeşil dönüşümü gerçekleştirmek, afetlere dayanıklı ve iklim dirençli kentler inşa etmek vizyonu çalışmalarımıza kararlı bir şekilde devam etmekteyiz. İklim değişikliğiyle mücadelenin ana hedef ve ilkelerini belirleyen ülkemizin ve alandaki ilk ve tek düzenleme olan İklim Kanunu çalışmalarına 2021 yılından itibaren başladık, STK'ler ve özel sektör temsilcileriyle, paydaşlarla, kurumlarla, kuruluşlarla görüştük, nitekim Kanun 2 Temmuz 2025 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisinde kabul edilerek yasalaşmıştır. Yine, 9 Temmuz 2025 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kanun'la 2053 net sıfır emisyon hedefinin sağlanması ve yeşil dönüşümün gerçekleşmesi için ülkemizin ihtiyacı olan yasal dayanak da bu şekilde oluşturulmuştur. Küresel bir problem olan iklim değişikliğine ilişkin uluslararası yükümlülüklerimiz çerçevesinde ülkemizce atılması gereken tüm adımları azim ve kararlılıkla atmaktayız. Gerek iklim değişikliğiyle küresel mücadeleye katkı sağlamak gerekse ekonomimizde yeşil dönüşümü hızlandırmak, dış ticarette rekabet gücümüzü korumayı amaçlamak... Ülkemizde karbon fiyatlandırma istemeden çalışmaları yapılmaktadır. Emisyon ticaret sistemiyle sera gazı emisyonları azaltılacak, AB sınırında karbon düzenleme mekanizmasına karşı ülkemiz ekonomik çıkarları ve Yeşil Dönüşüm stratejisi destekleyecektir. Net sıfır emisyon hedefine giden yolda ülkemizin potansiyelini en doğru şekilde kullanarak emisyon ticaret sistemi gibi yenilikçi bir yapıyı ülkemize kazandırmış olacağız.

Sayın Başkanım, değerli milletvekilleri; Çevre, Şehircilik ve İklimde Değişikliği Bakanlığımızın bütçesi geleceğimizin bütçesidir. Bu bütçeyle, şehirlerimizi afetlere karşı daha dirençli hâle getirirken doğal mirasımızı korumak için gerekli tedbirleri alıyoruz. Ülkemizin doğusundan batısına, kuzeyinden güneyine kadar her vatandaşımızın güvenli ve sağlıklı bir çevrede yaşayabilmesi için Bakanlığımız çalışmalarını süratle yürütmektedir. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının ulusal kalkınma hedefimizi Yeşil Dönüşümle birleştirerek Türkiye Yüzyılı vizyonumuza uygun adımlar atmaktayız.

Yerelde Osmaniye'de olmak üzere tüm Türkiye'de yapılan bu devasa yatırımlar...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - İki dakika ek süre veriyorum.

SEYDİ GÜLSOY (Osmaniye) - Yerelde Osmaniye olmak üzere tüm Türkiye'ye yapılan bu devasa yatırımlar şehirlerimizi geleceğe hazırlamaktadır.

Bu duygu ve düşüncelerle Bakanlığımızın 2026 yılı bütçesinin ülkemize, milletimize ve yiğit Osmaniye'mize hayırlı olmasını diliyor, başta Sayın Bakanımız, değerli hemşehrimiz Murat Kurum olmak üzere Bakan Yardımcılarımıza, değerli bürokratlarımıza, bütçemizi hazırlayan, emeği geçen tüm personellerimize gönülden teşekkür ediyorum.

Ayrıca, Sayın Bakanım, depremin olduğu ilk günden bugüne kadar Osmaniye'mize defaatle gelerek yaralarımızın sarılmasında yanımızda oldu; o gün enkazlar çıkarılırken, bugün inşaatlar yapılırken, vatandaşlar evlerine giderken her daim yanımızda oldu. O yüzden, Sayın Bakanımızı Osmaniye'nin fahri hemşehrisi olarak ilan ettik. Aynı zamanda da Osmaniye ilimizde toplu konutların yapıldığı bir alana da kendilerinin izinleriyle ismini mahallenin adı olarak verdik. Ben, burada tekraren Sayın Bakanımıza, değerli ekibine şükranlarımı sunuyor, bütçemizin hayırlı uğurlu olmasını diliyorum.

Teşekkür ederim.