EROL KELEŞ (Elazığ) - Hocam, şu yükseköğretim giriş sınavında ek puanı biraz daha açar mısınız? Buradaki kriterler nelerdir? Yani engellilerde hangi engellilere, bir oran var mıdır ve ne kadarlık bir ek puan veriliyor?

YÖK YÜRÜTME KURULU ÜYESİ ARİF BİLGİN - Şöyle, biz şimdi ek puanı aslında Yükseköğretim Kurulu ve ÖSYM'yle birlikte beraberce belirliyoruz ek puan vereceğimiz grupları, engelli gruplarını. Sonrasında ÖSYM'deki komisyonlar bunun ne kadar olması gerektiğine çalışıyorlar, dolayısıyla Belma Hanım burada belki daha çok cevap verebilir, Belma Hanım detaylı cevap verebilir bu konuya.

BAŞKAN MEHMET MUHARREM KASAPOĞLU - Evet, buyurun.

YÖK YÜRÜTME KURULU ÜYESİ BELMA ATAK - Şimdi, ek puan dediğimiz olay sadece üniversite sınavında, yükseköğretime girişte, şimdiki adı Yükseköğretim Kurumları Sınavı'nda... Ek puan, Yükseköğretim Kurulu tarafından ÖSYM Başkanlığına diyor ki: "Görme, işitme, bedensel, 3 engel grubu." Yıllardır 3 engel gurubuna ek puan veriyoruz. Bunun bir derecelendirmesi var, derecelendirme dediğimiz, görme, işitme, bedenselden tıp alanında ilgili hekimler ÖSYM Başkanlığının oluruyla Başkanlığa davet ediliyor. Bu raporlar engelli sağlık kurulu raporu veya ÇÖZGER, bunlar devlet hastanesi veya üniversite hastanesinden alınmak kaydıyla ilgili hekimlerin önüne geliyor. Bunun bir derecelendirme algoritması var, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı engel derecelendirmesini 2025 yılına kadar 0,5 ve dilimlerinden, 0,5; 1; 1,5; 2; 2,5'tu, şimdi bu dilimler sıfır; 0,25; 0,75; 1 diye 25'lik dilimlerle. Şimdi, diyelim ki benim 1 kolum yok, arkadaşımın da 2 kolu yok, doktor bakıyor raporuna, bunu bir derecelendirme yapıyor, bu derecelendirmenin karşısında da notlar var. Örnek veriyorum, bedensel engelli 2 derece aldıysa o algoritimaya göre, 2 derecesinin karşısında diyelim ki 22 puan alıyor.

EROL KELEŞ (Elazığ) - Bu derecelendirmeyi kim yapıyor?

YÖK YÜRÜTME KURULU ÜYESİ BELMA ATAK - İlgili hekimler, üniversiteden profesör titrinde ÖSYM Başkanlığıyla oluruna gelen görme, işitme, bedensel demiştik ya hocam, bunlardan bedensel, kas ve iskelete bakan ortopedistler geliyor, işitmeye kulak, burun, boğaz geliyor, görmeye de göz hastalıkları ana bilim dalından ilgili profesör titrinde hocalarımız geliyor.

EROL KELEŞ (Elazığ) - Nereye geliyorlar bunlar?

YÖK YÜRÜTME KURULU ÜYESİ BELMA ATAK - ÖSYM Başkanlığına geliyorlar, kapalı bir sistemle raporlar sadece hocanın önüne düşüyor, 2 hoca bakıyor buna, bir derecelendirme yapıyor. Bu derecelendirmenin karşılığında 2 aldıysam, en fazla 3, 0,5'ten başlayarak eğer ben 10 puan aldıysam, 20 puan aldıysam yerleştirme puanının üzerine ekleniyor. Diyelim ki ben üniversite sınavında 300 puan aldım, engelli ek puanıyla 300+20=320 puan oluyor. 2016 yılında, eskiden baraj vardı, biliyorsunuz, 105 ve 150, eskiden YÖK'ün kararı vardı, diyordu ki "Barajı geçenlere bunu ver." fakat 2016 yılından itibaren Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı dedi ki: "Baraja bakmaksızın yani hesaplanabilir puan, 0,5 doğrusu olan adaylarımız bu imkândan faydalanıyor sadece YKS'de."

EROL KELEŞ (Elazığ) - Niye sadece görme engelli, işitme engelli ve kas, iskelet sistemi problemi olan engelliler bundan yararlanıyor?

YÖK YÜRÜTME KURULU ÜYESİ BELMA ATAK - Evet, şimdi, sayın vekilim, bununla ilgili kamuoyundan bize de geldi, "Neden?" diyor, "Ben de böbrek nakli oldum." diyor, "Karaciğer nakli bekliyorum." diyor veya işte "Kelebek hastasıyım, bana niye yok?" diyor. Yine, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı bu yıl, 2025 yılında bu işlemleri ÖSYM Başkanlığı yaptığı için "Bunu da değerlendir, bir komisyon kur." dedi, biz de bir komisyon kurduk, ilgili hekimlerden hepsini çağırdık. Sağlık Bakanlığıyla masaya oturduk, Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğüyle, işte kardiyoloji, nöroloji, ruh ve sinir hastalıkları, bütün branşlardan hocalarımızı masaya topladık, bununla ilgili çalışmalarımız devam ediyor, bir rapor oluşturacağız, aldığımız o raporu, tabii ki bununla ilgili yüksek öğretime girişte YÖK Başkanlığı istediği için, YÖK Başkanlığına sunacağız.

EROL KELEŞ (Elazığ) - Peki, çelişmiyor muyuz? EKPSS'de yüzde 40'ın üzerindeki engelliler için biz sınava alıyoruz kişileri, burada ise ek puan için engelliler içerisinde bir ayrım yapıyoruz. O zaman EKPSS'de niye biz yüzde 40 veriyoruz? Böbrek yetmezliği olan hasta normal hayatını, yaşantısını çok rahat sürdürüyor ama heyete girdiği zaman yüzde 80 rapor alıyor. O hasta giriyor EKPSS'ye ama o hastayı ek puana dâhil etmiyorsunuz, bunda bir çelişki yok mu?

YÖK YÜRÜTME KURULU ÜYESİ BELMA ATAK - Şimdi, biliyorsunuz, EKPSS sınavı yönetmelik gereği yapılıyor, "Yönetmelik gereği yüzde 40." diyor, onun detayları ilgili kuruma ait. Eğer bize soracak olursanız, tabii ki biz bunu kamuoyundan gelen sorularla biz de bunu masaya yatırdık. Evet, neden bu dediğimizde... Zaten görme, işitme, bedensele verirken... Biliyorsunuz, üniversite sınavı yapıldığı yıldan yani yaklaşık kırk yıldır bu ek puan veriliyor ve de o zamanki Türkiye şartları ile şimdiki Türkiye şartları çok farklı, bunun ana çıkış sebebi eğitime yeterince aday ulaşamıyor. Şimdi, bir kişi, bir vatandaş tekerlekli sandalyesi var ise Ankara'da veya büyükşehirdeki belediye otobüslerine tekerlekli sandalyesiyle biniyor, kütüphanesine gidiyor fakat 80'li yılları, 90'lı yılları düşünelim, bir tekerlekli sandalyeli bilgiye bu kadar kolay erişmiyordu, o yüzden de karar alıcı mekanizma demiş ki: "Bilgiye erişimde güçlük çekenlere bu ek puan verilsin." Fakat şimdi daha kolay erişilebiliyor bilgiye, biz diyor "Bunun farkındayız." O yüzden zaten görme, işitme, bedenselin yanında diğerlerine de verilsin mi veya bu devam etsin mi diye komisyona sorduk.

EROL KELEŞ (Elazığ) - Müsaade ederseniz Başkanım.

BAŞKAN MEHMET MUHARREM KASAPOĞLU - Buyurun.

EROL KELEŞ (Elazığ) - Şimdi, bakın, ben bir kulak burun boğaz uzmanıyım. İşitme engelli bir kişi, doğuştan tamamen işitme engelli ve bu erken taramayla, yeni doğan erken taramayla tespit edilmiş ve kişiye koklear implant takılmış. Hasta koklear implantı var ve işitmeyle ilgili eğitim sürecini de tamamlayıp hiçbir sıkıntısı yok ama baktığımız zaman bu işitme engelli. Şimdi, buna ek puan verecek miyiz?

YÖK YÜRÜTME KURULU ÜYESİ BELMA ATAK - Hayır Hocam.

EROL KELEŞ (Elazığ) - Çok özür dilerim.

Ya da hastanın orta derecede bir işitme kaybı var ama işitme cihazı kullanıyor ve sonradan oluşmuş, yaşa bağlı oluşmuş ya da ilaç toksisitesine bağlı oluşmuş bir durum ama o hasta işitme cihazıyla tamamen duyuyor zaten ya da işitme düzeyi tamamen demeyeyim de kendini ifade edebilecek, anlayabilecek vesaire düzeye geliyor. Şimdi, buna biz ek puan mı vereceğiz?

YÖK YÜRÜTME KURULU ÜYESİ BELMA ATAK - Hayır. Şimdi, şöyle, engel derecelendirme algoritması dedik ya hocam...

EROL KELEŞ (Elazığ) - Ama şimdi bunun için bir sınır olması lazım.

YÖK YÜRÜTME KURULU ÜYESİ BELMA ATAK - Algoritmada ilköğretime başlama yaşı öncesi, şöyle bir örnekle, siz işin uzmanı olduğunuz için kulak burun boğaz... Hocalarımız diyor ki: "Koklear implantı olmuş, kaç yaşında olmuş? 2 yaşında olmuş. Eğitimden bu ne kadar faydalanıyor veya duyuyor mu?" Bunun kriterlerine zaten hocalarımız baktı. Her işitme engelli her görme veya bedensel engelli ek puan almak zorunda değil, onun algoritmasını biz hocalarımıza yaptırdık, işin uzmanına yaptırdık. O rapor onun önüne geliyor. Hatta ilköğretime başlama yaşı öncesi bunu bize... Mesela diyelim ki YKS sınavına 60 yaşındaki de giriyor, 40 yaşındaki de giriyor fakat puan... Mesela, diyelim ki bu erken tanı dediğiniz, yanlış hatırlamıyorsam, Sağlık Bakanlığının 80'li yıllarda erken tanıya başladı, ondan önceki belgesini sunamıyor fakat hocamız, ilgili hoca kulak burun profesörü bakıyor raporunda, o bilgilerden yola çıkarak... O kriterler, o, dediğiniz, ne zaman bu koklear implant takılmış, ne zaman beyin sapı... Bununla ilgili bütün o tıbbi terimler algoritmada hepsi tek tek yapıldı. O yüzden her işitme engelli... Koklear implantla duyuyor, hiçbir şeyi yok. Hocanın önüne geliyor, sıfır da alabilir.

EROL KELEŞ (Elâzığ) - İşte bu, biraz da kişisel yoruma kalmış bir şey yani bunun için daha böyle, kurallar, somut şeyler koymamız lazım. Bana göre, evet buna ek puana gerek yok. Kriterleri değerlendirirken de zaten ona göre değerlendiriyoruz ama size göre, olabilir.

ÖSYM ENGELLİ ADAYLAR DAİRE BAŞKANI BELMA ATAK - Şimdi, şöyle: Biliyorsunuz, ÖSYM Başkanlığı sınav yapan bir kurum. 2547 sayılı Kanun der ki: "Yükseköğretime girişin koşullarını Yükseköğretim Başkanlığı kurar." Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı diyor ki ÖSYM Başkanlığına: "Bu engel gruplarına puan verelim." Biz de bunun algoritmasını çıkardık. O sizin dediğiniz tıbbi terimler var ya Hocam, o algoritmada kimin ne kadar vereceği... Şimdi, diyoruz ki biz... Örnek veriyorum, ikimizin de raporu var, hatta birimizin yüzde 80, birimizin yüzde 40 ama bunu kim yapıyor? ÖSYM Başkanlığı vermiyor, işin uzmanları, algoritma... İsterseniz toplantıdan sonra algoritmayı sizinle paylaşabilirim.

Teşekkür ediyorum.