KOMİSYON KONUŞMASI

SEMRA ÇAĞLAR GÖKALP (Bitlis) - Öncelikle yapmış olduğunuz sunum için sizlere teşekkür ediyorum Sayın Başkan ve değerli Bakanlık yetkililerine de teşekkürlerimi iletiyorum.

Yaptığınız sunumlarda çok detaylı bilgiler yer almakta. Bu anlamda aslında birçok sorumuzun cevabını bu sunumlarda almış olduk ama bir noktada ben biraz hem öneri bazında bir şeyler söylemek isterim hem de bu bakış açısına dair bazı şeylerin değişmesine dönük ufak bir eleştiri belki olabilir.

Bu bakım merkezli yaklaşımın esasında yarattığı eşitsizliklerle ilgili değinmek istediğimiz bir nokta var çünkü "bakım" kavramının kendisinin biraz sorunlu bir kavram olduğu çerçevesi üzerinden yola çıkarak, mevcut politikada engelli bireyi pasif, korunmaya muhtaç ve başkasının merhametine bırakılmış bir özne olarak tanımlayan bir kavram olduğundan yola çıkarak bu yaklaşım hem engelli bireyin öznelliğini ve bağımsız yaşam hakkını zayıflatmakta hem de emeği görünmez, güvencesiz ve düşük ücretli bir iş alanına hapsetmektedir. Evde bakım ödeneği modeli çoğu zaman aile üyelerine yük bindirmekte ve bazı durumlarda istismar edilmesine sebep olmakta, profesyonel destek sunmadığı gibi de engelli bireyin kendi yaşamı üzerinde karar verme hakkını da sınırlandırmaktadır. Ayrıca, bu emeği veren çoğu kadın yüz binlerce kişi asgari ücretin altında çalışmakta, sosyal güvenlik ve emeklilik güvencesinden büyük oranda yoksun bırakılmaktadır. Bu durum hem engellilerin bağımsız yaşama erişimini hem de emekçilerin haklarını engellemektedir.

Bir de işin hiç SGK girişi olmayan, hiçbir güvencesi olmayan bakan, bakmakla yükümlü olan kısmı var, o da ayrı bir sorunsallık alanı.

Yani bizlerin bu çerçevede, bu bakım kavramına esasen sunduğumuz öneri şöyle bir zeminden gelişebilir: Daha profesyonel bir meslek hâline getirilebilir bu bakım alanına dair sistem çünkü... Bu mesela ne olabilir? Biz bununla ilgili yürüttüğümüz tartışmalarda... "Kişisel asistanlık" adı altında yürütülen bir destek olabilir ve bu, bakım yerine geçebilecek, kullanılabilecek bir kavram olarak belki literatür değişikliğinde kullanılabilir çünkü bu anlamda ciddi hak gaspları olması, engelli bireyin yaşadığı temel sorunlarda profesyonel desteğin olmaması hem o bireyin kendisi için hem de aile üyeleri için ciddi anlamda birçok sorun üreten bir alana dönüştüğünden dolayı bu kavramı belki böyle "kişisel asistanlık" olarak literatüre geçirmeye dönük bir tartışma, bir gündem açılabilir diye buradan bir öneri geliştirmiş olalım.

Teşekkür ediyorum.