RESUL KURT (Adıyaman) - Sayın Başkanım, Plan ve Bütçe Komisyonunun değerli üyeleri, Sayın Bakanım, kıymetli bürokratlar, çok değerli basın mensupları; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Kapsamlı sunumları için Sayın Bakanımıza, bütçenin hazırlanmasında katkıları ve emekleri için de ilgili bürokratlara teşekkür ediyorum.

2002'de 11,9 milyar dolar, 2018'de 35,9 milyar dolar, 2024 yılında 61 milyar dolar, 2025 yılındaysa tahmini 64 milyar dolar olan turizm gelirleri dikkate alındığında, yirmi üç yılda dolar bazında yaklaşık 6 kata varan turizm gelirlerinde bir artış yaşanmıştır. Türkiye, doğal güzellikleri, tarihî zenginlikleri, kültürel mirası, medeniyet mirası, zengin mutfak kültürü, yöresel lezzetleri ve coğrafi çeşitliliğiyle turizm açısından dünya genelinde önemli bir konumda yer almaktadır. Bakanlığınızın yaptığı çalışmalarla ve geliştirdiği projelerle turizm potansiyelinde büyük bir ilerleme sağlanmıştır.

Sayın Bakanım, öncelikle, Adıyaman ilimize bugüne kadar her zaman olduğu gibi gösterdiğiniz ilgi ve desteklerden dolayı teşekkürlerimi sunuyorum. 6 Şubat depremlerinde Adıyaman ilimizdeki tarihî eserlerimizde ve kültürel varlıklarımızda meydana gelen hasarlarla ilgili kapsamlı çalışmalar yürütülmektedir. Sayın Bakanımız ve bakanlık bürokratlarıyla da bu konuda sürekli iletişim hâlindeyiz, her zaman desteklerini görüyoruz, birlikte takip ediyoruz. Depremde ağır hasar alan Adıyaman Ulucami, Kab Camisi, Besni, Kurşunlu Camisi ve diğer tarihî cami ve yapıların ayağa kaldırılması için rölöve ve restorasyon projeleri hazırlanmış, koruma kurulu tarafından onaylanmış restorasyon süreçleri devam etmektedir. Biz de Adıyaman'a gittiğimizde zaman zaman bu restorasyon süreçlerini yerinde inceliyoruz.

Özellikle Adıyaman Ulu Camii, Kap Camii şehrimiz için büyük önemi olan eserlerimizdir. Tarihî Cumhuriyet İlkokulu Binası Milli Eğitim Bakanlığı’ndan Kültür ve Turizm Bakanlığı’na devredildi; bu binanın hem İl Kültür Müdürlüğü hem de müze olarak değerlendirilmesiyle ilgili çalışmalar, restorasyon süreci devam etmektedir. Tarihî Cumhuriyet İlkokulu Binası şehrimizin kültürel mirasını ve tarihini yansıtan önemli bir merkez hâline gelecektir. Depremde hasar alan tarihî ve kültürel miraslarımızın restorasyon süreçlerinde gösterdiğiniz ilgi ve alakaya teşekkür ediyor ve devam eden çalışmaların hızlandırılması için de desteklerinizi bekliyoruz.

Adıyaman ilimizde kütüphane ihtiyaçlarına yönelik yatırım programına alınan ve süreci başlatılan projelerin yanında merkez İndere, Kahta, Sincik, Çelikhan ve Gerger ilçelerimizde modern, kapsamlı kütüphane binalarına ihtiyaç duyulmaktadır.

Adıyaman ve çevresinde yapılan arkeolojik kazılar, bölgede tarih öncesi dönemlerden beri insan yerleşimlerinin var olduğunu göstermiştir. Perre, Palanlı, Haydaran ve Turuş'ta yapılan kazılar bölgede üst paleolitik döneme tarihlenen mağara yerleşimlerini ortaya çıkarmıştır. Palanlı köyündeki Palanlı Mağarası'nın milattan önce 40.000 yıllarında kullanıldığı tahmin edilmektedir. Diğer bölgelerde yapılan kazılarda da yine 3.000 binli yıllara tarihlenen kalıntılara ulaşılmıştır. Nemrut Dağı, Perre Antik Kenti, Arsameia Antik Kenti, Cendere Köprüsü ve Kanyonu, Kızılin Kanyonu, Karakuş Tümülüsü, Kahta Kalesi gibi çok sayıda tarihî esere ev sahipliği yapmaktayız. Ayrıca Safvan Bin Muattal Külliyesi de inanç turizmi bakımından önemli bir değerimizdir.

Sayın Bakanım, değerli milletvekilleri; şehrimizde önemli bir makam olan Apaziz'in türbesi de depremde hasar gördü. Alevi vatandaşlarımızın önemli bir ilgi ve alaka gösterdiği bu türbemizin onarımına desteklerinizi bekliyoruz. Yine, Adıyaman merkez Kömür beldesinde on sekiz yıldır tamamlanamayan bir cemevimiz var. Kömür ve çevre köyler için önemli olan bu cemevine Alevi Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığımızın destek ve katkılarını bekliyoruz. Sayın Cemevi Başkanımız bu konuda destek olursa bölgedeki bir ihtiyacı da gidermiş oluruz.

Sayın Bakanım, değerli milletvekilleri; görüldüğü üzere Adıyaman tarihî zenginlik bakımından, kültür bakımından önemli bir kadim şehirdir. Ayrıca önemle belirtmek gerekir ki şehrimiz zengin bir mozaik kültürüne sahiptir. Samosatalı mozaik sanatçısı Zosimos’un doğduğu topraklarda, Kommagene’nin 5 büyük kentinden 1'i olan Perre Antik Kenti'nde 5'inci yüzyıla ait ve ortasında cennet sahnesinin betimlendiği 133 metrekarelik mozaik önemli bir eserdir. Özellikle belirtmek gerekir ki Zeugma Mozaik Müzesindeki eserlerin birçoğunun hocası, ustası Adımayan Samsatlı Samosatalı'dır. Zeugma’da Aphrodite’in Doğuşu mozaiğini yapan Samosatalı Zosimos başta olmak üzere mozaik ustalarının çok sayıda uyuyan eseri olduğuna inanıyoruz. Nekropolüyle birlikte şimdilik yüzölçümü 82 hektar olarak belirlenen Adıyaman Perre Antik Kentinde, 1980’lerde önemli mozaikler keşfedilmiş ancak bu keşifler, korunabilmesine ilişkin olanaklar sağlanmadığı için gün yüzüne çıkarılamamış, üzerine 50-60 santim kalındığında toprak kapatılarak Perre’nin toprak altındaki varlığı bilinen binlerce metrekare mozaiği gün yüzüne çıkmayı bekliyor. Adıyaman’da, Perre Antik Kent Bölgesinde 10 bin metrekare kapalı alana sahip yeni bir müzeye ve bu kapsamda 5 bin metrekare Samosatalı Zosımos Mozaik Müzesinin planlamaya alınmasına ihtiyacımız var. Ayrıca, Adıyaman’da turistik tesis ve otel yapımı için de turizm arsası tahsisi, devlet teşvik ve desteklerinin verilmesi şehrimizin turizm potansiyeline büyük katkı sağlayacaktır.

Perre Kamulaştırma Projesi'nin 2'nci etabının 2026 bütçe planına alınması ve turizm gelişme bölgesi süreçlerinin hızlandırılması önem arz etmektedir.

Sayın Bakanım, Nemrut Dağı'nın tanıtımının yeterince yapılamadığına inanıyorum. Gerçekten büyük bir medeniyete ev sahipliği yapıyor Adıyaman. Kommagene Krallığı barışın, huzurun, dönemindeki hem Roma hem İran tarafıyla ilişkileri olan barışçıl bir krallık ve iki yüz yıl hiç savaşmadan ayakta kalan bir krallık. Bu bölgeyi tanıtmak, bu bölgeden miras kalan eserleri tanıtmak çok önem arz ediyor. Bu kapsamda TGA'yla toplantılar gerçekleştiriyoruz, çok büyük desteklerini görüyoruz, Bakanlığınıza müteşekkiriz. Bu desteklerin daha artırılmasını, özellikle profesyonel rehberlik hizmetlerinin sağlanmasını, Adıyaman'ımızın eşsiz kültürel ve tarihî varlıklarının turizm programlarına daha yoğun şekilde dâhil edilerek seyahat acenteleri ve tur operatörleriyle iş birliğinin sağlanması önem arz ediyor, bu konuda da desteklerinizi bekliyoruz.

Sayın Bakanım, ülkemizin sanatı, kültürü, tarihî, gastronomiyi tek bir noktada birleştirmeyi başaran Türkiye'nin en kapsamlı festivali olan Türkiye Kültür Yolu Festivali Bakanlığınız tarafından büyük bir başarıyla düzenleniyor. Yine, terörsüz Türkiye süreciyle birlikte Doğu ve Güneydoğu Anadolu illerinde "Bir Anadolu Şenliği" adı altında düzenlenen etkinlikler için, projeler için size ve Bakanlığınızı, ekibinizi tebrik ediyorum.

8 Kasım 2025 Cumartesi günü Adıyaman'da ünlü şefler Ramazan Bingöl, Esra Tokelli, Ayvaz Akbacak, Hatice Nur Ege'nin de katılımlarıyla gerçekleştirilen Adıyaman'da kadınların yöresel lezzetlerini sergilediği Adıyaman Mutfak Festivali büyük bir ilgi gördü. Adıyaman Mutfak Festivaliyle kentin gastronomi potansiyeli bakımından önemli olduğunu gördük.

Sayın Bakanım, seçim bölgem, memleketim Adıyaman tarihi, doğal güzellikleri, kültürel zenginlikleriyle Türkiye'nin turizm potansiyeli yüksek şehirlerinden birisidir. Adıyaman mutfağı Güneydoğu Anadolu'nun zengin lezzetlerini yansıtmaktadır. Çiğ köftemiz, Adıyaman tavası, Besni tavası, hitap, dövmeç, içli köfte, ekşili köfte, parmak kebabı, cılbır, yapıştırma, şillik gibi çok sayıda yöresel lezzetleriyle bir gastronomi şehridir. Bu kapsamda Adıyaman'ın hem deprem sonrası moral ve motivasyonunun artırılması hem de şehrimizin gastronomi bakımından hak ettiği yere gelebilmesi için Adıyaman'ın Türkiye Kültür Yolu Festivali veyahut da Bir Anadolu Şenliği kapsamına alınması önem arz etmektedir.

6 Şubat depremlerinden olumsuz etkilenen turizm sektörü finans sıkıntısı çekiyor. Dolayısıyla, depremde hasar alan otellerin yeniden ayağa kaldırılabilmesi için düşük faizli kamu bankalarından sağlanacak imkânlarla turizm otelcilik sektörünün ayağa kalkması yönünde...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

OTURUM BAŞKANI NİLGÜN ÖK - Bir dakika daha sürenizi uzatıyorum.

RESUL KURT (Adıyaman) - Sayın Bakanım, bir diğer... Hemen kısaca arz edeyim. Turizm sektöründe özellikle konaklama vergisi ve "booking.com"la ilgili sıkıntılar var. Konaklama vergisi, biliyorsunuz, esasen kazanç üzerinden alınıyor ama 1-2-3 yıldız, 4 yıldız, 5 yıldız gibi otellerde sağlanan hizmetin sadece yıldız sayısına veya otelin niteliğine göre maktu bir tutardan alınması önem arz ediyor. "Booking" gibi satış kanallarında da KDV, konaklama vergisi dâhil tutar üzerinden komisyon alındığı için hem devletimiz hem turizm sektörü büyük zarar görüyor. Bu konuda da mutlaka bir çalışma yapılması gerektiği ve komisyonların bir sınırlandırmaya tabi olması, ayrıca KDV, konaklama vergisi hariç tutar üzerinden komisyon alınması yönünde çalışma yapılması gerekiyor.

Tekrar bütçemizin hayırlı olmasını diliyor, hepinizi saygıyla selamlıyorum.