ALİ ÖZKAYA (Afyonkarahisar) - Sayın Başkan, Sayın Bakanım, değerli milletvekili arkadaşlarım ve basınımızın değerli temsilcileri, Komisyonumuzun uzmanları...

Sayın Bakanım, az önce Sayın Başkanımızın da söylediği gibi, biz bu üç aya yakın sürede çok yoğun, uzmanları ve uygulayıcıları, akademisyenleri, mahallindeki incelemelerimizde de aile mahkemesinin hâkimleri, avukat meslektaşlarımızı, baro yöneticilerimizi...

BAŞKAN - Ali Bey, özür diliyorum.

Misafirlerimizi dışarı alalım, sayın basın mensupları, kameraları özellikle. Bu kısmı üyelerimizle beraber yapacağız.

Teşekkür ediyorum.

Buyurun.

ALİ ÖZKAYA (Afyonkarahisar) - ...izledikten sonra belli başlı tespitlere ulaştık. Bu tespitlerden bir kısmını mutlaka diğer arkadaşlarım da paylaşacak ama gördüğümüz şu: Aile mahkemelerindeki davaların uzun sürmesinin değişik sebepleri var, bilhassa, yeni HMK'daki ön inceleme müessesesi, duruşmanın dava cevap dilekçesinin, ön inceleme tutanağının ve duruşma gününün tebliğlerinin her birinin ayrı ayrı zorunluluğu nedeniyle süre uzuyor. Bu sebeple arkadaşlarımız aile mahkemelerinde basit yargılama usulünü uygulamamızın faydalı olduğu kanaatindeler. İş mahkemesi de malum, bir asliye mahkemesidir, orada bu sistem uygulanmaktadır, daha çok, sözlü sistemle olmakla birlikte. Aile mahkemelerinde kural olarak duruşmanın gizli yapılmasının faydalı olacağı kanaati vardır.

Aile hâkimlerinin sulh yapmasıyla ilgili konuda ihsasırey kavramının biraz daha geniş tanımlanarak aile mahkemesi hâkimlerinin sulhü ve sonuçlarını, boşanmanın sonuçlarını daha geniş anlatmasının faydalı olacağı düşüncesi var. Özellikle, 166/4'teki üç yıllık dava ret süresindeki beklemenin bir yıla indirilmesinin faydalı olacağı düşüncesi var.

Sınırsız nafaka konusunda neredeyse ittifaka yaklaşılmış, bunun tekrar sınırlanması ancak...

BAŞKAN - Yoksulluk nafakasının...

ALİ ÖZKAYA (Afyonkarahisar) - Yoksulluk nafakasının...

...hakkaniyet gereği de kademeli bir sınırlandırma olabileceğini, uzun süren evliliklerde daha uzun, çok kısa süren evliliklerde de daha kısa olmasının toplumun bundan sonraki hayatı ve yeni evliliklerin devamı açısından faydalı olduğu söylenmektedir.

Medeni Kanun'un 178'inci maddesindeki alacakların tasfiyesi boşanmadan sonra on yıllık zaman aşımı süresinin, bitmiş evlilikleri sonradan tekrar yeni sıkıntılarla karşı karşıya getirmesi nedeniyle iki veya beş yıla indirilmesi faydalı görünmektedir.

Türk Ceza Kanunu eski 434'teki hükmün yeni karşılığının olmaması doğru olmakla birlikte ve 103'üncü maddede 15 yaşından küçüklerle evliliğin cezasını mutlaka korumamız gerektiği kanaatinin yanında, iyi bir evlilik oluşmuşsa bunun şartlı tahliye veya infaz sisteminin daha yüksek bir denetimli serbestlikle çıkarılmasının faydalı olabileceği kanaati var.

6284'teki uzaklaştırmanın kategorik olarak birçok yerde üç aydan başlayıp veya bir aydan başlayıp bu uygulamanın boşanmayı daha da artırdığıyla ilgili tespit ve öneriler var.

Evlilikten önce eğitim: Belki bu Aile Bakanlığının değil ama Medeni Kanun'a da konulabilir bu görev veya diğer kanunlara, bir sertifika programı şeklinde eğitimin konulmasının evliliğe hazırlama açısından faydalı olduğu kanaati var.

Az önce sizler söylediniz, eşler arasındaki basit tıbbi müdahaleyle giderilebilir müessir fiilde de şikâyetten feragatin mümkün olmaması nedeniyle bazen alınan hapis cezasının aileyi daha fazla etkilediğiyle ilgili tespitler var.

Bu konulardaki düşünce ve önerileriniz nedir?

Teşekkür ederim.