Komisyon Adı | : | (10/434,2104,2716,2717,2718,2719) Esas Numaralı Meclis Araştırması Komisyonu |
Konu | : | Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Sosyal Yardımlar Genel Müdürü Alparslan Çevik'in, Genel Müdürlüğün görevleri ve yapısı ile engelli vatandaşlar için hâlihazırda uygulamakta oldukları destekler hakkında sunumu |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 3 |
Tarih | : | 16 .07.2025 |
ALİ KARAOBA (Uşak) - Sayın Başkanım, değerli bürokratlar; hepiniz hoş geldiniz.
Güzel bir sunumdu ama şimdi o kadar çok kalem var ki burada... Ben, kendi bulunduğum şehirde de şu şikâyetleri çok duyuyorum: "Acaba bu yardımlar çok siyasallaşarak mı yapılıyor?" Birinci sorum bu. Gerçekten kriterler çok sağlam gibi görünse de tarafgir davranışlar var mı? Ki şahit oluyoruz arada.
İkincisi, bu kategorik sosyal yardım programlarınız var; mesela "yeni doğum yardımı" diyorsunuz, miktarı ne kadar? Burada yazdığınız kalemlerden çoklu doğum yardımı ne kadar? Bugüne kadar ne zamandan beri bu işliyor? Sonra burada "afet ve acil durum yardımı" deniyor; mesela, köyde ev yanıyor, valiliğe başvuruyor, Sosyal Hizmetlere gidiyor, altı ay, bir sene sürüyor yardımları neredeyse arkadaşlar. İnsanlar kendi aralarında toparlayarak yardım yapmaya çalışıyorlar. Bu işler acaba çok mu yavaş işliyor? Açıkçası kafam karışık.
Barınma ve gıda yardımlarının daha çok siyasallaştığını düşünüyorum. Bununla ilgili istatistikler var mı? Mesela bizim orada hadi söylenti olarak söyleneni söyleyelim -çünkü istesek de çoğu yazı bize gelmiyor, soru önergelerimize de cevaplar çok havada kaldığı için- son beş yıldır neredeyse hep aynı ailelere yardım yapılıyor ve sanki AK PARTİ üyesi olmayanlara yapılmıyormuş gibi bir duygu çok fazla yaygın. Sahada gördüklerimiz.
Şimdi, Aylin Hanım'ın söylediği bir konu çok önemli. Bu engelli aylıklarının hesaplanmasının baştan değişmesi gerekir. Yani yüzde 40 engelli biri bu parayı hak ediyorsa ailesi zenginmiş, fakirmiş diye bakarak kesmenin bir anlamı yok. Zaten malul olmuş, eziyet çekiyor ya da yüzde 60 ve bunların sınıflaması yapılırken raporlarda da ciddi sakatlıklar olduğunu düşünüyorum. Mesela, solunum apnesi olan biri, gece yatarken işte solunumu duran biri gittiğinizde yüzde 60 engellilik raporu alıyor, yüzde 60 yani. Ama gündüz bütün işleri yapabilecekken -sayın vekilimin az önce saydığı- annenin baktığı çocuğa da 5.500 lira bir para kalıyorsa bu rakamların hesaplanmasında ciddi sıkıntılar olduğunu düşünüyorum.
Elektrik yardımını soracaktım, Sayın Bakanım sordu. Yani elden vermiyorsanız bu iyi bir şey. Burada da herhâlde kişi başı, aşağı yukarı 2 kişi hesaplarsanız, 64 lira bir para yardımı var elektrik yardımıyla ilgili. Bunlar iyi, kötü şeyler değil.
Bir notum daha vardı. Evet, burada maluliyet ile engellilik ayrımının çok doğru yapılması gerekiyor, Aylin Hanım bu konuda doğru söylüyor. Bunları da yeniden gözden geçirmemiz gerekir. Çok rakam var, bu rakamlar güzel, istatistik yapmışsınız, elinize sağlık ama şu engellilerin alt birimlerinin sıralamasını çok önemsiyoruz, görme engelli mi, işitme engelli mi, Down sendromlu mu, kime yardım ediyorsunuz, ne kadar ediyorsunuz? Gelen raporda yüzde 40 yazıyor ama yüzde 40 ila 69 arasında bir para veriyorsunuz ki o da çok komik bir rakam. Tabii, "Ülkenin ekonomik yapısı budur." deyip işin içinden çıkabilirsiniz ama bunlar komik rakamlar arkadaşlar. Bir ekmek fiyatını hesapladığınızda kaç ekmeğe denk geliyor? 3 kişilik bir ailenin sadece ekmek bile alamayacağı rakamlara neredeyse tekabül edecek rakamlar.
O açıdan bunların güncellenmesi gerekiyor Sayın Bakanım yani oturup doğru hesaplar yapmamız gerekiyor ama ilk başta engelli aylıklarının yeniden bir hesaplanma sistemine gitmesi şart, çok vicdanlı değil. Aile bütününün geliri üzerinden hesap yapılarak bu işler olmaz diye düşünüyorum.
Teşekkür ediyorum.
Yine aklımıza geldikçe sorarız.