ELİF ESEN (İstanbul) - Çok teşekkür ediyorum, sağ olun.

Hoş geldiniz öncelikle.

Benim değinmek istediğim konu tam da burası, çok önemli. Şimdiye kadar konuştuğumuz şeyler evet, çok çok önemli ama 2023 yılı Mayıs ayında yapılan bir değişiklikle engellilik tanımında, engelli sağlık raporu kriterlerinde bir değişiklik oldu ve bu değişiklik, engelli vatandaşlarımızın büyük bir kısmının bakım ücretinden, desteğinden mahrum kalmasına da sebep oldu. Daha önce 3 ayrı kategoride ele alınan engellilik, bu tarihten sonra "tam engellik" ve "kısmi engellilik" diye ele alındı. Aslında bir öncekinde "ağır engelli" diye geçen kişiler bir sonraki uygulamada, mayıs ayından sonra gelen bu uygulamada kısmi engelli sayılabildiler ve bakım desteği de düştü bu kişilerin. Yeni uygulamada 7/24 yatağa bağımlı olmak kriteri geldi ve bu aslında...

AİLE VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI ENGELLİ VE YAŞLI HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRÜ YASİN AKAR - Tam bağımlıyı tanımlamak için.

ELİF ESEN (İstanbul) - Hah, tam bağımlıyı tanımlamak için ama bu kritere giren bir öncekinde ağır engelli sayılan ve ona göre destek alan kişiler eğer tam yatağa bağımlı değilse bu ağır engellilikten düşürüldüler ve destekleri de düştü. Yani şöyle ifade edebilirim, bazen somut örnekler anlaşılmayı kolaylaştırıyor: Benim Vekili olduğum İstanbul Şile'de bir annenin evladı bu kriterlerle ağır engelliyken tam engellilikten düşüp kısmi engelliye geçtiği için -çünkü aslında zihinsel engelli ama yatağa bağımlı değil, annesinin bakımına muhtaç, kendi başına hareket edemiyor ama yatağa bağımlı olmadığı için- bu kriterden düştü. Bakın, bu çok iyi bir örnek: Aile çok yoksul bir aile, anne merdiven silmeye gidiyor ve merdiven silmeye gittiğinde bu evladını yanında taşıyor, merdivenin başına zincirliyor çünkü böyle ağır bir durumda ama bu sistemden düşmüş durumda; bunun yeniden ele alınması gerektiğini düşünüyorum.

Mayıs öncesi üç ayrı kriterde değerlendirilen "ağır, orta, hafif engelli"lik "tam veya kısmi engelli" diye ayrıldığında, evet, belki Aile Bakanlığının bütçesini hafifletmiş olabilir ama pek çok vatandaşımızın da sosyal olarak engelli olmasına sebep oldu; bunu da ele almamız gerekir diye düşünüyorum.

AİLE VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI ENGELLİ VE YAŞLI HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRÜ YASİN AKAR - Burada bir noktaya temas etmek istiyorum Sayın Başkanım.

Engellilik tabii, çapraz kesen bir alan yani biz sadece koordinasyonda yer alıyoruz ve mevzuatsal anlamda uygulanabilir bir politika oluşturmaya çalışıyoruz. Bunun uygulama alanları birçok alanı ilgilendiriyor. Söylediğimiz alanda aslında, burada Sağlık Bakanlığıyla söylenmesi gereken bir şey varsa o da şudur: Standardize edilmiş bir engellilik sistemi olması lazım yani işte, A hastanesindeki rapor ile B hastanesindeki rapor aynıysa problem yok ama bir birey "tam bağımlı"dan "kısmi bağımlı"ya düşebilir, bu ayrı bir şey yani sağlık açısından bir insan "kısmi bağımlı"dan "tam bağımlı"ya da çıkabilir. Bence buradaki temel öngörü şu: Bu tip ödemelerin ya da hakların, bakım hakları da dâhil olmak üzere bütün hakların "tam bağımlı" "kısmi bağımlı" şeklinde yumuşak bir geçişle yapılması gerektiği kanaatindeyim. Örnek veriyorum: Siz, yüzde 90 engeliniz var ve "tam bağımlı" iseniz birtakım haklardan faydalanıyorsunuz, yüzde 89 iseniz otomatikman faydalanmıyorsunuz dolayısıyla buradaki geçişkenliği bu tip bir düzenlemeyle yapmak lazım. Çapraz kesen bir alan olduğu için, aslında, Hazine ve Maliye Bakanlığını da ilgilendiren bir tarafı olduğu kanaatindeyim.

ELİF ESEN (İstanbul) - Ama düzenlemeye ihtiyaç olan bir alan olduğu kesin.

AİLE VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI ENGELLİ VE YAŞLI HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRÜ YASİN AKAR - Evet yani daha yumuşak geçişin olması gerektiğini düşünüyorum. İnsanlar bir anda...

JÜLİDE SARIEROĞLU (Ankara) - Bakanlık olarak böyle düşünüyorsunuz anlamına geliyor.

AİLE VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI ENGELLİ VE YAŞLI HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRÜ YASİN AKAR - En çok zorlanan kesim de biziz efendim, burada en çok zorlanan kesim de biziz yani bunun sonuçları direkt bizi ilgilendiriyor, ödemeleri biz yapıyoruz ya da haklardan biz faydalandırıyoruz.

JÜLİDE SARIEROĞLU (Ankara) - O zaman bir çalışma yapılıyor mu bu alanda?

AİLE VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI ENGELLİ VE YAŞLI HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRÜ YASİN AKAR - Bu alanla ilgili, yumuşak geçişin olmasıyla ilgili biz arka planda çalışıyoruz ama bunu tabii, paydaş bakanlıklarla çalışmamız gerekiyor.