Komisyon Adı | : | (10/2608,2609,2610,2611,2612,2613) Esas Numaralı Meclis Araştırması Komisyonu |
Konu | : | Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı İklim Değişikliği Başkan Yardımcısı Orhan Solak'ın, iklim değişikliğinin genel, küresel ve ülkemizdeki etkileri hakkında sunumu |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 3 |
Tarih | : | 25 .06.2025 |
İLHAMİ ÖZCAN AYGUN (Tekirdağ) - Şimdi, "Hibe destekleri yapıyoruz." dedi Değerli Başkan Yardımcımız. Ben ne destek yaptıklarını merak ediyorum. Orada da bir rakam söyledi; bir dakika, bakıyorum. Hibe ve kapasite geliştirme çalışmalarıyla ilgili belediyelere, STK'lere, üniversitelere destek yaptıklarını söyledi. Ne gibi destekler yapıyorlar? Bunlar rakamsal anlamda nedir, onu merak ediyorum.
Bir de şimdi, herhâlde 2040'ta don günü sayısı azalacak. Şimdi, bu söylemde de baktığımız zaman, benim en büyük sıkıntım Değerli Başkanım, yapılan çalışmalar kitapçıkta mı kalıyor yoksa bununla ilgili -az önce TAGEM Daire Başkanımız buradaydı, hocam yine burada- bu sizden alınan verilerle ıslah çalışmalarında ne kadarı kullanılıyor ve sahada ne kadar bunlar kullanımda? Onu da merak ediyorum.
Aynı zamanda, bir de tamamlayıcı bilgi olarak, tutanaklara geçmesi anlamında: TAGEM'lerin, bana göre, tarımsal araştırma enstitülerinin yapısının, personel yapısının da tekrar gözden geçirilmesi gerekiyor. Neden derseniz; bir ıslahçı geliyor, atıyorum, merkez araştırma enstitüsünde görevlendiriliyor, dört yıl sonra veya üç yıl sonra bir ıslah çemberi başlatmış, ıslah çemberi yürütürken başka bir enstitüye tayin oluyor. Aslında, buradaki bana göre Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğünde, TAGEM'de personel yapısında değişiklik yapılarak emeklilik süresince aynı kurumda kalması, o başlatmış olduğu ıslah çemberi... Çünkü küresel ısınmaya karşı, kuraklığa karşı bir çember başlattı, ıslah çalışması başlattı. Ben geldim, diyorum ki Ömer Fethi Vekil arkadaşım başlatmış. Ya, Ömer Fethi'nin çalışmasını ben tamamlamayayım, Ömer Fethi Bey'in çalışmasını alıp rafa atıyorum, tekrar ben sıfırdan başlıyorum. Yani bu şekilde de zaman ve kaynak kaybının olduğunu görüyorum.
İnşallah, Sayın Başkanım, bunu da Komisyon raporunda notlarımıza alırsak, bunu da Bakanlığa da bildirirseniz sevinirim. Merak ettiğim, o hibe krediler nedir ve aldığınız sonuçlarda şu anda bakanlıklar arasında uygulama var mı, çalışma var mı?
Teşekkür ederim.
BAŞKAN ADEM KORKMAZ - Vereceğiniz cevaplar eğer doküman gerektiriyorsa sonra da Komisyona iletirsiniz ama çok kabaca veriyorsanız da buyurun.
ÇEVRE, ŞEHİRCİLİK VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BAKANLIĞI İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BAŞKAN YARDIMCISI ORHAN SOLAK - Teşekkür ediyorum Sayın Vekilim soru için.
Şimdi, öncelikle hibe programı... Biz dönemsel olarak hibe çağrılarına çıkıyoruz. Daha önce 3,7 milyon avroluk; bu, Avrupa Birliği projeleri kapsamında, IPA programı kapsamında sağlanan hibe destekleri, 3,7 milyon avroluk bir hibe çağrısına çıktık ve onu tamamladık, 38 projeye Türkiye genelinde destek sağladık. Yine, şu anda uygulaması devam eden 29 projemize 6,8 milyon avroluk desteğimiz var. Bir de şu anda değerlendirme süreci devam eden 14,7 milyon avroluk bir hibe çağrımız var. Bunlar tamamen çağrıya çıkılıyor, Türkiye genelinde teklifler toplanıyor, bağımsız değerlendirme sürecinden geçiyor. Örnek vermek gerekirse, şu anda uyguladığımız 29 projenin seçildiği hibe çağrısına Türkiye genelinde 850 tane başvuru oldu. Şimdiki başvurumuza da 800'e yakın başvuru oldu ve bunların tamamı iklim değişikliğiyle mücadeleye yönelik projeler. Yani burada belediyeler, sivil toplum kuruluşları ve üniversiteliler genel paydaşlarımız. Onların bu çağrı kapsamında başvurularını değerlendiriyoruz proje çağrı rehberine uygun olarak ve bunlar seçilerek destekleniyor. Burada tarım sektörü var, enerji sektörü var, kapasite geliştirme projeleri var. Bu projelerle ilgili ben detaylı bilgiyi uygun görürseniz paylaşabilirim. Mesela, Levent Hocamın projesi var.
BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE POLİTİKALARI UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ PROF. DR. MEHMET LEVENT KURNAZ - Benim bir projem var bu bağlamda. Mersin'de Mersin Ticaret Odası dedi ki: "Narenciye bitiyor Mersin'de, ne ekebiliriz yerine?" Mersin Ziraat Odası, Ticaret Odası, çiftçiler... Biz şu iklim şartlarına göre şunu ekmeniz lazım diye çiftçiye gidip anlatıyoruz.
İLHAMİ ÖZCAN AYGUN (Tekirdağ) - Benim işte sormak istediğim aslında bunlardı Sevgili Hocam çünkü sonuçta yapılan uygulamalar, defterde, kitaplarda mı kalıyor -çıkan işte bu raporlar hâlinde kalıp- veya asıl sahada bunun karşılığı var mı?
BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE POLİTİKALARI UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ PROF. DR. MEHMET LEVENT KURNAZ - Ama sahada ben çiftçiyle konuşuyorum...
İLHAMİ ÖZCAN AYGUN (Tekirdağ) - İşte benim sormak isteğim o: O kaynaklar nasıl değerlendiriliyor? Şimdi, o zaman yakın zamanda bizim bir daha Mersin'de böyle bir sıkıntı yaşamamamız lazım. 3 Mersin vekilimiz Komisyonda, ilk günden beri bağırıyorlar, haykırıyorlar ama sadece Mersin değil tüm Türkiye'de. Bakın, Tekirdağ'da da benim üzümlerde aynı sıkıntı var, şeker pancarında var. İşte, bizim burada söylemek istediğimiz, yol göstericilerin olması gerekiyor. Nedir? Bilimsel çalışmalar sonucunda onların sahaya aktarılması gerekiyor. Sahada cevap bulması gerekiyor ki bir netice alalım, kaynakları doğru kullanalım ve hem küresel ısınmaya hem dona hem de diğer sorunlara karşı, hastalıklara karşı çeşitleri eğer yerleştirebiliyorsak, onları çiftçiye kanalize edebiliyorsak o zaman her şey yolunda demektir ve hiçbir sıkıntı kalmaz.
Teşekkür ederim.
BAŞKAN ADEM KORKMAZ - Başkanım, Orhan Bey, benim bu konuda, projeler konusunda bir kaygım ya da bir eleştiri demeyeyim ama yaklaşım olarak: Tematik çağrılı projeler yerine tanımlanmış, güdümlü projeler üzerinden gitsek ve bir proje konsorsiyumu şeklinde yani kurumlar arası, disiplinler arası, akademide de bilimler arası bir konsorsiyum oluşturup, böyle, bir hedefe odaklanıp onu çözmeye odaklansak... Genellikle Avrupa Birliğinin bizim içimize soktuğu bu çağrılı tematik projelerde proje fikirlerini yarıştırmak da bir yöntemdir ama bizim, böyle, bir proje fikirlerini yarıştırıp arkasından uygun projeleri bulmak falan, bunun yerine zaten konuya çok vâkıfız, tematik belli; bunların üzerinde destekler, hibeler geliştirmek daha mantıklı gibi geliyor.
İLHAMİ ÖZCAN AYGUN (Tekirdağ) - Hocam, size bir tamamlama olarak: Her ülkenin, her bölgenin kendine has sorunları var. Şimdi, o bölgelerin ve o şeyin toprak yapısına göre, iklimine göre, ona göre projeye çıkılırsa... Çünkü ben Sırbistan'daki veya Fransa'daki bir projeyi kendi ülkemde uygulayamam çünkü benim ekolojim uymuyor zaten.
BAŞKAN ADEM KORKMAZ - Evet Hocam yani bu sadece bir cevap vermeniz için değil.
ÇEVRE, ŞEHİRCİLİK VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BAKANLIĞI İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BAŞKAN YARDIMCISI ORHAN SOLAK - Bu da bir yöntem Sayın Başkanım ama bizim burada projeler kapsamında biraz da hani proje hazırlama kapasitesini Türkiye genelinde geliştirmek...