MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Teşekkür ediyorum Değerli Başkanım.

Değerli Kamu Denetçiliği Kurumu üyeleri, değerli bürokratlar, değerli milletvekili arkadaşlar, değerli basın mensupları; hepinizi saygıyla, hürmetle selamlıyorum.

Yani bugüne kadar genellikle Kamu Denetçiliği Kurumunun bu şekilde karma toplantılarına hep Kamu Denetçiliği Kurumu Başkanı gelirdi, bugün neden gelmedi? Mazereti varsa saygıyla karşılarız ama genellikle Sayın Şeref Malkoç Bey, itirazsız olarak ve hakikaten çok itinayla, özenle takip ederdi. Gelmemesini ben kabul edemiyorum yani bu kadar, Türkiye Büyük Millet Meclisi önünde hesap verecek maalesef Başkanı yok.

BAŞKAN SUNAY KARAMIK - Sayın Tanal, ablası vefat etti.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Allah rahmet eylesin, olabilir, ben mazereti yoksa dedim.

BAŞKAN SUNAY KARAMIK - Geçerli mazereti var, baş sağlığı diliyoruz.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Evet yani yeniyse Allah rahmet eylesin, sabırlar diliyorum. Olabilir, ben de mazereti yoksa dedim.

Devam ediyorum ben. Burada incelediğimizde, evet, Kamu Denetçiliği Kurumunun 2024 Faaliyet Raporu şeklen güçlü ama içerik ve etki açısından sınırlı bir belge niteliğindedir. Başvuru sayısına ve usule uygunluklara odaklanmak yerine kurumsal cesaret, denetim derinliği ve kamu yönetiminin iyileştirme vizyonunu öne çıkarması gerekirken, bunlardan yoksun.

Değerli Alt Komisyon Başkanımız, evet, bahsettikleri tüm konularla ilgili; bir, Kamu Denetçiliği Kurumunun resen hareket etmesiyle ilgili; iki, verdiği kararların tavsiye mahiyetinde olmaması, bağlayıcı karar olması; üç, katılımcılık açısından, açılan davalara katılım açısından, resen dava açabilmesi açısından, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru açısından yani kanunlarla ilgili dava açabilmesi açısından ve bahsedilen Türkiye Eşitlik Kurumundan, Dilekçe Komisyonundan, koordinasyon eksikliğinden dolayı bu konuların tamamında Değerli Başkanım, kanun teklifimiz var, Türkiye Büyük Millet Meclisinde var. Bunu defalarca söyledik, 5 dönemdir milletvekiliyim, 5 dönemdir bu kanun tekliflerimizi yeniledik. Yani Allah rızası için, biz geliyoruz burada ne iş yapıyoruz ya? Yani bunları kanunlaştırın, bu kurum da o zaman hareket etsin ama diyeceksiniz ki: "Resen bu yetkileri vermekle kurum düzelecek mi Değerli Başkanım?" O da düzelmiyor çünkü Türkiye Eşitlik Kurumunun resen hareket etmesi varken aynı şekilde, Kişisel Verileri Koruma Kurumunun resen hareket etme ve ceza kesme durumu varken ama bu kurumlarda biraz önce bahsettiğim bu cesareti, bu yüreklendirmeyi bulamıyoruz. Zaten eğer gerçekten bunlar yapılmış olsaydı belki Kamu Denetçiliği Kurumu şu anda Türkiye'de bilinir durumda, görünür durumda, etkili durumda. O da neydi? Yani keşke biraz daha genç yaşta olsaydı Sayın Malkoç, belki bu Kurum, evet yani gerçekten çalışıyordu ama yani diyeceksiniz ki "Ya, niye Malkoç'a bu kadar şey yapıyorsunuz?" Fikirlerimiz ayrı da olsa iyi bir hukuk insanıydı, görevini yerine getiren bir insandı ama maalesef diğer kurumlarda da biz bunu göremiyoruz. Yani şu anda eğer Malkoç gibi yönetici arkadaşlarımız olmasa Kamu Denetçiliği Kurumu nereden aldı, nereye getirdi, inşallah buradan geriye gitmez. Belki o bir pik koymuştu bir noktaya ondan, şu anda geriye gidiyoruz, niye geriye gidiyoruz? Mahmut Tanal olarak en fazla bu kuruma şikâyet dilekçesini veren milletvekiliyim, Türkiye'de de aynı şekilde ama o eski hukuk özlemi kararlarını ben bulamıyorum. Neticede benim kişisel davalarım değil yani benim hani kişisel bir menfaatim de yok, ben millet adına başvuruyorum ama millet adına bu başvuruyu yaparken ben yine Sayın Malkoç'u aratmayacak, cesaretli adımı atabilecek hukuk kararlarının olmasını istiyorum.

İzleme ve etki analizi yetersiz raporda, 2024'te. Yani burada KDK'nin verdiği tavsiye kararlarının ne ölçüde uygulandığı, hangi kamu kurumlarının bu kararları dikkate almadığı ya da uygulamada ne gibi değişikliklere yol açtığı konusunda detaylı ve sistematik bir izleme raporu sunulmamaktadır, detaylı ve sistematik bir izleme, ayrıntılı söylüyorum. Burada etki analizi yapılmadan yalnızca nicel başvuru sayısı vermek, Kurumun etkinliğini ölçmeye yetmez ve aynı durum sayılarla başarı algısı oluşturulmuş, burada, raporda sıkça başvuru sayısı, çözüm oranı gibi sayısal göstergelere yer verilmiş ancak bu başvuruların niteliği, vatandaş nezdindeki memnuniyet, idarelerin direnci gibi daha anlamlı göstergeler detaylandırılmamıştır. Yani burada idarelerin direnci neden var? Bunların anlamlı bir şekilde göstergelerle detaylandırılması lazım. Çok başvuru almak başarı değil aslında. Sorunların çözüm oranı ve sistematik tekrar eden sorunlara dair politika üretme becerisi önemlidir; bunu yapamıyoruz, bu eksik. Yani çok sayı var; evet. Peki, bu sorunları çözmeyle ilgili bir politika üretebiliyor muyuz? Burada bir sıkıntı var, sorun var. İç denetim zaafı ve kurumsal kapasite eksikliği var. Bu da ne demek? Raporda yani KDK gibi bir denetim kurumunun kendi iç denetimini güçlendirmemesi inandırıcılığı ve kurumsal güvenliği de zedeliyor, burada bunu da yapması gerekir. Raporda KDK'nin rolü hakkında kamuoyunun yeterince bilgilendirilip bilgilendirilmediğine dair somut kampanya ya da eğitim verilerine yer verilmemiştir. KDK'nin tanıtımı özellikle dezavantajlı gruplar nezdinde yaygınlaştırılmadıkça başvuru mekanizması etkili kullanılamaz ve burada özellikle yani burada yüklenen sorunların başında bir de elektrik kesintileri var, sağlık hizmetleri var, eğitim eşitsizliği gibi yıllardır tekrarlanan başvuru alanlarına kurumun sistemsel çözüm önerileri sunmaması raporu zayıflatmaktadır. Yani eğitimle ilgili, sağlıkla ilgili, elektrikle ilgili, bunlar sürekli gelen konular yani artık bazı sorunların bitmesi lazım. Aynı sorunla tekrar, kurumun da uğraşmaması lazım, bizim de uğraşmamamız lazım. KDK sadece bir başvuruya cevap veren değil kamu politikalarını etkileyen bir organ olmak zorundadır. Bu çok önemli. KDK'de kamu politikalarını etkileyen bir organ olma vasfını ben bir parlamenter olarak göremiyorum. Eğer sizler görebiliyorsanız ya da arkadaşlarımız görebiliyorlarsa ben bu eleştirilerimin tamamını geri alıyorum.

Söz verdiğiniz için teşekkür ederim.

Saygılarımı sunarım.