SEVDA KARACA DEMİR (Gaziantep) - Şimdi, bu Komisyonda bütün tartışmalar içinde çok az değinilen bir konuyu gündeme getirmek istiyorum: Ecdatla övünmeyi hiç kimseye bırakmayan muhafazakâr AKP, bu kadim coğrafyada, ecdada dair ne varsa boş ver ya, dinamitle gitsin yasası da yapmış bu yasayla beraber. Bakın, bu talan yasası, bu ülkenin binlerce yıllık kültürel ve doğal mirasını da kepçenin ucuna koymuş durumda. Açık bir tuzak kuruluyor ve bu tuzak satır aralarında. "Arkeolojik tarama" diye bir şey yok. Teklif, maden sahasında işe başlamadan önce müze müdürlüğü, üniversite uzman ekip zorunluluğunu ortadan kaldırıyor, "Kültür varlığı çıkarsa sonra bakarız, sen işini hallet." diyor şirketlere. Kim bulacak bu kültür varlıklarını belirsiz. Bu tasarıda kültür varlıklarını kimin, hangi yöntemle tespit edeceğine dair bir tek ibare yok. Şirketin "Sahada lahit çıktı." diye Jandarmaya koşmasını mı bekleyeceğiz? Bu, tümüyle ortada bırakılmış bir şey. Diyelim ki tesadüfen bulundu, kurtarma kazısını kim ödeyecek? Kültür Bakanlığı ödeyecek. Üstüne, eğer bu alan kapatılırsa şirketin yatırım tutarı kadar tazminat da bu halkın cebinden, hazineden çıkacak. Böylece, bugün şirketlerin karşıladığı bütün bu kazı masrafları kamunun omzuna yıkılmış olacak. Bakanlık zaten kısıtlı bütçesiyle sürekli bütçe görüşmelerinde bize burada laf anlatıyor. Şimdi, kazı mı kurtarayım, müze mi ayakta tutayım ikileminde herhâlde ikisine de para yok diyerek ikisinden de vazgeçecek. Bakın, bu yasada özellikle kültür varlıkları açısından uluslararası sözleşmelere çok açık ihlal var. Bakın, Türkiye 1972'de Dünya Kültürel ve Doğal Mirasın Korunması Sözleşmesi'ni imzaladı ve bu miras alanlarını tanımak, korumak, geleceğe aktarmak zorunda. 92 Valletta Sözleşmesi'ni imzaladı. Her tesadüfi buluntunun derhâl yetkili makamlara bildirilmesini garantiye almak zorunda ve üstelik faaliyetlerin durdurulmasını emrediyor bu sözleşme. Siz bu uluslararası sözleşmeyi de ayaklar altına alıyorsunuz rant uğruna. Bu teklif, buluntuyu bildirmeyene ödül, bildiren, devlete de fatura çıkarıyor üstelik. Dünyada böyle bir şeyin emsali yok arkadaşlar, yok, övünebilirsiniz bununla yani. Ne olacak sonuç peki? Çok açık bir şey, kazma ilk vurulduğunda tahrip olan höyük, nekropol, zeytinlik altındaki Roma yolu bir daha asla geri gelmeyecek, gelmeyecek yani ve hazineden de bir çifte soygunla karşı karşıyayız burada.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

SEVDA KARACA DEMİR (Gaziantep) - Bakın, bu önemli bir nokta, bu çifte soygun önemli bir nokta, bitirmek istiyorum o yüzden. Hem kazı masrafını hem de yatırım tutarını milyarlık tazminatlarla bu hazineden ödetmenin planlarını yapıyorsunuz, bu dünya mirasına kara bir leke ve üstelik de bu memlekette gerçekten de binlerce yıllık kültürü dinamitlemenin yasasıdır bu. Bu açıdan da gerçekten başka türlü bir talanın da ortaya çıkmasına neden oluyor.