| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | |
| Dönemi | : | 24 |
| Yasama Yılı | : | 5 |
| Tarih | : | 14 .11.2014 |
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
Sayın Başkan, değerli arkadaşlarım, Sayın Bakanım, değerli bürokratlar, değerli basın mensupları; hepinizi saygıyla selamlıyorum.
Sayın Bakan, bizim konuyla ilgili uzman arkadaşlarımız, İlhan Bey, Gökhan Bey ve Vahap Bey güzel açıklamalar yaptılar. Özellikle tarımda dış ticarette açık veriyor olmamız son senelerde çok manidar tabii, bununla ilgili sizin de cevabınız vardır ama durumu çok özetleyen bir cümle bu, çok önemliydi. Ben onun için o tarafına çok fazla girmek istemiyorum teknik tarafına ama biraz önce Nejat Bey'in de söylediği, bu veteriner hekimlerin, ziraat mühendislerinin, su ürünleri mühendislerin, teknikerlerin o kadar çok talebi var ki sadece bugünlere has değil, her gün ama her gün ve sizden çok şikâyet ediyorlar, "Bize söz verdiği hâlde neden bizleri değerlendirmiyor?" diye bir söz verdiğinizi söylüyorlar.
İki, biraz önce de teyit edildi, Bakanlıkta kadro var bu konuda yani kadro almakta da bir sıkıntınız yok galiba. Bu konuyu özellikle son bölümdeki konuşmanızda işler ve onlara da bir müjde verebilirseniz biz de memnun oluruz. Çok muzdaripler meslektaşlarınız.
Sayın Bakanım, ben mesleğimle ilgili olarak da, dediğim gibi, teknik konulara girmeden şu Sayıştay raporlarına gireyim öncelikle. Sayıştay raporunda, 2013 yılı... Biliyorsunuz, 2015'in bütçesini yapıyoruz, 2013'ün de kesin hesabını çıkarıyoruz, yaptığınız harcamaların yerinde harcanıp harcanmadığına bakıyoruz. Sayıştay'ın 2013'le ilgili olarak yazdığı raporda 17 tane bulgu var. Şimdiye kadar hiçbir bakanlıkla ilgili 17 bulgu söz konusu olmadı, Sadece Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığıyla ilgili 17 bulgu söz konusu oldu. Geçen sene de rekor sizdeydi, geçen sene de 27'e yakın bulgu vardı, onu da gündeme getireceğim. Geçen sene bunların arasında mahkemeye intikal etmesi gerekenler de vardı. Sayın Başkan telefonla konuşuyor ama, geçen seneki konuların da sizin tarafınızdan gündeme getirilmesi lazım. Sayıştay raporundaki o bulgulardan, mahkemeye intikal eden, yargıya intikal eden ya da sizin tarafınızdan sonuçlandırılanların ne olduğuyla ilgili bilgi vermeniz lazım. Geçen sene "Henüz bunlar yargı aşamasındadır." diye bilgi alamadık, bu sene bilgi almamız lazım. Bizim de yaptığımız işin bir anlamı olması lazım. Geçen sene bütün bunları konuşmuşuz, soruşturmuşuz ama sonucuyla ilgili hiçbir bilgi yok, izlenmesi lazım. Bu konuyla ilgili bilgi verebilirseniz, geçen senenin, 2012'nin Sayıştay raporundaki bulgularla ilgili, memnun olacağım.
Şimdi, bu seneye geleyim. Bakın, bu sene, biraz önce İlhan Bey bahsetti, ilk bulgu tarımsal amaçlı kooperatiflere kullandırılan kredilerle bunların geri dönüş takiplerinin yapılması için etkin işleyen bir sistemin kurulmaması. Bu nedenle, bakın, 2001 yılından beri çok büyük bir farklılık var kayıtlarda. Belki siz sadece 2013'ü söylüyorsunuz, 76 milyon verilen kredi var, 57 milyon tahsil edilen kredi var ama toplamda bu yıllarda 1,1 milyara 481 milyon lira. Muhasebe müdürlüğü verilerine göreyse bu çok daha farklı. Kurum hesaplarından verilen kredilerin hangi kooperatiflere ait olduğu, bakın, kredilerin hangi şartlarda verildiği, bu kredilerden yapılan tahsilatların ne kadar olduğunun yanında, borcunu ödemeyen kooperatiflerin zaman aşımına uğrayan borçları, yeniden yapılandırmadan yararlanan kooperatif üyeleri, vadesinde tahsil edilmeyen kredilerden takibe düşen kurum alacakları, telkin veya tecil edilen tutarlar ile terkin veya tecilin iptalinden doğan tutarlar, vadesi bir yılın altına düşen alacaklardan takip edilmesi gerekenlerin olup olmadığı bilgilerine ulaşılamamaktadır. E, hiçbir bilgiye ulaşılamıyor demektir bütün bunlar. Yani, bu sizin kredilerle ilgili bir takip sistemi oluşturmadığınızı gösteriyor. Bu olmazsa gerisinin bir anlamı yok. Kamu idaresi de soruyorlar Bakanlığınıza, "Bunlardan biz değil de tahsilat ve takip işlemlerinden Tarım Reformu Genel Müdürlüğü sorumludur." denmiş, genellikle de Tarım Reformu Genel Müdürlüğüne bu konular "Takip ve tahsil işlemlerinden sorumlu orasıdır." diye oranın üzerine atılmış ama bilmiyorum, Bakanlıkta neresi sorumluysa sonuç olarak bu işin yapılması lazım ve düzgün bir şekilde yapılması lazım. Bu işlemedikten sonra sizin verdiğiniz ki bu hazırlık gayet güzel, sunumunuz gayet güzel ama o zaman bu rakamlardan şüphe ederim. Edilmemesi lazım hâlbuki, bu rakamlar doğru olması gereken rakamlar.
Bu 17 bulgu içerisinde çok önemli gördüklerim var, bazılarını sizinle paylaşmak istiyorum, hepsi için vaktimiz olmayacak. Aslında sizin bunlara bakmanız lazım. Tarımsal destek ödemeleriyle ilgili kurulan mevcut sistemde de tespit edilen eksiklikler varmış, bulgu 13, orada da önemli eksiklikler var. Bakın, Bakanlık kayıtlarına göre 2.162.944 çiftçi sayısı 2013'te, 2.162.944. Bankadan alınan bilgiye göre, aynı yılda 2.383.845 çiftçi sayısı, 150 bin kadar fark var. E, şimdi, 150 bin kadar farklılık olursa çiftçi sayısında, burada akla bir yığın şey geliyor. Bir mükerrer ödeme mi var, bir yolsuzluk mu var, bir usulsüzlük mü var; her şey akla gelir, çok önemli bir fark. Bununla ilgili cevap verilmiş ama tatmin edici cevaplar değil.
15'inci bulgu da yine aynı şekilde tarımsal destekleme ödemeleri kapsamında kendilerine ödenek tahsis edilen bazı harcama yetkililerini 5018 sayılı -ki bu Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'dur, bütün bakanlıklar için bağlayıcıdır, devlet için- kanun bunun öngördüğü harcama süreci dışında tutuluyor harcama yetkilileri. Bu da önemli bir konudur, ihmal edilmemesi gerekir Sayın Bakanım, 15'inci bulgu. 16 da keza, aynı şekilde önemli. Ben vaktimin hepsini bunlara harcamayayım ama bunları dikkate almamız lazım.
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumunda da 2 bulgu var Sayıştay raporunda. Onun AB fonunda da bir bulgu var aynı şekilde, onların da dikkate alınması lazım Sayın Bakanım.
Diğer yandan, Sayın Bakanım, bu sene -geçen sene de ben bunu konu ettim- 2014-2018 yıllarını kapsayan onuncu Beş Yıllık Kalkınma Planı'nda dönüşüm programları var 25 tane. Bunlardan tarıma 1 tane ayrılmıştı, bu da su kullanımıyla ilgili. Size demiştim ki "Birinci derecede Bakanlığınız bundan sorumlu değil, ilgili bir kuruluş halinde. Niye size bu konuda daha fazla yer verilmedi dönüşüm programlarında tarıma?" Çok önemli, daha fazla yer verilmesi gerekirdi. Şimdi bu sene, birden bire seçim öncesi bir reform şeyi çıktı, yapısal reformları tamamlama. Geçen hafta Sayın Başbakan dönüşüm programlarını açıkladı, "9 tanesi önceliklidir." dedi, 1 tanesi de bu su kullanımıyla ilgili. Bununla ilgili olarak da sizin bilginiz olması lazım. Bakın, sizin verdiğiniz bilgiye göre bütçe sunumunda toplu bir bilgilendirme yapıyorsunuz -galiba 67'nci sayfadaydı- şimdi orada biraz daha detaylı bilgi vermeniz lazım. Benzeri şey 2015 yılı Programı'nda da var. Zaten Onuncu Beş Yıllık Kalkınma Planı'nda olduğu için programın 222'nci sayfasında Tarımsal Yapıda ve Gıda Güvenliğinde Gelişmeler ve Hedefler ve Politika ve Tedbirler bölümünde zaten bunlar ayrıntılı olarak belirtiliyor. Size bununla ilgili olarak, bu dönüşüm programıyla ilgili olarak ilave bir görev verildi mi, bu hızlandırıldı mı, ilave bir kaynak aktarması yapıldı mı acaba? Yapılmamıştır. Eğer bu, gerçekten Sayın Başbakanın dediği gibi önemli bir hadise ise -ki önemlidir- burada bu konuyla ilgili olarak Bakanlığınıza ilave bütçe verilmesi gerekir. Bunun da konuşulması gerekir Sayın Başkan. Yani, buna Sayın Başbakan çıkıyor, açıklıyor, "En önemli 9 projemizden biridir." diyor, yapısal program olarak açıklıyor bunu ama buna kaynak tahsis edilmiyor ve size bu konuyla ilgili olarak bilgi verilmiyor. Böyle bir sorumsuzluk olmaz. Bence burada da görüşülmesi lazım. Siz de bu konuyla ilgili olarak hem bürokrasiyle görüşün hem de burayla görüşelim. Genel Kurulda kaynak tahsisi yapılmıyor, burada yapalım ilave olarak kaynak tahsisi. Aslında bunu iktidara mensup arkadaşlarımızın istemesi lazım ama fark etmez herhâlde, biz de isteyelim, sorumlu muhalefet olarak biz talep edelim.
Sayın Bakan, çok vaktim kalmadı, ben bazı şeyleri hızlı geçeyim. Suriye'nin, bu Suriye olaylarının ve Suriye'den gelen mültecilerin tarım ürünleriyle ilgili, tarımla ilgili olarak Türkiye'ye önemli etkide bulunduğunu biliyoruz. Böyle bir çalışma yaptırdınız mı? Neleri etkiledi, ne kadar etkiledi? Bu, sadece dış ticarete yönelik değil yani bizim oraya tarım ürünlerimizin ihracına yönelik değil, oradan gelenlerin getirdiği ya da hâlen de getirmekte olduğu, kaçak getirdikleri bazı tarım ürünleri de var, bizi çok etkiledi. Bununla ilgili bir rapor hazırlattınız mı, bir çalışma yaptınız mı?
Bir de ben, Ankara Polatlılıyım. Buğday alımı, buğday üretimi son senelerde yerinde sayıyor nüfustaki artışa rağmen. Siz geçen sene dediniz ki "Daha dar alanda buğday üretiyoruz yani verimlilikte bir artış var." ama nüfus artışına rağmen buğday üretiminde artış yok.
BAŞKAN - Sayın Kuşoğlu, toparlayalım lütfen.
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Yani, hububat üretiminin artması lazım. Bu konuyla ilgili...
GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANI MEHMET MEHDİ EKER (Diyarbakır) - İhtiyacımızın üzerinde üretiyoruz zaten.
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Ama geçmişle mukayese edersek önemli bir artış söz konusu değil yani yerinde saydığını söyleyebiliriz. Bu konuyla ilgili bir çalışma yapılması lazım, ithalat yapıyoruz çünkü, siz de kabul edersiniz.
ADNAN KESKİN (Denizli) - "Bu sene 5 milyon ton eksik." deniliyor buğdayda.
BAŞKAN - Sayın Keskin, Sayın Kuşoğlu'nun şeyini bozuyorsunuz, lütfen.
VAHAP SEÇER (Mersin) - Siz, Sayın Kuşoğlu'nun ne dediğini hatırlıyor musunuz? Telefonla konuşuyorsunuz.
ADNAN KESKİN (Denizli) - Takip ettin mi? Yarım saattir telefonla konuşuyorsun.
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Sayın Bakan, siz konuşurken bir şey söyledim. Geçen sene Tarım Bakanlığıyla ilgili Sayıştay raporunda 27 bulgu vardı ve bunların bazıları da yargıya intikal ettirilenlerdi. Bu sene onunla ilgili olarak bilgi verilmesi lazım, onu söyledim, Sayın Bakana siz konuşurken ilettim. O konuyla ilgili bir çalışma yaptırırsanız memnun olurum.
BAŞKAN - Duydum efendim, ben hem yazabiliyorum hem konuşabiliyorum hem dinleyebiliyorum, sıkıntı yok!
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Yeteneklerinizi biliyorum ama...
BAŞKAN - Teşekkür ediyorum.
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - ...ben geçen gün bu konuyla ilgili Başkanlığınıza bir yazı da yazdım, başka konuyla ilgili bir çalışma istedim. Geçen seneki izlemeye alınan bir konunun Tarım Bakanlığıyla ilgili olarak da aynı çalışmanın yapılması lazım.
BAŞKAN - Haberim var, biliyorum.
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Sayın Bakanım, ilerleme raporunda da Tarım Bakanlığıyla ilgili, sizinle ilgili bölümler bazı fasıllarda var. 11'inci fasılda tarım ve kırsal kalkınmayla ilgili önemli eleştirilerde bulunulmuş. 12'nci fasılda gıda güvenliği, veterinerlik ve bitki sağlığı politikasıyla ilgili önemli eleştiriler var ve balıkçılıkla ilgili önemli eleştiriler var.
Tarım Bakanlığına daha fazla kaynak aktarılması lazım. Tarım Bakanlığının gerçekten Avrupa Birliğiyle uyum sürecinde eksiklikleri çok. Sizin talebiniz varsa bence Tarım Bakanlığına biraz daha ödenek tahsis edelim. Sulama alanın da olur, diğer alanlarda da olur. Arkadaşların da bunu kabul edeceğini düşünüyorum.
Bazı sorularım var, onları da soru-cevap bölümünde kullanayım.
Teşekkür ederim. Hayırlı olsun bütçeniz.