KOMİSYON KONUŞMASI

ELİF ESEN (İstanbul) - Teşekkür ediyorum Başkanım.

Ben de kıymetli vekillerimi ve değerli misafirlerimizi saygıyla selamlıyorum. Hoş geldiniz.

Benim de merak ettiğim çok cevap var ama uzatmayacağım, epey bir şey konuşuldu zaten. Belki, sayın vekilimin üzerine, Gazete Duvar'ın yayın hayatına son vermesini üzüntüyle karşıladığımı belirterek başlamak istiyorum. Yapılan bu orantısız uygulamalar yerel medyada çöküşlere de sebep oluyor. Gazete Duvar başarılı ve genç bir medya kuruluşuydu, ne yazık ki bugün artık yayında değil, bunda da sizin algoritma değişikliklerinizin etkisi olduğunu düşünüyorum ben de.

Dijital mecralar ve yapay zekâdaki değişimler demokrasi, insan hakları ve adalet noktasında da toplumları ve aslında kurumları, kuruluşları bambaşka ortamlara getirdi, pozisyonlara getirdi. Burada "adalet" kavramı aslında son derece önemli bir belirleyici. Sizin konuşmanıza bir atıfta bulunmak istiyorum, "Aslında haber yayıncıları bizim Google kaynaklarımızdan yararlanıyorlar." diye bahsettiniz yani sadece bir kaynak olarak sizden istifade ediliyor gibi; aslında adaletli ve orantılı olarak yorumlayacak olursak siz de onlardan istifade ediyorsunuz, bunu da "18 bin kilometre yaptık." diye ifade ettiniz. Bunu kıymetli buluyorum, yapmışsınız ve yerel medyayla kuruluşlarla bir araya gelmişsiniz, istişare mekanizmalarını işletmişsiniz ve aslında benim Sayın Özkan'ın görüşüne katılmayan bir ifadem burada olacak, bu ortamlar o tür yayıncılar için son derece kapasite geliştirici ve onlara alan açıcı da bir ortam sağlıyor.

Katıldığım noktaya gelecek olursam... Ha, o ortamı sağlıyorsunuz, öyle bir baz oluşturuyorsunuz ama siz de onların üzerinden nemalanmaya devam ediyorsunuz. Aslında karşılıklı bir beslenme var ama bu beslenme de sonuçta baktığımızda orantılı olmuyor. Burada sizin kazancınız belki de doğal seyriyle kat kat fazla oluyor.

Şimdi, sorum şu: Yine, sunumunuzda belirttiğiniz OASİS, bağımsız haber kanallarını haritalandıran bir programdan bahsettiniz, bunu önemli buluyorum. Bu programı nasıl işlettiğinizi öğrenmek istiyorum ve nerelerde kullanıyorsunuz? Kendinize mutlaka faydası var, böyle bir haritalandırma sistemine geçmeniz, bir envanter sistemi oluşturmanız elbette önemli ama bu sistemin yerel kaynaklara ve ülkelere, o ülkelerdeki girişimcilere, teknoloji girişimcilerine nasıl bir faydası var, bunu öğrenmek istiyorum.

İkinci bir sorum da algoritma şeffaflığı noktasında. Bu, aslında sorulan soruların bir devamı gibi. Google gibi platformların algoritma şeffaflığı önemli çünkü adalet perspektifinde şeffaflık ve güvenilir olmak da önemli, çok büyük bir kuruluşsunuz. Bu güvenilir kaynak olma noktasında haber sitelerini sıralarken nasıl bir sistem uyguladığınızı ben de merak ediyorum.

Yine, dijital telif noktasında, aslında dünyadaki uygulamalarda Avrupa Birliğinin komşu ülkeler uygulamasını önemli buluyorum. Bizim de mutlaka üzerine tartışacağımız ve iyi uygulamalar olarak yasama organı olarak da istifade edeceğimiz bir alan. Bu noktadaki belki bahsedebilirsiniz Fransa uygulaması özellikle önemli bu komşu ülkeler uygulamasında. Bir de Güney Afrika'yla yaşamış olduğunuz bir telif hakkı anlaşması var, o da önemli bir örnek. Aslında Türkiye'yle belki de hani belli bir düzeyde yürütülecek ilişki ve iletişimle... Buna "iletişim kazası" demeyelim, bunlar yol alırken aslında teknolojinin gelişmesinde sizlerin ve ülkelerin karşılaştığı sorun ve ihtiyaç alanları ve bize düşen de bu ihtiyaç alanları doğrultusunda ülkemizi, ülkemizdeki dijital sistem ve girişimcileri koruyacak tedbir ve yasaları geliştirmek olacak. Bu örneklerden yola çıkarak geliştirmiş olduğunuz bir politika var mı, bir ilkeler dizini var mı? Bunu merak ediyorum.

Son bir hatırlatma yapacağım ve bitireceğim sözlerimi. Bu Komisyonun ortak bir WhatsApp grubu var, bir vekilimiz oraya not bırakmış, o notta bir soru var, o soru benim de çok merak ettiğim bir soru. "Google'ın İstanbul kuruluşu" diyelim, bağımsız olduğunu ifade ediyorsunuz. Yani nasıl bir yetki ve sorumluluk silsilesi var Google ile İstanbul'daki kuruluşunuz arasında? Bende mesela, konuştuğunuzda, sunumunuz sırasında son derece güvensiz ve sisli bir ortam oluşturdu algımda. Bunu da açıklamanızı rica edeceğim, Sayın Başkandan da diğer soruları iletmenizi ve ondan sonra soruları almamızı rica edeceğim.

Teşekkür ediyorum tekrar sunumlarınız için.