ERTUĞRUL KOCACIK (Sakarya) - Plan ve Bütçe Komisyonumuzun çok Değerli Başkanı, Kıymetli Komisyon üyelerimiz, Sayın Bakan Yardımcım, kıymetli bürokratlar, sivil toplum kuruluşlarımızın değerli temsilcileri, çok değerli basın mensupları; ben de öncelikle Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkan Vekili ve DEM PARTİ İstanbul Milletvekili Sayın Sırrı Süreyya Önder'e geçmiş olsun dileklerimi iletiyorum, Allah'tan acil şifalar diliyorum kendisine.

Ayrıca, ülkemizin çeşitli illerinde meydana gelen zirai don olayı nedeniyle etkilenen tüm üreticilerimize ve çiftçilerimize de geçmiş olsun dileklerimi ileterek her birinizi saygı ve muhabbetle selamlıyorum.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Tokat Milletvekilimiz Sayın Cüneyt Aldemir ve Osmaniye Milletvekilimiz Sayın Seydi Gülsoy'la birlikte ilk imza sahibi olduğum, 32 maddeden oluşan Bazı Kanunlar ile 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'mizi sizlere sunmak üzere huzurlarınızda bulunuyoruz. Öncelikle, bu kanun teklifimizin ülkemize ve aziz milletimize hayırlar getirmesini temenni ediyorum. Yapacağımız değerlendirmeler ve sağlayacağınız katkılar sebebiyle de şimdiden her birinize ayrı ayrı teşekkür etmek istiyorum.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; malumunuz olduğu üzere, 21 Ocak 2017 tarihinde kabul edilen ve 6771 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile birlikte daha etkin ve daha hızlı karar alma mekanizmalarını bünyesinde barındıran Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemine geçiş yapılmıştır. Bu köklü sistem değişikliği sonrasında Türkiye Büyük Millet Meclisimiz Anayasa'da yapılan değişikliklere uyum sağlanması amacıyla Bakanlar Kuruluna 7142 sayılı Kanun'la, çeşitli kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde gerekli uyum düzenlemelerini yapma yetkisini vermiştir. Bu kapsamda, artık Cumhurbaşkanlığı hükûmet sisteminde hukuki karşılığı kalmayan Başbakanlık, Bakanlar Kurulu, kanun tasarısı, tüzük gibi kavramların mevzuatımızdan çıkarılması ve ayrıca Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle düzenlenmesi öngörülen konuların, kanun ve kanun hükmünde kararname metinlerinden çıkarılması sağlanmıştır. Ancak Anayasa Mahkemesi tarafından yapılan tetkikler neticesinde, Türkiye Büyük Millet Meclisinden alınan yetki çerçevesinde hazırlanan 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'yle yapılan bazı düzenlemelerin yalnızca kanunla düzenlenmesi gereken hususları içerdiği ya da bu düzenlemelerin dayanağını oluşturan yetki kanununun kapsamı dışında kaldığı gerekçeleriyle Anayasa Mahkemesi tarafından çeşitli iptal kararları verilmiştir. Bu iptal kararlarıyla birlikte sistem değişikliğine uyum sürecinde yapılan bazı düzenlemelerin hukuki temeli ortadan kalkmış ve ortaya çıkan bu hukuki boşluğun giderilmesi amacıyla iptal kararlarının Resmî Gazete'de yayımlanmasından itibaren bir yıl içinde kanun yoluyla düzenleme yapılması gerekliliği söz konusu olmuştur.

Kanun teklifimizle amacımız, hem Anayasa Mahkemesinin verdiği iptal kararlarının gereğini yerine getirmek hem de uygulamada doğabilecek tereddütleri bertaraf ederek sistemin işlerliğini güçlendirmektir. Bu kanun teklifi, Cumhurbaşkanlığı hükûmet sisteminin kurumsal mimarisinin daha da sağlamlaştırılmasına ve milletimizin iradesiyle şekillenen bu sistemin hukuk zemininin daha da tahkim edilmesine katkı sağlayacaktır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; kanun teklifimizde 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'yle getirilen düzenlemelerin önemli bir kısmı aynı şekilde, bazılarıysa düzenleme tarihi esas alınıp revize edilerek yeniden düzenlenmiş bulunmaktadır. Örneğin, Anayasa Mahkemesi iptal kararı ve uygulamada karşılaşılan sorunların giderilmesi doğrultusunda 112 Acil Çağrı Merkezini meşgul etmek amacıyla arayarak görevlilerle konuşan veya ısrarla çağrı bırakan kişilere uygulanan müeyyidenin artırılmasına ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.

Ayrıca, bu teklif, Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı teşkilatının 174 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'yle Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği şeklinde değiştirilmesi sonucu çeşitli kanun ve kanun hükmünde kararnamelerdeki bu hususa ilişkin uyum düzenlemeleri içermektedir.

Özetle, teklifimizde yer alan düzenlemeler hâlihazırda mevzuatımızda ana hatlarıyla uygulaması devam eden ve Anayasa Mahkemesi kararı ve gerekçesi doğrultusunda kanun yoluyla mevzuatımızda yeniden yer almasının sağlanması amaçlanan düzenlemelerdir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; kanun teklifimizdeki maddelere bakıldığında, bakanlıklarda özel önem ve öncelik taşıyan konularda bakana danışmanlık yapmak üzere bakanın görev süresiyle sınırlı olmak üzere ve bakanın görevi sona erdiğinde görevi sona erecek bakan müşaviri kadrosunun ihdas edilmesi sağlanmış ve bu kadroların özlük hakları belirlenmiştir. Söz konusu düzenlemenin mevcut hâli Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildiğinden bu düzenlemenin aynen 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na dercedilmesi sağlanmaktadır.

Bir diğer düzenleme, kariyer meslek olan uzman ve uzman yardımcılarının merkez teşkilatlarda istihdam edilebilmesine yönelik 657 sayılı kanunun ek 41'inci maddesine ilişkindir. Bakanlıklar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının merkez teşkilatında uzman ve uzman yardımcısı istihdamı, bu personelin görev alanları, mali ve sosyal hak ve yardımları ile denetim ve teftiş yetkilerinin hüküm altına alınması hedeflenmektedir. Bununla birlikte, taşra teşkilatında istihdam edilen uzman ve uzman yardımcılarının mesleğe giriş süreçleri, yetiştirilme esasları ile mali ve sosyal hak ve yardımlar ile denetim ve teftiş yetkisine ilişkin düzenleme yapılmakta ve bu suretle, düzenlemenin 657 sayılı Kanun'un ek 44'üncü maddesine dercedilmesi amaçlanmaktadır.

Aynı şekilde, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin ek 24'üncü maddesinde yapılan düzenlemeyle bakanlıklar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarında bakanlık, kurum ya da birim düzeyinde müfettiş, denetmen, denetçi, kontrolör, aktüer ile bunların yardımcı ve stajyerlerinin istihdamına ilişkin usul ve esaslar düzenlenmektedir.

Bir diğer madde de Danıştay üyeleri için öngörülen sağlık giderlerinin Danıştay bütçesinden karşılanmasına ilişkin düzenlemenin, kapatılan askerî yüksek idare mahkemesinin emekliye ayrılmış askerî hâkim sınıfından olan başkan, başsavcı, daire başkanı ve üyeleri hakkında da uygulanacağı düzenlenerek söz konusu hükmün 2575 sayılı Danıştay Kanunu'na dercedilmesi sağlanmaktadır.

Teklif kapsamında bir diğer konu, Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı teşkilatının 174 sayılı Kararname'yle "Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği" şeklinde değiştirilmiş olması nedeniyle çeşitli kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'de uyum mahiyetinde düzenlemeler yapılmaktadır.

Bununla birlikte, teklifte, 2879 sayılı Kanun'da Cumhurbaşkanınca atananlar hakkında 5434 sayılı Kanun'un 40'ıncı maddesinin birinci fıkrasının uygulanmaması ve emekli aylıklarının kesilmemesi, ayrıca Cumhurbaşkanlığı merkez teşkilatı ile Devlet Denetleme Kurulu hakkında bazı kanunların uygulanmamasına ilişkin düzenlemeler bulunmaktadır.

Teklifimize 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun'a da söz konusu uyum değişiklikleri ve buna ilişkin geçiş düzenlemeleri dercedilmektedir.

Diğer taraftan, Savunma Sanayii Başkanı ile Başkan Yardımcısının kadrolarının mali ve sosyal hak ve yardımları ile emeklilik hakları bakımından sırasıyla Savunma Sanayii Müsteşarı ve Müsteşar Yardımcısına denk kabul edilmesine yönelik düzenleme yapılmaktadır.

Bir başka madde, Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından yürütülen hizmetler kapsamında özel gelir ve hesap uygulamasına ilişkindir. Bu kapsamda, Bakanlık tarafından mevzuat çerçevesinde elde edilen gelirlerin özel gelir olarak kaydedilmesi, gelirlerin karşılığı özel ödenek öngörülmesi ve söz konusu ödeneklerin kullanımı ve mali işlemlerine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi sağlanmaktadır. Böylelikle, Gençlik ve Spor Bakanlığının çok daha hızlı aksiyon alabilmesi amaçlanmaktadır.

Bir diğer maddemizde kamu görevlileri arasından sendika üyesi olamayacaklara yönelik düzenleme yapılarak, bu hükümlerin 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu'na dercedilmesi amaçlanmaktadır. Cumhurbaşkanlığı merkez teşkilatı, bağlı kurullar, Diyanet İşleri Başkanlığı, Savunma Sanayii Başkanlığı ve İletişim Başkanlığı hariç bağlı kuruluşlar ve Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği gibi bazı kurumların personelinin sendika üyeliği dışında kalacağı düzenlenmektedir.

Teklifimizde kamu işveren heyetinin oluşumu ve Kamu Görevlileri Hakem Kurulunun teşekkülüne dair düzenlemeler yapılmakla beraber, Devlet Personel Başkanlığı kapatıldığı için bu kurumun görev ve yetkilerinin Cumhurbaşkanlığının ilgili birimlerine aktarılmasını içeren uyarlama düzenlemeleri yapılmaktadır.

Diğer düzenleme ise 112 Acil Çağrı Merkezine yapılan asılsız çağrı ve ihbarlara yönelik idari para cezalarının artırılarak yeniden belirlenmesidir. Çağrı merkezini gereksiz yere meşgul eden, amacı dışında arayan ya da ısrarla çağrı bırakan kişilere 1.500 TL, asılsız ihbar yaparak ekiplerin sahaya yönlendirilmesine neden olanlara ise 15 bin TL idari para cezası uygulamasını öngörüyor bu madde. Ayrıca, bu fiillerin bir yıl içinde tekrar edilmesi durumunda cezalar 2 katı olarak uygulanacaktır. Yine, madde açıklamasında konuşacağız ama şunu belirtmek istiyorum: Sayısal verileri incelediğimizde, 2024 yılında, 112 acil çağrı merkezlerine gelen çağrıların sadece yüzde 34'ünün asıllı çağrılar olduğunu görmekteyiz, yüzde 38'i anons sırasında kapanan ve yüzde 28'i ise asılsız çağrılardan oluşmaktadır. Hayati anlarda saniyelerin bile önemli olduğu hepimizin malumu. Bu düzenlemeyle, hayati anlarda kullanılan 112'nin meşgul edilmesinin önüne geçerek aynı zamanda kamu kaynaklarının da israf edilmesinin önlenmesi ve sistemin daha etkin işlemesi amaçlanmaktadır.

Bir diğer madde de Dışişleri Bakanlığı Diplomasi Akademisi Başkanlığında ücret karşılığı kurum içi, talep hâlinde kurum dışı veya ikili anlaşmalar çerçevesinde yabancı ülkelerin diplomatlarına yönelik eğitimler kapsamında ders veren eğiticilere ödenecek ders ücretinin miktar esas ve sınırlarına ilişkin belirleme yapılmaktadır.

Yine, birbiriyle bağlantılı olarak 6087 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanunu'nda 3 maddede düzenleme yapılmaktadır. Bu kapsamda, Adalet Bakanlığı Müsteşarı Hâkimler ve Savcılar Kurulunu oluşturan üyeler arasından belirlenmekte, bu düzenleme neticesinde Adalet Bakanlığı Müsteşarına verilen görevlerin Adalet Bakanlığının bu işlerle görevlendirilen Bakan Yardımcısına verilmiş sayılacağına ilişkin hüküm yürürlükten kaldırılmaktadır. Burunla birlikte, geçici madde olarak Adalet Bakanlığı Müsteşarına verilen görevlerin anılan kadronun ihdas edilip bir atama yapılıncaya kadarki sürede Adalet Bakanının belirlediği Bakan Yardımcısı tarafından yerine getirilmesine yönelik düzenlemeler yapılmaktadır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; teklif kapsamında 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu'na ilişkin düzenlemeler yapılmaktadır. Bu düzenlemelerle Kamu Denetçiliği Kurumu Genel Sekreteri ve Kamu Denetçiliği uzman ve uzman yardımcılarının mali ve sosyal hak ve yardımları ile Başdenetçi ve denetçilerin emekliliklerine yönelik denklikler belirlenmektedir.

Bir diğer maddeye baktığımızda, Göç İdaresi Genel Müdürlüğünün "Göç İdaresi Başkanlığı" şeklinde değiştirilmesi nedeniyle uyum düzenlemeleri yapılmakta ve Göç İdaresi Başkanlığı teşkilatında yer alan 11 ilde 13 merkez olarak hâlihazırda 100 bin kişilik kapasitesi olan ve asrın felaketi 6 Şubat depremlerinde 45 binden fazla depremzede hemşehrimizin barınma ihtiyacını sağlayan geçici barınma merkezlerinin işletilmesi ve yönetilmesi amacıyla tahsis edilen ödeneklere yönelik düzenleme yapılmaktadır.

Diğer bir maddeye baktığımızda ise 6701 sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu'nda Kurul üyelerinin sayısı, seçim usulleri, göreve başlama koşullarıyla alakalı usuller belirlenmektedir. Bununla birlikte, Kurul üyeliğine son verilebilecek hâller ve son verme şartları düzenlenmekte, bu sebeple Kurumun işleyişinin sekteye uğramaması amaçlanmaktadır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; teklifte 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'de çeşitli düzenlemeler yapılmaktadır. Bu kapsamda, öncelikle belirtmek isterim ki daha önce sözü edilen Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı teşkilatının Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliğine dönüşümünden kaynaklanan uyum düzenlemeleri 375 sayılı KHK ve ekli cetvellerinde de yapılmaktadır.

Ayrıca, 375 sayılı KHK'nin ek 25'inci maddesinde yapılan düzenlemeyle kamu personelinin diğer kurumlarda bir yıla kadar geçici görevlendirilebilmesi ve bu görevlendirmenin gerektiğinde uzatılabilmesi sağlanmaktadır.

Diğer taraftan, devlet memuru istihdam edilmeyen kamu kurum ve kuruluşlarından teşkilatlanmasına ilişkin ilgili mevzuatında öngörülenlere ait hizmetlerin idari hizmet sözleşmesiyle istihdam edilen personel eliyle yürütülmesi ve bu istihdama ilişkin usul ve esaslar düzenlenmektedir. Kamu hizmetlerinin verimliliği artırmak ve kamu kaynaklarının etkili kullanılmasını teminen sözleşmeli personel istihdamına olanak sağlıyor bu madde.

Sonraki maddede ise yine devlet memuru istihdamı bulunmayan bazı kamu kurumlarında hizmetlerin aksamadan yürütülebilmesi için iş mevzuatına tabi personel çalıştırılması amaçlanmıştır.

Mali ve sosyal haklara ilişkin özel bir düzenlemesi olmayan bazı yönetici kadrolarının mali ve sosyal hak ve yardımları ile emeklilik haklarına ilişkin belirlemeler yapılmıştır. Bazı kurumlardaki yöneticilere emsalleriyle kurumlardaki denk kadrolarıyla eşdeğer haklar tanınarak mağduriyet yaşanmaması amaçlanmakta ve teklifin genelindeki uyum düzenlemeleri yapılmaktadır.

Bir diğer maddeyle 375 sayılı KHK'nin ek 35'inci maddesinde üst kademe yöneticiliğine atanma, görevden alınma, görev sonrası haklar ve bazı başkanlıklara atanmış olanlara yapılacak ödemelerle ilgili hükümler yeniden düzenlenmiştir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN MEHMET MUŞ - İki dakika ekliyorum sürenize.

ERTUĞRUL KOCACIK (Sakarya) - Teşekkür ederim Başkanım.

Bu maddeyle, en az iki yıl üst kademe görev yapmış kişilere görevden alınması hâlinde iki yıl daha genel müdür seviyesini aşmayacak şekilde mali hak sağlanması amaçlanmıştır. Ayrıca kamu görevlileri arasından Cumhurbaşkanlığına bağlı ofislere başkan ve başkan yardımcısı atananlardan, görevlerinden alınanlara iki yıl süreyle mevcut aylıkları nispetinde ödeme yapılmasına ilişkin düzenleme bu maddeyle kaldırılmaktadır. Bununla birlikte, kamu kurumlarının merkez ve taşra teşkilatında bazı üst düzey kadrolara atanabilmek için gereken öğrenim şartı dışında aranmayacak diğer şartlara yönelik düzenleme yapılmakta ve bu atamalara yönelik esaslar belirlenmektedir.

Son maddemizde ise 9 Temmuz 2018 tarihinden önce müşavir kadrolarda bulunup bakanlık müşavirliği kadrosunun kaldırılması nedeniyle bu görevleri sona erenlerin bahsi geçen kadrolara yeniden atanarak unvanlarını almaya yönelik düzenleme yapılmaktadır.

Saygıdeğer Başkanım ve kıymetli milletvekilleri; kanun teklifine ilişkin sizlere sunmak istediğim hususlar bunlardan ibarettir. Yine, maddeler üzerindeki görüşmelerimizde ayrıntılı olarak görüş ve düşüncelerimizi ifade edeceğimizi belirtmek istiyor, şimdiden sizlere katkıları için teşekkür ediyor, kıymetli hazırunu saygıyla selamlıyorum.