Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
Konu | : | Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğünün (DHMİ) 2021 ve 2022 yıllarına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 3 |
Tarih | : | 16 .04.2025 |
İZZET AKBULUT (Burdur) - Sayın Başkanım, çok saygıdeğer milletvekilleri, kıymetli bürokratlar; öncelikle hepinizi saygıyla selamlıyorum.
Sayın Başkanım, 2021 gelir tablosunu elimize aldığımızda... Ben bütün milletvekillerimizin bu gelir tablosunu bir incelemesi gerektiğini düşünüyorum çünkü milletvekilleri olarak milletin, devletin de görevlileri olarak Sayıştay görevlileriyle burada doğmamış yetimin haklarını arıyoruz; vergisel anlamda ya da vatandaşlarımızın herhangi bir anlamda ödedikleri vergilerle alakalı bir sıkıntı var mı yok mu diye bir denetim yapmaya çalışıyoruz; bu anlamda, bence dikkat edilmesi gereken bazı hususlar var.
Gelir tablosuna baktığımız zaman, 2021 yılından bir önceki yılda -2020 yılından bahsediyoruz- brüt satışlar ortalama 4 milyar 355 milyonmuş, 2021'de brüt satışlar 6 milyar 867 milyona çıkmış. Satışların maliyetine baktığımızda ya 2020'de bir hata var ya da 2021'de bir hata var çünkü neden? 2020'de faaliyet kârı 80 milyon iken 2021'de, Sayın Başkanım, değerli milletvekilleri, 1 milyar 592 milyona çıkıyor yani 80 milyon liralık bir faaliyet kârı 1 milyar 592 milyon liraya çıkıyor. Satışlarda böyle bir aman aman yükseklik var mı, brüt satışlarda? Hayır yani 4 milyar 355'ken 6 milyar 867'ye... Burada satılan hizmetlerin maliyetinde ya 2020'de çok fazlalık var ya da 2021'de bir düşüş var, bunu kontrol etmek lazım.
Asıl şuna getirmek isteyeceğim konuyu: "Diğer olağan dışı gider ve zararlar" kalemi var Kıymetli Başkanım, değerli milletvekilleri ve kıymetli Sayıştay temsilcilerimiz çünkü ben Sayıştayın raporlarında böyle bir şey göremedim; 1 milyar 426 milyonmuş 2020'de, 2021'de bu "diğer olağan dışı gider" kalemi 1 milyar 411'e düşüyor yani kısmen düşüyor. Bu her iki kalem yüzünden dönem net kârı 2020'de de 2021'de de... 2020'de 2 milyar 76 milyon boyutunda zarar, 2021'de 630 milyon dolayında bir zarar ettiriyor.
Şimdi 2022'ye gelip baktığımızda, bu "faaliyet kârı" dediğimiz yani 2020'de 80 milyon olan, 2021'de 1 milyar 592 milyon olan faaliyet kârımız 2022'de 2 milyar 873 milyona yükseliyor. O satışlar ile şeydeki, aradaki farkı yine sizlerin takdirine bırakacağım ama o "diğer olağan dışı gider ve zararlar" yani bizlerin herhâlde yolcu garantisiyle açılan havalimanlarının uğrattığı zararlar olarak düşündüğümüz -böyle mi değil mi, onu Genel Müdürümüz bize açıklayacaktır, bu "diğer olağan dışı gider ve zararların" ne olduğunu- o rakam, Kıymetli Başkanım, değerli milletvekilleri, 2022'ye baktığınız zaman 1 milyar 334 milyon gibi rakamlardan 7 milyona düşüyor; muazzam derecede büyük bir başarı, kurumu tebrik etmek lazım ve "Çok şükür, kâra geçirdik Kurumu." dediğimiz anda dönem net kârına bakıyoruz, 700 milyar kâr etmesi gerekirken bir bakmışız yine 131 milyon zararda Sayın Başkan, değerli vekillerimiz. "Neden böyle oldu?" diye gelir tablosunu biraz incelediğiniz zaman, 2021'de 2 milyar olan kambiyo zararının 2022'de bir anda 7 milyar 734 milyona çıktığını görüyoruz yani bu kalem bizi zarara uğratıyor. Şimdi "kambiyo zararı" deyince benim aklıma şu geliyor: Acaba, diyorum, kurumun bir döviz rezervi, döviz hesabı vardı; döviz aşağı düştü de bizim haberimiz yok, bu öyle bir zarara mı uğradı yoksa döviz borçlarımız vardı, bir anda bir yıl içerisinde aşağı yukarı 3 kat şekilde döviz borçlarımız artacak şekilde bir döviz kuru artışı mı gerçekleşti bu 2021 ile 2022 arasında? Ne oldu da bizim bu kambiyo zararımız 2 milyardan 7 milyar 734 milyona çıktı? Bununla alakalı Sayın Genel Müdürümüzün -tabii, bu dönemlerdeki Genel Müdürümüz değildi zannedersem kurumda ama- bununla alakalı bir araştırma yapmış olması lazımdır. Ve kıymetli Sayıştay denetçilerimizin nasıl dikkatini çekmez, nasıl raporlarına bunu koymazlar, onu da anlamak mümkün değil; koydular, biz göremediysek kendilerinden özür diliyorum ama böyle bir kambiyo artışının Sayıştay denetçilerinin dikkatini çekmemesi benim çok garibime gitti. Kıymetli Sayıştay denetçilerimizin de bu konuyla alakalı bir açıklama yapmaları gerekirse bence dinlemek lazım çünkü az önce söylediğim gibi, biz milletvekilleri milletin temsilcileriyiz, Sayıştay da devletin temsilcisi olarak bu denetimleri gerçekleştiriyor. Denetimde bir eksiklik yaparsak devlete ve millete ihanet etmiş oluruz bir nevi, bu anlamda uyarmak lazım.
Yine, bünyemizde henüz hizmete açılmamış havaalanlarımızla alakalı müdür atamalarımız var mıdır, yok mudur? Eğer böyle atamalar gerçekleşmişse buralarla alakalı bir personel ödememiz gerçekleşiyor mu? Atama gerçekleşmişse çok yüksek ihtimalle personel ödemesi de gerçekleşiyordur; böyle bir durum var mıdır, onu bir açıklamanızı rica edeceğiz.
Az önce söylediğim, bu yolcu garantisiyle açılan havalimanlarının zarar kalemleri 2022'den sonra yok mu? Şimdi, 2023 ve 2024 hesaplarını, tabii, tam anlamıyla göremiyorum ama bu "diğer olağan dışı gider" kalemleri, zannedersem, onunla alakalı diye düşünüyorum. 2022'de bu denli düştüyse bununla alakalı bir çözüm mü geliştirdiniz? Böyle bir çözüm geliştirdiyse tebrik ediyorum kurumu ve sizleri, nasıl geliştirdiğinizle alakalı bilgi verirseniz yine bizler sevineceğiz.
Yine, kiralanan yerlerle ilgili, işletmeci firmaların taşınırları yenilemediği ve yükümlülüklerinin altında bulunduğu bazı malzemelerin yenilenmediğiyle alakalı bir bilgi dolanıyor piyasada. Bu işlemlerle ilgili denetim ve yaptırım mekanizmalarıyla alakalı bir çalışmanız oldu mu ya da bunlar asparagas haberler mi?
Yine, Devlet Hava Meydanlarının eski İşletme Dairesi Başkanı -az önce kıymetli İstanbul Milletvekilimiz de değindi- Mehmet Cemil Acar torpille alakalı mı bir soruşturma geçirdi yoksa rüşvet ve yolsuzlukla alakalı bir suçlamayla mı karşı karşıya kaldı? Böyle bir suçlamayla karşı karşıya kaldıysa -Allah göstermesin, inşallah aklanır mahkemeler nezdinde, kimseyi yargılayacak durumumuz yok ama- bunun kurumla alakalı bir zararını tespit edebildiniz mi? Kurumunuza yansıyan herhangi maddi, manevi bir zarar var mıdır? Bununla alakalı sizlerden bilgi almak isteyeceğim.
Yine, Sayın Genel Müdürüm -Adalet ve Kalkınma Partisinin Isparta Milletvekilimiz az önce buradaydı, şu an göremiyorum, o da zannedersem değinecektir- ben de Burdur Milletvekiliyim, tam bizim Isparta ile Burdur arasında bir havaalanı var, adı "Isparta Süleyman Demirel Havaalanı" hatta Burdur'a daha yakın ama Süleyman Demirel'in etkisiyle Isparta Havaalanı olarak geçiyor. Biz bu havaalanından yeterince yararlanamıyoruz. Örneğin Ankara'ya doğru dürüst, doğru dürüst değil, hiç uçuşları yok. Bizler kara yoluyla o bölgeden gelip gitmek durumunda kalıyoruz. Yine, keza Burdur ve Isparta Antalya'ya yakınlığıyla da bilinir, bu yaklaşık bir 120 kilometre mesafededir. Antalya'nın da biliyorsunuz, yoğun turizm faaliyetlerinin olduğu dönemlerde özellikle yaz aylarında havaalanları çok fazla yolcu ağırladığı için Isparta Havaalanı'nın biraz daha kapasitesinin artırılması Antalya'nın yükünü de azaltır diye düşünüyoruz. Bununla alakalı havaalanının fizibilite çalışmasının yapılıp yapılmadığını sizlerden öğrenmek istiyorum ya da havaalanının bir eksikliği mi var, niye sadece günde 1 ya da 2 kere İstanbul'a bir uçuş var? Onun haricinde doğru dürüst Isparta Havaalanı kullanılmıyor. Bu şekilde az kullanılan bir havaalanının yine kurumunuza bir zararı var mıdır, yok mudur? Onu da cevaplarsanız sevinirim.
Kıymetli Başkanıma, değerli milletvekili arkadaşlarıma, kıymetli Sayıştay denetçilerine çalışmalarında başarılar diliyorum. Sizlere de katılımlarınız için teşekkür ediyoruz.