Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
Konu | : | 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/278) ve 2023 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/277) ile Sayıştay tezkereleri a) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı b) Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü c) Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü ç) Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu d) Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu e) Nükleer Düzenleme Kurumu |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 3 |
Tarih | : | 18 .11.2024 |
SEYİT TORUN (Ordu) - Teşekkür ediyorum Sevgili Başkanım.
Sayın Bakan, çok Değerli Komisyon üyeleri, değerli milletvekilleri, değerli basın mensupları; öncelikle saygıyla sevgiyle selamlıyorum.
Tabii, siz Bakanlığınızın bütçesini savunacaksınız, anlatacaksınız, muhalefet de eleştirilerini ortaya koyacak, Türkiye'nin enerji arzı, ihtiyacı bunlar değerlendirilecek. Ama bir konu var ki gerçekten içimizi yakıyor, özellikle bizim Karadeniz Bölgesi'ndeki bu maden sahaları. Yani yıllardır gündeme getiriyoruz ama azalacağı yerde, tedbir alınacağı yerde tam tersi artıyor. Fatsa Bahçeler köyünde bir maden işletmesi var, pimi çekilmiş bir el bombası. Şimdi, siz kucağımıza pimi çekilmiş yeni yeni el bombaları bırakıyorsunuz. Bakın, Ordu'nun yüzde 74'ü madenlerle ruhsatlandırılmış, ya, düşünün, Ordu coğrafyasının yüzde 74'ü. 8 ilçede ruhsatlılık oranı yüzde 90'ın üzerinde. Fatsa Çatalpınar, Çamaş, Gülyalı, Gürgentepe, Kabadüz, Kabataş, Ulubey -benim ilçem- yüzde 100'e yakın ruhsatlı. Orman alanlarının yüzde 65'i, tarım alanlarının yüzde 76'sı, meraların yüzde 64'ü... Biz nerede yaşayacağız Allah'ınızı severseniz? Yani o zaman kapatın Ordu'yu tamamen, göç ettirin bir başka yere, terk edelim bu alanı. Yani bunu yaparken bu alanları... Şunu düşünüyorum: Ben biliyorum, ortaokuldayken filan Türkiye haritasının üzerinde madenler işliydi. Ordu üzerinde maden işareti vardı, o zaman da biz zannederdik ki her yerde altın falan var, böyle düşünürdük. Ya, o yıldan bu yana işletilmiyor da son on beş yılda mı bunlar çok ekonomik hâle geldi? Nasıl geldi? Nasıl geldi? Siyanür kullanıldığı için geldi yani tamamen tekniğin, modern tekniğin dışında, ilkel yöntemlerle işletildiği için geldi. Yani bakıyoruz, yabancı ülkelerde bu işletmeler son derece modern tekniklerle yapıyor ama bizde... Fatsa'da şimdi bir siyanür havuzu var, Allah göstermesin, bir deprem olsa, bir şekilde patlasa o bölge yok yani. Bakın, Sayın Bakanım, burada geri dönüşü olmayacak çok ciddi bir tehditle karşı karşıyayız, bu konuda Bakanlığımızı duyarlı olmaya davet ediyoruz.
Bakın, bir de şu konu var: Aybastı Perşembe Yaylası'nda o müthiş menderesler madenle ruhsatlandırıldı. Yani şimdi -biraz acele geldim, fotoğrafını bulamadım- dünyanın en harika menderesleri, bırakın Türkiye'yi dünya turizm kataloglarına girmiş bir yer ama burayı bile ruhsatlandırdınız. Yaz turizmi var, kış turizmi var, önemli bir turizm alanı orası. Yani bırakın madenden elde ettiğinizi -ki yüzde 2'si kalıyor- o kaynağın tamamı size kalsa oradaki alandan elde ettiğiniz gelirin 3-5 katını turizmle elde edersiniz yani yeterli tanıtım yapılsın inanın 3-5 katını elde edersiniz.
Şimdi, Mesudiye Derebaşı ve Birebir Yaylalarımız o bölgenin hem hayvancılık hem de... Mesudiye zaten göç etmiş bir ilçemiz, elinde kalmış bir yaylası, orası da ruhsatlandırıldı ve insanlar inanılmaz bir infial hâlinde.
Bakın, bunu Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğünün internet sitesinden aldık, 2024 yılı Haziran ayında dördüncü grup maden aranması ve işletmesi için verilmiş aktif ruhsat sayısı Türkiye genelinde 15.104 ve işletme izinli ruhsat sayısı 7.697. Şimdi, şu soruyu sormak istiyoruz: Altın çıkarılması amacıyla düzenlenmiş maden aranması ve işletmesiyle ilgili işletme izinli ruhsat sayılarını öğrenmek istiyoruz. Ordu ili sınırları içerisinde altın aranması ve çıkarılması amacıyla düzenlenmiş aktif ruhsat sayılarını ve işletme izinleri ruhsat sayılarını öğrenmek istiyoruz. Ordu'da devam eden madencilik faaliyetlerinin sayılarının üzerinde çalışılan cevherlerin oranlarına göre lütfen açıklanmasını istiyoruz. Bu yılın geri kalanında ve önümüzdeki yılda Ordu sınırları içerisinde maden aranması ve işletmesi için çıkarılacağı öngörülen maden ruhsat sayılarının ve maden türlerinin açıklanmasını istiyoruz. Ordu'da insan sağlığını, temiz su kaynaklarını ve doğal alanları tehdit eden vahşi madencilik faaliyetlerinin sınırlandırılmasını ve sona erdirilmesini talep ediyoruz Sayın Bakanım. Yaşam istiyoruz, yaşam hakkı istiyoruz. Yani bir ilin yüzde 74'ü maden alanı olarak ruhsatlandırılamaz. Bu gerçekten bir cinayettir, bunun ekonomiyle, şununla bununla alakası yok. Hani dereleri türkülere yansımış ama ne dere kalacak ne yayla kalacak ne de yaşayacak insan kalacak.
Teşekkür ederim.