CAVİT ARI (Antalya) - Değerli Başkanım, milletvekili arkadaşlar, Sayın Bakan, Bakan Yardımcıları, değerli bürokratlar, sayın basın; ben de öncelikle hepinizi saygıyla, sevgiyle selamlıyorum.

Bugün Enerji Bakanlığını görüşüyoruz; çok önemli bir bakanlık, hepimizi ilgilendiriyor, dışarıya çıkmadan evinde oturan teyzemizi de ilgilendiriyor; herkesi ilgilendiren bir bakanlık.

Sayın Bakan, son dönemde Elektrik Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından 2025 yılında yürürlüğe girmesi planlanan ve konut aboneleri için yıllık tüketim limitini 5 bin kilovatsaat seviyesine düşürmeyi amaçlayan düzenlemenin milyonlarca haneyi doğrudan etkileyecek gizli bir zam olduğunu ifade etmek istiyorum. Bu düzenleme, elektrik faturalarına ağır bir yük getirecektir. Sayın Bakan, elektriğe düzenli şekilde yapmış olduğunuz zamlarla elektrik faturaları gerçekten çok yüksek gelmekte ve vatandaşımızı mağdur etmekte. Söz konusu limit düşürülmesi hayata geçerse tüketimi aylık 417 kilovatsaat üzeri olan milyonlarca hane sanayi kuruluşlarıyla aynı kategoride değerlendirilerek yüksek fatura ödemek zorunda kalacaktır. Bu durum, sıradan vatandaşların enerjiye erişimini önemli ölçüde kısıtlayacak, zaten yüksek yaşam maliyetleri karşısında zorlanan halkı daha da zor duruma düşürecektir. Hâlihazırda, vatandaşların aylık 240 kilovatsaat üzerindeki tüketimi yüksek birim fiyattan değerlendirilmektedir. Bu nedenle, ikinci bir kademe getirilmesi doğru değildir. Özellikle sıradan tüketicilerin yaşadığı konutlara verilecek elektrik hizmeti bedelinin önceden bilinmemesi kabul edilemez.

Sayın Bakan, içme suyu KDV düzenlemesi, mal ve hizmetlere uygulanacak katma değer vergisi oranı 13 Şubat 2022 tarihinde düşürülmüştü. İçme suları KDV oranı yüzde 8'den yüzde 1'e düşürüldü. Belediyelerimiz açısından özellikle bu düzenleme gerçekten büyük sıkıntılara yol açmıştır. Örneğin, Antalya Büyükşehir Belediyesi Su ve Atıksu İdaresi (ASAT) Genel Müdürlüğü halkın menfaatine olan bu kararı hemen uygulamaya geçmiş ve KDV oranını yüzde 1 olarak yasa gereği uygulamıştır. Daha önceki yüzde 8 ile 1 arasındaki bu fark nedeniyle Antalya Büyükşehir Belediyesi 1 milyar 157 milyon TL daha az KDV tahsilatı yapmıştır.

Sayın Bakanım, bununla birlikte, elektrik tüketiminde belediyeler, kamu-özel sektör tarifesi yani eski adıyla "ticarethaneler" olarak geçen tarifeyle ardı ardına yapılan elektrik zamları, belediyelerimizin giderlerindeki oranları her geçen gün etkilemekte ve böylelikle de su maliyetini artırmakta. Yine Antalya'dan bir örnek vermek gerekirse, ASAT 2022 yılında sadece Ekim ayında elektrik faturasına 34 milyon TL öderken yani sadece Antalya Büyükşehir Belediyesi 2022 yılı Ekim ayında 34 milyon TL elektrik parası öderken 2023 yılında 174 milyon, 2024 yılında ise şu an yaklaşık 200 milyon TL olarak ödeme yapılmakta; bir aydaki elektrik parası. Bu rakamları da dikkate aldığımızda Sayın Bakan, enerjiyle ilgili yani elektrikle ilgili KDV oranında bir düzenleme yapılması gerektiği ortada çünkü belediyelerin vermiş olduğu bu hizmette bir taraftan yüzde 1 KDV alırken ödemekte olduğu elektrik KDV'si şu an yüzde 18'den yüzde 20'ye çıkarılmış vaziyette. İçme suyunun maliyetine çok büyük oranda yansıyan elektrik ücretleri içme suyu maliyetini de artırmaktadır. Yine, örnek verirsek, Antalya'da yüzde 98'i yer altından ortalama 150-200 metreden çıkan suyun elektrikle çıktığını düşünürsek su maliyetlerine ciddi bir etkisi vardır. Bu nedenle de KDV oranında bir değişiklik yapılması bütün belediyeler için zorunludur; CHP'li belediyeler için de AKP'li belediyeler için de zorunlu bir düzenlemedir.

Sayın Bakan, Antalya'da elektrik yatırımlarıyla ilgili birtakım sıkıntıların, sorunların olduğunu buradan ifade etmek istiyorum. Antalya'mızın birçok yerinde elektrik kesintileri artarak devam etmekte, bunun da yatırımların düzenli bir şekilde yapılmamasından kaynaklandığını ifade etmek istiyorum. Yani Antalya merkezinden, Antalya'nın Kaş'ına kadar birçok yerde bu sorun devam ediyor.

Özellikle, şu konuda sizin, bakanlık olarak önemli desteğinize ihtiyaç olduğunu ifade etmek istiyorum: Antalya'da Altıntaş Mahallesi var, Aksu ilçesi Altıntaş Mahallesi var, burası yeni yapılaşmaya açılan ve yapılaşması hızlı devam eden bir bölge. 2020-2024 yılları arasında toplam 28.703 bağımsız bölüm ve 3 milyon 411 bin metrekarelik toplam inşaat alanı olan bir alan. Dolayısıyla, bu bölgede, bir taraftan yapılaşma hızlı bir şekilde devam ederken altyapı hizmetlerinin de aynı süratle devam etmesi gerekir. Antalya Büyükşehir Belediyesi elinden gelen her türlü katkıyı, desteği vererek altyapı yatırımlarını yapmaya gayret etmekte; sizin de gerek TEİAŞ gerekse ENERYA olarak buradaki altyapı çalışmalarını aynı hızla sürdürüp, buradaki yapılaşmaya eş değer bir şekilde altyapı çalışmalarını tamamlaması lazım; aksi hâlde, bölgedeki vatandaşların büyük sıkıntı yaşayacağını ifade etmek isterim.

Şimdi enerji, evet, hepimize lazım, ihtiyaçtır. Biraz önce bir AK PARTİ'li arkadaşımız ifade etti. Efendim "Enerjiye ihtiyacımız var, madene ihtiyacımız var, mermere ihtiyacımız var, HES'e ihtiyacımız var; gelsinler, her yerden çıkarsınlar. Neyine itiraz ediyorsunuz?" diye bir cümle kullandı. Ben de dedim ki: Gelsinler, o zaman, senin de evinin hemen yakınında maden ruhsatı verilsin, mermer ocağı açılsın, HES kurulsun.

Şimdi, Sayın Bakanım, bakın, enerjiye ihtiyacımız var, yer altı kaynaklarına ihtiyacımız var ancak bu ihtiyaçları bir taraftan da dengeli şekilde götürmek zorundayız. Yani ihtiyacımız var diye tarım topraklarının bulunduğu her yere, ekili dikili tarım alanlarına, su kaynaklarına, tarihsel dokusu olan bölgelere, hayvancılık yapılan yerlere, çevreyi tahrip edecek şekilde yerleşim yerlerinin hemen dibinde birçok yere verilen müsaadeler var ve bunun neticesinde açılan maden ocakları, taş ocakları var ve yapılan HES'ler aynı şekilde devam ediyor. Esas sorun buradan kaynaklanmakta. Örneğin, Antalya Korkuteli Dereköy'de 5 bin dönümlük bir tarım alanı ortasına yapılacak olan ve Antalya'da başka hiçbir yerde bulunmayan kömür ocağı mücadelesini üç sene, dört sene verdik, Bakanlık olarak size de söyledik, Tarım Bakanına da defalarca söyledik; müdahale etmediniz, en son yargı kararıyla durdurabildik yani kömür ocağı tarım alanının tam ortasına yapılacak. Şimdi, yakın bir bölgede Taşkesiği Mahallemiz, köyümüz var. Sayın Bakanım, bakın, buraya, bu Taşkesiği köyünde, sadece bir projede 1 milyon 95 bin metrekarelik alana GES yapılacağına dair bir çalışma var; 3 tane proje var ve bu 3 projenin toplamının yaklaşık 5 milyon metrekarelik bir alanı ilgilendirdiğini söyleyebilirim. Burası, bu bölge Sayın Bakan, projede de geçtiği şekliyle ham toprak, kısmen taşlık ve tarla, tescil harici alan -ki buralarda tarım yapılıyor, bu bölge tarım bölgesi- ve 3 tane GES projesiyle bu köyümüzün, mahallemizin neredeyse önemli bir kısmı şu anda ciddi tehdit altında.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Buyurun.

CAVİT ARI (Antalya) - Sayın Bakan yani bir enerji üreteceğiz derken bölgenin enerjisini kaybettirmeyin, bölgenin tarım alanlarını yok etmeyin yani burada da yaşayan vatandaşlarımız var; ekim yapılıyor, tarım yapılıyor, hayvancılık yapılıyor. Siz bu 3 projeyle -ifade ettiğim gibi- 5 bin dönümlük tarım alanını şu an tehdit ediyorsunuz. Bakın, söyleyeyim, ya bir araştırın yani bu izni, bu çalışmayı neye göre veriyorsunuz? Kim, neye göre veriyor bu müsaadeyi? Hiç mi araştırılmaz yani hiç mi o bölgede tarım yapıldığını, hayvancılık yapıldığını görmeden bu izinler verilmeye çalışılıyor? Sayın Bakan, bu konularda dikkatli olmanız ve ifade ettiğim gibi, bir taraftan enerji ama bir taraftan da yaşamı tehdit edecek projelere de "dur" demeniz gerekiyor.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

CAVİT ARI (Antalya) - Sorun da burada, her yere izin vermeyle "Enerji sağladık." diyemezsiniz, bu tarz projelerinizi reddediyoruz.

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Teşekkür ediyoruz Sayın Cavit Arı.