CEVDET AKAY (Karabük) - Sayın Başkanım, Değerli Komisyon üyeleri, çok kıymetli bürokratlar; ben de hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Tabii, her şeyden önce, kanun teklifini inceleyip baktığımız zaman, kanun hükmünde kararnameler veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle daha önce çıkarılmış ve yetkilerin aşılmasıyla ilgili de Anayasa Mahkemesine götürülmüş ve Anayasa Mahkemesinin iptaliyle doğan bir boşlukla ilgili olarak kanunla düzenlenmesi gereken hususlar burada düzenleniyor. Tabii, sürekli hâliyle bunu görüyoruz; bir taraftan, kararnameyle çıkıp süreç içerisinde de Anayasa'ya aykırılıktan dolayı iptaller söz konusu. Bu teklifte de 8, 10 ve 23'üncü maddelerin yine bu şekliyle geçmesi durumunda Anayasa'ya aykırılık söz konusu olacak. Maddeler üzerinde geniş konuştuğumuz zaman detaylara mutlaka gireceğiz, orada ifade edeceğiz. Bir taraftan yasama yetkisinin güçlülüğünü artırmaya çalışırken bir taraftan da kararnamelerle böyle yasamaya paralel bir düzenle ilerleme söz konusu. Bunun daha düzgün ve sistemli bir hâle gelmesi kaçınılmaz görünüyor çünkü sürekli değişikliklerle kanun tekliflerinde bir araya gelip burada Anayasa'ya aykırılıktan dolayı... Sürelerin de kısıtlı olması nedeniyle...

Şimdi, burada gördüğüm kadarıyla 21'inde uygulamaya geçmesi gereken maddeler var, 21 Aralıkta. Hani, bütçe 20'sinde bitecek, demek ki hemen 21'inde Genel Kurulda toplanmamız lazım. Hani, kanunların geriye yürümemesi prensibinden de bahsettiğimize göre, burada geriye yürüyecek bir değişiklik yapılması zaruri olacak gibi görünüyor, boşluk olmaması açısından da.

Maddeler üzerinde değerlendirme yaptığımız zaman sıkıntılı bazı maddeler var. Devlet Denetleme Kuruluyla ilgili buradaki teklife baktığımız zaman, burada denetleme, teftiş, inceleme ve soruşturma yetkileriyle ilgili olarak görevlendirildikleri alanlarda ilgili bakanlıkların da denetleme birimlerinin görevini kullanabiliyorlar yani teftiş kurulunun varsa... Şimdi, örneğin, Adalet Bakanlığıyla ilgili bir Bakanlık incelemesine gittiği zaman adalet müfettişlerinin de yetkisini kullanma durumu gibi bir şey söz konusu fiiliyatta. Yani demek ki bir adalet müfettişi gibi, yeri geldiğinde soruşturmanın gerektirmesi durumunda, görevden alma, görevden el çektirme gibi hususlarda yetkisi olacak. Dernekler, vakıflar, birlikler ve bunların iştirak ettiği diğer kuruluşlarla alakalı da denetleme, inceleme yetkisi denetim kurulu elemanlarına, denetçilerine, Devlet Denetleme Kurulu denetçilerine, elemanlarına, müfettişlerine -diyelim- denetleme yetkisi olanlara yetki verilmiş olacak.

Burada çekinceli bir husus da "diğer kuruluşlar" tabiriyle, acaba, seçilmiş olan belediyelerle ilgili de bir görevlendirme olduğunda oradaki yetkilerin de kullandırılıp oradan da görevden almalar söz konusu olacak mı? Bu bir soru işareti, bunu açıkça konuşmamız gerektiğine inanıyorum. Burada her yönüyle tartışılıp kayyımlıkla ilgili durumlar söz konusu olduğunda acaba burada da böyle bir inisiyatif kullanıp görevden almalar olacak mı?

Şimdi, TÜİK'le ilgili gelirlerinin düzenlenmesi maddesi var, bununla ilgili de kanunlaşması gerekiyor gelirlerinin toplanması açısından, orada da bir boşluk olmuş, Anayasa Mahkemesi iptal etmiş, bunu kanunlaştıracağız. TÜİK'le ilgili sıkıntılarımızı biliyorsunuz, madde sepetiyle ilgili, açıklanması taleplerimizle ilgili hâlen bir gelişme olmadı, mahkemeye de intikal etmişti, oradan da karar olumsuz yönde çıktı. Önümüzdeki dönem içerisinde gerçekten uygulanacak zamların sağlıklı olabilmesi açısından, hem asgari ücretle ilgili düzenlemeler hem memur ve emeklilerle ilgili artışlarla alakalı, burada TÜİK'in açıkladığı enflasyon oranlarının gerçeğe yakın ve şeffaf olması gerektiğini biz bir kez daha vurguluyor ve madde sepetiyle ilgili paylaşımların mutlaka bizlerle yapılması gerektiğini ifade ediyorum.

Yine, bir değişiklik de -siz de ifade ettiniz Sayın Vekilim, sunumunuzda- EÜAŞ'la ilgili, Elektrik Üretim AŞ'yle alakalı. Burada, tabii ki enerji maliyetlerinde düşüş sağlamak, dışa bağımlılıktan kurtulmak çok çok önemli. Şimdi, elektrik faturalarının da ne kadar zamlandığını ve yukarıya doğru çıktığını görüyoruz, biliyoruz, bu maliyetlerin aşağı çekilmesi açısından da doğal gazla ilgili de birtakım tedarik sıkıntılar olmaması ve dağıtım şirketlerinin elektrik taleplerinin karşılanabilmesi açısından da -termik santrallerden de satın almayı anladım ben, kömürle işletilenlerden, o kastediliyor herhâlde- termik santrallerden de satın alma söz konusu olabilecek. Burada, hava kirliliğine, çevreye karşı hassas olmamız gerektiğini, bu konudaki gerekli rehabilitasyonların yapılması, revizasyonların yapılması gerektiğini inanıyorum, burada yapılması gereken düzenlemeler var.

Yine, yenilenebilir enerji kaynaklarıyla ilgili gelişmelerin sağlanması zaruret. Burada birtakım uluslararası anlaşmalarla yenilenebilir enerji kaynaklarımızın uluslararası şirketlere tahsisiyle ilgili eleştirilerimizi yapmıştık geçmiş dönemde. Burada yerli ve millî olmak çok çok önemli. Eğer bunlar hayata geçecekse, uluslararası şirketlerin buradaki yatırımlarında mutlaka en az yüzde 50 yerli ortak şartını ben bir kez daha vurguluyorum, bu çok çok önemli, bizim kaynaklarımız önemli. Buradaki kaynakların çıkarılması ve işletilmesinde de sağlanan teşvikler, vergisel avantajlar; devlet katkı paylarında bu işletmelerin yurt dışındaki imkânlarından çok daha fazla imkânlar sunuluyor. Burada geçmişte örnekler vermiştik, işte İliç'le ilgili örneğin, 403 milyon dolar civarında birtakım ekstra avantajlar sağlandığını ve bunların da yurt dışına çıkışının olduğunu, ülkemizde kalması gerektiğini ve ülkemizde yatırıma dönmesi gerektiğini ifade etmiştik.

Yine, maddede detay konuşuruz. Burada kalkınmanın sağlanabilmesi, büyümenin sağlanabilmesi açısından, enerji maliyetlerinin aşağı çekilmesi ve dışa bağımlılıktan kurtulma önemlidir ama bu tip eleştirilerimizin de dikkate alınarak hayata geçirilmesi önem arz etmektedir, bunu bir kez daha vurgulamış olalım.

Yine, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığıyla alakalı burada döner sermaye işletmesinin kurulması söz konusu, 2022 yılındaki bir işlem nedeniyle bir iptal söz konusu gördüğüm kadarıyla. Burada da döner sermaye işletme gelirleri önemli fakat ayrı bir personeli yok, Bakanlık bünyesindeki bir birim içerisinde çalışıyor bu döner sermaye işletmesi ama burada ciddi gelirler var. Ben, baktığım zaman gelirlerle alakalı, zaten bunların masrafı da az olduğu için, tahsis edilen tutarın yüzde 50'si kadar bir harcama olmuş. Bu harcamada da baktığımızda, genelde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının birtakım masrafları karşılanmış; gayrimenkul onarımları yapılmış, mal ve hizmet alımları yapılmış, sanayi ve ticaret il müdürlüklerindeki araçların akaryakıtları karşılanmış. Biz, şimdiki bütçe hakkından bahsediyoruz, döner sermaye işletmesi gelirlerinin bütçeye gelir kaydedilmesi, bütçeye aktarılması gerekir fakat bütçe dışı direkt harcama yapıldığı zaman bunların denetimi de söz konusu olmuyor. Buradaki husus da buradaki gelirlerin harcanmasında... Sayıştay raporlarına da bu konu intikal etmiş. Buradaki durumun mutlaka giderilmesi, ortadan kaldırılması ve bunun da burada maddelerde ayrıca konuşulması gerektiğini özellikle bir kez daha ifade etmiş olayım.

Şimdi, baktığımız zaman, yine maddeler üzerinde birtakım... Cumhurbaşkanıyla ilgili yurt dışı görevlendirmelerde Cumhurbaşkanının, Cumhurbaşkanımızın ifade ettiği kurumların da dahil edilmesi söz konusu. Bu kurumların neler olduğuyla ilgili daha şeffaf bir açıklama yapılması mutlaka önem arz ediyor.

Bir de tekrar özellikle buradan vurgulamak istiyoruz. Bu kanun hükmünde kararnameler ve Cumhurbaşkanlığı kararlarıyla ilgili, kararnameleriyle ilgili daha titiz olunmalı ve sürekli bu şekil değişiklikler yapılması zaruri olmamalı ve düzgün bir şekliyle de yasama görevi hepimiz tarafından yapılmalı. Yine burada bazı maddelerin de alt komisyonlarda görüşülmesi, en azından görüşünün alınması gerekirdi; sadece Plan ve Bütçeyle ilgili değil başka komisyonlarla alakalı da maddeleri burada görüyoruz.

Bu konularda da daha titiz davranılması gerektiğini ifade ediyor, maddeler üzerinde konuşma hakkım saklı kalmak kaydıyla hepinizi saygıyla selamlıyorum.