KOMİSYON KONUŞMASI

CEVDET AKAY (Karabük) - Sayın Başkan, Değerli Komisyon üyeleri, Sayın Bakan, çok kıymetli hazırun; hepinizi sevgi ve saygıyla selamlıyorum.

Öncelikle, ben, Bakanlığın bütçesiyle ilgili bilgiler verdikten sonra diğer konulara geçeceğim. 1 trilyon 20 milyarlık bir bütçeden bahsediyoruz. Genel bütçe büyüklüğünün yüzde 6,92'sine tekabül ediyor. Geçen yıla göre yüzde 39 oranında bir artış var. Artış, yeniden değerleme oranının altında kalmış. Burada da Bakanlıkta da yine ödenek aşımları var. 2023 yılında başlangıç ödeneği 293 milyarken 404 milyarlık bir harcama olmuş, 111 milyarlık bir ödenek üstü harcama olmuş. Bu uygulama hâlen devam ediyor. Tedavi edici sağlık hizmetlerine ayrılan pay yüzde 71, buna mukabil koruyucu sağlık hizmetlerine ayrılan pay yüzde 26. Bu oranın yükseltilmesi gerekiyor, koruyucu sağlık hizmetleriyle ilgili ödeneğin. Yine, Bakanlıkta program dışı ödemelere devam ediliyor Sayın Bakan, geçmiş yıllarda da vardı bu. Oransal olarak baktığımız zaman, binde 2,87 civarında bir rakam fakat bağımlılıkla mücadele konusuna ayrılan ödenekle ilgili 2025 yılında 4 milyar 507 milyonluk bir ödenek ayrılmış. Önceki yıllara baktığımızda, örneğin 2023'te 2,4; 2024'te 3,3 civarında -milyardan bahsediyorum- bir ödenek ayrılmasına rağmen bu ödenekler tam olarak kullanılmamış, kısmi kullanılmış. Bağımlılıkla mücadele, bütün bakanlıklarda, özellikle de Sağlık Bakanlığında çok çok önem arz ediyor. Bu ödenek tutarlarının artırılması ve ödeneklerin tam olarak kullanılması da önem arz ediyor.

Şimdi, genel olarak baktığımız zaman -vakti iyi kullanma açısından- yurt içinde sağlıkla ilgili bir sürü problemler var; yoğun bakımlarda birikmeler, randevu almadaki sıkıntılar, MR'la ilgili altı ayı, yedi ayı bulan randevu süreleri gibi olaylar varken bir taraftan da baktığımızda Sağlık Bakanlığının yurt dışında -kendisinin işlettiği veyahut da işte inşaatını yaparak ortak olarak başlattığı- bazı hastanelere yardımlar yaptığını özellikle tespit ettim ben; sekiz ayda tam 214 milyon lira harcanmış. Bunlar, Sağlık Bakanlığının bütçe raporundan aldığımız bilgiler. 2014 yılında hizmete açılan Nyla Sudan Türkiye Eğitim ve Araştırma Hastanesine 24 milyon 192 bin lira harcanmış örneğin. Yine, 2014 yılında açılan Somali Mogadişu'daki Eğitim ve Araştırma Hastanesine 76 milyon harcanmış. 2019 yılında hizmete açılan Nijer'deki Türkiye Dostluk Hastanesine 46 milyon lira harcanmış. Yine, 2021 yılında Kırgızistan Bişkek'te açılan hastaneye de harcanan para toplandığında 214 milyon 406 bin liralık bir rakam.

Şimdi, araştırdım, Türkiye'de illerde, merkez ilçelerde devlet hastanesi olmayan yerler var. Karabük merkezinde de devlet hastanesi yok örneğin, yıkılmış. Bunun gibi 13 tane il var; bu illerle ilgili baktığımız zaman, sayacak olursak örneğin Karabük merkezde yok, Ağrı'da yok, Aksaray'da yok, Amasya'da yok, Adıyaman'da yok, Çorum'da yok. Erzincan, Karaman, Kırklareli, Kırşehir, Niğde, Siirt ve Uşak illerimizde de merkez ilçelerde kamu adına sağlık hizmeti veren devlet hastanesi bulunmamaktadır. Buradan iktidara bir çağrıda bulunuyoruz: Sağlık yatırımlarını yurt dışına, Afrika'ya değil Anadolu'ya yapıp bu noksanlıkların giderilmesi gerekir.

Yine, yabancı hastalar açısından baktığımızda da tedavi için ülkemize gelen yabancı hastalara ödenen 28 milyon 407 bin liralık bir rakam var, 28 milyon ödemişiz yabancı kökenli hastalara tedavi için. Bir taraftan 2014 yılından sonra GSS prim borcunu -biliyorsunuz, telefonlarla, mesajlarla ihbarlar geliyor- ödemediği takdirde yasal işlemlerin başlatılacağı söyleniyor ama bir taraftan da yurt dışından gelen yabancı hastalara devletten 28 milyon para ödüyoruz. Bu durumun ortadan kaldırılması gerekir; öncelikle kendi yurttaşlarımızın önceliklenmesi gerekir.

Bölgemle ilgili bazı sorunlardan bahsedeceğim. Sayın Bakanım, ben geçmiş yıl Bakanlığın bütçe görüşmelerinde de özellikle ifade etmiştim bunu, size de buradan arz edeceğiz, tekrar ifade edeceğiz. 2017 yılında 12 milyon lira maliyetle yapılan Eskipazar Devlet Hastanesi; zemin yanlış seçildiği için bu hastane yapılıp faaliyete geçtikten sonra kullanılamaz hâle geliyor çünkü kaygan, heyelan var ve o kadar yapılan yatırım boşa gidiyor. Buradan defalarca söylediğim hâlde oranın müsebbipleriyle ilgili henüz bir işlem yapılmadı. Kim sorumlu? Sorumlu kimse, kamu zararını kim teşkil ettirmişse bu olayla ilgili açığa çıkarılıp yasal işlemlerin yapılması lazım. Şimdi, bir taraftan Eskipazar'da hastane yok, burası kurtarılmaya çalışılıyor, güçlendirilmeye çalışılıyor ama çok yüksek tutarlarda ödenek ayırmak gerekiyor. Şimdi, burayı güçlendirmek mi mantıklı yoksa farklı bir yere mi yapmak mantıklı; buradaki karar sizin incelemeleriniz sonrası çıkacak ama burada bizim bildiğimiz bir konu varsa oradaki hemşehrilerimizin bir an önce devlet hastanesine kavuşması gerekiyor.

İlimizde faaliyet gösteren hastaneler yıkılmış yenisi yapılmak üzere fakat yapılmamış. Şimdi, devlet hastanesi vardı, yıkılmış; yerine 61 ünitelik diş hastanesi yapılmış. Beşbinevler Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesi vardı, mesela o yıkılıyor, yerine Karabük Üniversitesine meslek yüksekokulu yapmak üzere 14 milyon civarında ciddi bir para harcanıyor fakat sonra vazgeçiliyor, Karabük Eğitim ve Araştırma Hastanesine ek bina yapılmaya çalışılıyor ve bir 10 milyon da onun için harcanıyor; yani kaynakların nasıl savurganca ve verimsiz kullanıldığıyla ilgili bir örnek olsun diye söylüyorum. Burayla ilgili de bu yanlışı yapanlardan hesap sorulması gerekiyor ama şu ana kadar sorulmadı. Yine, Ovacık'ta da aynı durum söz konusu.

Bölgemizde de randevularla ilgili sıkıntılar var. Onkoloji bölümü yetersiz. Altı yedi ay sonrasına MR randevusu alanlar var. Bu konularla ilgili de bu ekonomik sıkıntı içerisinde vatandaşlarımız, yurttaşlarımız başka illere gidip hastalıklarına çare bulmaya çalışıyorlar. Bu durumun da düzeltilmesini buradan özellikle talep ediyoruz, istiyoruz.

Şimdi, görev giderleriyle ilgili baktığımız zaman, Bakanlıkta görev giderleri 2023 yılında 401 milyar olmuş. Başlangıç ödeneği 99 milyar; 302 milyar liralık bir ödenek üstü harcama yapılmış.

Yurt dışına yapılan transferlerin mahiyetiyle ilgili bir şey soracağım: 2024 Haziran itibarıyla 354 milyon 996 bin TL harcanmış, 2025'te de 1 milyar 331 milyonluk bir ödenek kullanılmış. Bu yurt dışına transfer nereye yapıldı, neyle ilgilidir? Planlanan ödenekteki bu 1 milyar 331 milyon ne yapılacak, nereye harcanacak; niçin ödenek teklifinde bulunuldu, bütçe teklifinde bulunuldu?

Gayrimenkullerle ilgili büyük onarım giderleriniz var. Bütçede 4,4 milyar olarak öngörülmüş. Burada 2024 Haziranında 713 milyonluk bir harcama var. Burada da 2023 başlangıç ödeneğinin -yani 880 milyon- tam 969 milyon üzerinde harcama yapılmış. Yani ödenek konuyu ama ödenek hiç dikkate alınmıyor, ödeneğin üstünde bir sürü harcamalar yapılıyor; bunun da izahatını buradan talep edeceğiz.

Yine, gayrimenkul sermaye üretim giderleriyle ilgili olarak 2024 Haziran ayı itibarıyla 58 milyar 157 milyonluk bir harcama olmuş. Bu yatırım nereye yapılmış? Bu yıl da buraya 150 milyarlık bir rakam ayrılmış. Bu gayrimenkul sermaye üretim giderlerinin mahiyeti nedir, programı nedir? Bunu buradan bize aktarırsa arkadaşlar memnun olacağız.

Bir de koruyucu sağlık hizmetleri programında şartlı bağış ve yardımlar kaleminde 2023'te ve 2024'te hiç ödenek konulmadığı hâlde sırayla 2 milyon 604 bin liralık ve 2 milyon 655 bin liralık bir harcama olmuş. Ödenek yok, bağış yapılmış. Bu bağış ve yardımın konusu neyle ilgilidir? Bununla ilgili de cevap bekliyoruz. Bu harcamalara, bağışa rağmen 2025'te yine hiç ödenek konulmamış.

Dış proje kredileri var Sayın Bakan, 1 milyar 170 milyonluk. Bu dış proje kredileri ülkemizde bir muamma yani bu krediler alınıyor fakat nerelere kullanıldığıyla ilgili cevap alamıyoruz. Diğer bakanlıklarda çok daha yüksek tutarlarda var. Bu 1 milyar 170 milyonluk dış proje kredisiyle ilgili ne planlıyorsunuz? Bu kredi alınıp nerede, hangi firmaya, hangi iş için kullandırılacak? Bütçeye konulduğuna göre bunun da açıklamasını buradan talep ediyorum.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Akay, toparlayın lütfen.

Buyurun.

CEVDET AKAY (Karabük) - Evet, Sayın Bakan, tabii ki kıymetli vekillerin hepsi ifade ettiler yenidoğan çetesiyle ilgili durumu; hakikaten kanayan bir yara, çok vahim bir durum. Bu bebek katillerinin kimler olduğuyla ilgili bir an önce yasal işlemlerin sonuçlandırılması ve nereye uzanırsa uzansın sorumlulardan hesap sorulması gerekiyor. Şimdi, eski bakanlar var; geçmişten günümüze gelen, uzun süreli devam eden bir durum var. Siz de bir taraftan İl Sağlık Müdürü olduğunuz için bütün sorumluluk da üzerimize yıkılır gibi bir vaziyete ulaştı şu anda. Sizin hastaneniz yok bildiğim kadarıyla ama hastanesi olan bakanlar var. Şimdi, bu bakanların hiç mi sorumluluğu yok? Bu bakanlar üzerine de yeterince gidiliyor mu, araştırılıyor mu? Nereye kadar uzanıyorsa, bu bebek katilleri kimse...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)