CEYDA BÖLÜNMEZ ÇANKIRI (İzmir) - Sayın Başkanım, teşekkür ederim.

Saygıdeğer milletvekilleri, kıymetli bürokratlarımız, değerli basın mensupları; öncelikle hepinizi sevgiyle saygıyla selamlıyorum.

Bugün burada Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi hakkında siz değerli Komisyon üyelerine, katılımcılara bilgilendirmelerde bulunmak ve Komisyonumuzdaki kanun teklifimizi görüşmek amacıyla bir araya gelmiş bulunuyoruz.

Çerçeve kanun teklifimiz birbirleriyle ilintili toplamda 8 tane kanunda değişiklik yapılmasını öngörmektedir. Teklifimiz yürürlük ve yürütme dâhil 28 maddeden oluşmaktadır. Öncelikle belirtmek isterim ki kanun teklifinin genel gerekçesinde ve madde gerekçelerinde ayrıntılı ve kapsamlı bilgiler mevcuttur. Fakat ben şimdi sizlere genel anlamda başlıklar hâlinde bilgilendirmelerde bulunacağım.

Teklifin gerekçesi ve metni incelendiğinde, teklifin çerçeve 1'inci maddesiyle, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'ndaki değişiklikle engellilere yönelik emeklilikteki norm ve standarda yönelik standart birliği sağlayarak 2008 yılı Ekim ayı öncesinde sigortalılar için vergi indirimi belgesine göre yürütülen emeklilik işlemlerinin çalışma gücü kaybına göre belirlenmesi ve tüm uygulamanın da SGK tarafından yürütülmesini amaçlamaktayız. Bu maddeyle yapılan düzenlemede aynı zamanda Çerçeve 14, 16 ve 17'nci maddelerde 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun geçici 2, 6 ve 10'uncu maddelerinde de değişiklik yapılması gerekmiştir.

Çerçeve 14'üncü maddeyle 2008 öncesi sigortalı olan ve vergi indiriminden yararlananlara engelliliğe bağlı aylık bağlanması uygulaması yerinde çalışma gücü kaybına aylık bağlanması öngörüldüğünden bu sigortalıların da 2008 öncesi aylık hesabından eskiden olduğu gibi yapılmasını amaçlayan bir maddedir.

Çerçeve 16'ncı maddede ise 2008'den önce sigortalı olup 4/A kapsamında çalışma gücü kaybına bağlı emekli olacakların prim ödeme gün sayısının da 2008 sonrası sigortalı olup 4/A kapsamında çalışma gücü kaybından emekli olanlarla eşitlemeyi öngörmekteyiz.

Çerçeve 17'nci maddeyle ise 2008 öncesi 4/A'lılar için vergi indirimi belgesi esas alınarak yürütülen emeklilik işlemlerinin çalışma gücü kaybına göre belirlenmesi ve sosyal güvenliğe ilişkin uygulamanın da SGK tarafından yürütülmesini hedefliyoruz.

Teklifin çerçeve 2'nci maddesinde ise 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu'nda da değişiklik yapılmakta. Buna göre Anayasa Mahkemesinin iptal ettiği karar doğrultusunda yeniden düzenleme yapıyoruz. Yapacağımız düzenlemeyle Sağlık Bakanlığının kişisel verileri hukuka uygun, etkin ve güvenli bir şekilde işlemesi, sağlık hizmetlerinin kalitesinin artırılması, kamu sağlığının da korunması ve sağlık sisteminin sürdürülebilirliği açısından önemli sonuçlar doğuracaktır. Sağlık hizmeti sunumunda yer alan paydaşların savunma haklarını etkin bir şekilde kullanabilmesi için tıbbi kayıtların da doğru, eksiksiz tutulması büyük önem taşımaktadır. Ayrıca, bu kanun ile sağlık personelinin hareketleri ve istihdam durumlarının bildirilmesi, sağlık hizmetlerinin de verimli bir şekilde planlanmasını ve yürütülmesini sağlayacağız.

Teklifimizin çerçeve 3'üncü maddesi olan 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu'nda ise değişiklik yapılmakta, buna göre de Esnaf Ahilik Sandığının yürürlük tarihinin sosyal tarafların da talepleri doğrultusunda iş gücü piyasalarının sürdürülebilir gelişimi için üç yıl süreyle ertelemeyi hedefliyoruz.

Önemli düzenlemelerden biri olan teklifin çerçeve 4'üncü maddesiyle 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nda yapacağımız değişikliklerle vatandaşlarımızın yenilikçi, tedavilere hızlı bir biçimde erişimini sağlaması için iç piyasadan temin edilemeyen ilaçların Sağlık Bakanlığı onayıyla Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yurt dışından temin edilerek hastalara ulaştırılması amaçlanmaktadır. Yapılacak düzenlemeyle hastaların ihtiyaç duyduğu ilaca hızlı ve daha uygun fiyatlarla ulaştırmayı hedefliyoruz.

Çerçeve 5'inci maddemizle 5258 sayılı Aile Hekimliği Kanunu'nda da bir diğer önemli düzenlemeye gidiyoruz. Geleneksel ve tamamlayıcı uygulamaların mesai dışında aile hekimlerince sunulması yabancılara sunulan birinci basamak sağlık hizmetlerinin de ücretlendirilmesi ile özel amaçlı raporların daha düşük bedelle aile hekimlerince düzenlenmesi ve bahsi geçen tüm ücretlerin döner sermayeye aktarılmasını amaçlıyoruz. Böylece sağlık çalışanlarımızın geliri artmış olacak.

Teklifin çerçeve 6'ncı maddesinde ise 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu'na ilişkin bazı düzenlemeler hakkında da kanun metninde Anayasa Mahkemesinin iptal kararı sonrasında gerekli düzenleme yapılmış ve aynı zamanda 506 sayılı Kanun’un geçici 20'nci maddesi kapsamında sandıkların sigortalılık ve emeklilik işlemlerini hızlı ve doğru bir şekilde yerine getirmesi temininden sigortalı ve emeklilere ilişkin veri paylaşımının da sağlanması amaçlanmıştır.

Teklifin 7'nci maddesinde ise 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 17'nci maddesi ve 2021 yılında yapılan düzenlemeyle hastalık ve analık sigortasından ödenecek olan geçici iş görmezlik ödeneği hesabında dikkate alınan üç aylık dönem on iki aya çıkartılmıştır. Ancak Anayasa Mahkemesinin kararıyla yapılan değişiklikler iptal edilmiştir. Anayasa Mahkemesinin gerekçeli kararı da dikkate alınarak maddede yeniden düzenleme yapılmıştır. Böylece eşitlik ilkesi gözetilerek ve sistemin aktüeryal sürdürülebilirliği göz önüne alınarak analık ve hastalık sigortasında olduğu gibi iş kazası, meslek hastalığı sigortasından ödenecek geçici iş görmezlik ödeneklerinin hesabında da son on iki aydaki primlerin dikkate alınması amaçlanmıştır.

Teklifimizin 8'inci ve 10'uncu maddeleriyle YTB ve yabancı öğrencilerin genel sağlık sigortası ve prim ödemeleri mağduriyetlerini gidererek düzenlemeler yapmayı hedefliyoruz.

9'uncu maddesinde ise hastaların klinik araştırmaya katılması durumunda yeni geliştirilen tedavi yöntemlerinde öncelikli olarak faydalanma imkânı oluşturacağız. Klinik araştırmalar yapan kuruluş tarafından karşılanmaktadır. Düzenlemeyle TÜSEB tarafından desteklenen, Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanan klinik araştırmalarda ilaç vesaire araştırma ürünleri dışındaki sağlık hizmetlerinin ücretlerinin de Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından faturalandırılması sağlanacaktır. Böylelikle klinik araştırmaları da teşvik ediyor olacağız.

Teklifin 11'inci maddesinde ise yapılan düzenlemeyle genel sağlık sigortası kapsamında sağlanacak sağlık hizmetlerinin amaç dışı, gereksiz kullanımı azaltması, hizmet kalitesinin artırılması, sevk zincirinin daha işlevsel ve sağlıklı hâle getirilmesi, sağlık hizmetleri kullananların da otokontrol mekanizmalarına etkili bir şekilde katılımını sağlayacağız. Sevk zincirinde amaçsız, gereksiz kullanımı ortadan kaldırmak hedefiyle birinci basamağı güçlendirmek ve sevk zincirini teşvik ederek hizmet kalitesini arttırmak hedefindeyiz. Bu şekilde süreci ve hastayı disipline etmiş olmayı amaç edinmiş bulunuyoruz.

Teklifin çerçeve 12'nci maddesiyle yaptığımız düzenlemeyle kamu harcamalarının gözden geçirilmesi ve kamu kaynaklarının etkin ve kamu kaynaklarının verimli kullanılması amacıyla özel sektör işverenlerinin SGK'ye ödeyecekleri malullük, yaşlılık, ölüm sigortası primi için sağlanan 5 puanlık sigorta priminin 4 puan olarak uygulanması sağlanacaktır.

Bu düzenlemeyle birlikte değerlendireceğimiz diğer bir madde ise çerçeve 21'inci maddedir. Önerdiğimiz maddede ise yoğun emek gösterilen sektörlerden olan imalat sektöründe faaliyet gösteren iş yerlerinde işsizliği önlemek, istihdamı ve üretimi korumak amacıyla bu sektörde faaliyet gösteren (2/2717) esas numaralı Kanun Teklifi tutanağa eklidir. (2/2717) esas numaralı Kanun Teklifi tutanağa eklidir. iş yerlerinde 5 puan prim indirimlerinden yararlanma şartlarında herhangi bir değişiklik olmadan iki yıl daha devam ettirilmesini hedefliyoruz.

Teklifin 13'üncü maddesinde ise yine teknik bir düzenleme yapılmakta, önceki maddelerde yapılan düzenlemelere uyum sağlanmakta. Genel sağlık sigortası primlerinin prim ödeme yükümlüsü ilgili kurum ve kuruluşlarca ödenme sürelerinin de açıkça metninde yer alması sağlanmaktadır.

15'inci maddemizde ise yetim aylığı almakta olan öğrencilerimize ilişkin önemli düzenlemeler yapmaktayız. 2008 sonrasında sigortalı olanlardan vefat edenlerin çocuklarının Astsubay Meslek Yüksek Okulları, Polis Meslek Yüksek Okulu ve Jandarma Sahil Güvenlik Akademisi ile Polis Akademisi ve Harp Okulunda eğitim görmesi hâlinde aylıkları kesilmekteyken 2008 öncesi memur olanların yetim çocuklarının sadece Polis Akademisi ile Harp Okulunda eğitim görmesi hâlinde aylıkları kesilmektedir. Düzenlemeyle 2008 sonrası ve öncesi kanun hükümleri arasında yetim çocuklara aylık ödemesi hususunda bir norm iş birliği sağlanması amaçlanmaktadır. Ayrıca kamu görevlilerinin de geride kalan yükseköğrenim gören yetim çocukların 2008 yılı öncesi ve sonrası kanun hükümleri arasında farklı uygulamaya da son verilerek yükseköğretim kurumlarındaki öğrenim görme hâlinde 25 yaşına kadar lisans, yüksek lisans ve doktora öğrenimi veya ikinci yükseköğretim ayrımı yapılmaksızın hak sahipliği imkânı tanımlamasını hedefliyoruz. Burada ayrımcılığın önüne geçiyor, bir fırsat eşitliği sağlıyoruz.

Teklifin 18'inci maddesiyle de tarım sigortalılarımızın sigortalılıklarının esas kayıt olan ziraat odası üyelik kayıt verilerinin tümünün Sosyal Güvenlik Kurumuna açılmasını sağlayacağız. Bu düzenlemenin esas amacı, Ziraat Odaları Birliği tarafından tüm Ziraat Odası üye kayıt verilerinin Sosyal Güvenlik Kurumuna açılmasının ve aktarılmasının önündeki engellerin kaldırılması sağlanarak çiftçi sigortalılarımızın sigortalık iş ve işlemlerinin daha hızlı ve doğru yapılması, tarım sektöründe kayıt dışılıkla daha etkin bir mücadelenin sağlanmasını amaçlıyoruz.

Bir diğer önemli düzenleme olan teklifin çerçeve 19'uncu maddesiyle genel sağlık sigortası prim ödeme yükümlüsü kendisi olan vatandaşlarımıza ödeme kolaylığı sağlanması amacıyla yürürlüğe konulan yapılandırma kanunlarından yararlanmayan ya da yararlanmalarına rağmen zorunlu genel sağlık sigortası primi borçlarını ödeyemeyenlere yönelik borç yüklerini hafifletmek, kolaylaştırmak amacıyla düzenleme yapılmasını öngörmekteyiz. Teklifimizin en önemli maddelerinden bir tanesidir.

Teklifin çerçeve 20'nci maddesiyle üniversite sağlık hizmeti sunucularında hizmetin ifasında mali güçlük yaşanmaması ve hizmetlerinin sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla imzalanan ek sözleşmeleriyle üniversite sağlık hizmetleri sunucularına ek bütçe desteği sağlıyoruz. Bu kapsamda 2024 yılı sonunda üniversite sağlık hizmeti sunucularının toplam ödeme ve tahakkuk tutarı arasında oluşan farkın terkin edilmesini amaçlıyoruz. Terkin edilen tutarların Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bütçesine bu amaçla tahsis edilecek ödenekten karşılanmasını öngörmüş bulunuyoruz.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; teklifin çerçeve 22 ile 26'ncı maddeleriyle 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun 5 maddesinde değişiklik ve düzenlemeye gitmek istiyoruz. İş sağlığı ve güvenliği mevzuatında Sağlık Bakanlığıyla kullanım tanım birliğinin sağlanması, iş yerlerinin bağlı bulunduğu kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından hizmet alarak iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesi, küçük esnafın sağlık raporu almak yükümlülüğü için seçeneklerinin genişletilmesi, ortak sağlık güvenliği birimlerinin de kurumsal olarak muhatap alınması sağlanarak profesyonelliği, konumunun güçlenmesi, ekipman, muayene kuruluşları ile ÇASMER'lerin mevcut durumunda sayma usulüyle kurum ve kuruluşlar kapsamına girip giremeyeceği konusunda yaşanabilecek tereddütlerin giderilmesi amaçlanmaktadır.

Değerli Komisyon üyeleri, diğer 2 çerçeve maddelerimiz de her kanun teklifinde zorunlu olan yürürlük ve yürütme maddeleridir.

Kanun teklifimizle ilgili bu başlıklar altında sizlere ufak bir bilgi vermiş bulundum. İnşallah siz değerli Komisyon üyelerimizle gerçekleştireceğimiz bu görüşmeler sonucunda kanun teklifimize sizlerin sunacağı katkı ve önerilerinizle hayata geçeceğini umut ediyorum. Biz de notlarımızı alacağız, sorularınız olursa cevaplamaya çalışacağız. Şimdiden vatanımıza, milletimize, ilgili olan tüm kurum ve kuruluşlara hayırlı uğurlu olmasını umut ediyoruz.

Değerli Başkanım, bana kanun teklifimizi anlatma fırsatını verdiğiniz için, başta zatıaliniz olmak üzere burada hazır bulunan tüm Komisyon üyesi arkadaşlarımıza, bürokratlarımıza sizlerin nezdinde teşekkür ediyorum, saygılarımı sunuyorum.