MUSTAFA ERDEM (Antalya) - Sayın Başkan, Sayın Bakanım, değerli milletvekilleri, değerli bürokratlar, basınımızın değerli temsilcileri; ben de hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Öncelikle, görüşmekte olduğumuz Kültür ve Turizm Bakanlığı bütçesinin ülkemiz adına hayırlı olmasını diliyorum.

Turizmin başkenti olarak bilinen Antalya'nın milletvekili olarak söyleyebilirim ki turizm için ayrılan bütçe gerçekten çok düşük. Geçen yıl 38 milyar civarında olan bütçeye 2025 yılı için 58 milyar öngörülmüş. 2024 yılında 60 milyar dolar ve 60 milyon turist hedefi koyan bir Bakanlıktan bahsediyoruz arkadaşlar; umarım hedefleri de aşacağız. İthalatı olmayan, istihdam sağlayan, cari açığı da büyük katkısı olan bir sektöre bütçeden daha fazla pay ayrılmasını doğrusu beklemekteydim.

Pandemi sonrası turizmde daha önceki yıllara göre de bir ilerleme içindeyiz; bu sevindirici. Turizmin gelişmişlik endeksine göre de yükseliyoruz fakat buna rağmen orta vadeli planda gelir beklentilerimiz neden düşürülmüş? Bu da izaha muhtaç durumda. Orta vadeli programda turizm gelirlerine ilişkin beklentide de bir önceki yıla göre aşağı yönlü bir revize var. Buna göre 2025 yılı turizm geliri beklentisi yüzde 1,7 oranında aşağı çekilirken 2026 yılındaki hedefin yüzde 3,6 oranında düşürüldüğünü görüyoruz. Orta vadeli planda yapılan revizyona göre 2024-2026 Orta Vadeli Planı'nda 2025 yılı için öngörülen turizm geliri 64,7 milyar dolar iken 2025-2027 dönemine ilişkin yeni orta vadeli plandaysa 2025 yılı için turizm gelir tahmini 63,6 milyar dolara indirilmiş. Aynı şekilde, 2026 yılına ilişkin turizm geliri tahmini de 71,3 milyar dolardan 68,7 milyara düşürülmüş. Bunu artırmak için ülke olarak el birliğiyle çalışmak, doğru turizm politikalarını hayata geçirmek gerekiyor.

Değerli milletvekilleri, 2024 yılı içerisindeki son verilere göre Antalya'mız yaklaşık 16 milyon civarı turist ağırlamış fakat Antalya, turizm gelirlerinden hak ettiği payı alamıyor. Bir şehir düşünün, kendi nüfusunun 10 katı kişiye nitelikli hizmet vermeye çalışıyor, Türkiye turizmine en büyük katkıyı sunuyor fakat merkezî bütçeden aldığı pay yerleşik nüfus oranında; 2 milyon 696 bin kişilik yerleşik nüfusa göre pay alıyoruz. Sayın Bakan, bu, adil ve sürdürülebilir değildir, Antalya'ya haksızlıktır.

Değerli arkadaşlar, Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı katkı payı ve konaklama vergisiyle oluşturulan milyonlarca liralık bir kaynak var. Antalya, buraya çok büyük katkı sağlıyor ancak bu büyük geliri sağlayan Antalya, maalesef, bunlardan da pay alamıyor. Sayın Bakana buradan tekrar seslenmek istiyorum: Bu kaynaklar Antalya'nın hakkıdır ve turizmin sürdürülebilir hâle gelmesi için de altyapısında ve diğer ihtiyaçlarında da kullanılmalıdır.

Turizmin öneminden, ülkeye katkısından başta da bahsettim. Bakan Bey bizden daha iyi bilir; turizm kavgayı sevmez, savaşı sevmez, partizanlığı sevmez. Bunlar turizme de ülkeye de zarar verir ama bakıyoruz, Bakan Bey kendi ekmek yediği Antalya iliyle sürekli kavgalı, yerel yöneticilerle sürekli polemik içinde. Biz, Antalya'nın sorunlarını koordineli şekilde çözelim diyoruz ama Bakan Bey "Bahane üretmeyin." diyor. Biz bu sorunları kimle paylaşacağız Sayın Bakanım? Biz bahane üretmiyoruz. Antalya halkı, bizi doğru bildiği ve güvendiği için büyükşehir dâhil, 19 ilçenin 16'sında destek vererek zaten bağrına bastı ama siz, hâlâ, yerel seçim sürecinde başlattığınız kavganızı bitiremediniz. "Bizim sorumluluğumuz değil ama biz arıtma yaptık." diyorsunuz Sayın Bakanım. Ülkemizin turizm gelirlerinin yüzde 40'ını sağlayan Antalya'mızda faydalandırmadığınız konaklama vergilerinin bir kısmıyla bile Kemer Çamyuva arıtma tesisini yapabilecekken iş birliği protokolüyle Antalya Büyükşehir Belediyemizin yirmi yedi yıllık Kemer atık su gelirlerine ipotek koyarak yaptınız bu arıtmayı, üstelik "Büyükşehirle ortaklaşa yaptık." bile diyemediniz. Yani bedelini maliyetin çok üstünde olarak belediyemiz ödüyor. Dahası, arıtma tamamlanmadan, yerel seçime günler kala belediyeden bir kişiyi bile davet etmeden bu arıtmanın açılışını yaptınız. Daha geçen ay Kemer halkı arıtma bitirilmeden çalıştığı için çıkan koku nedeniyle evinde oturamadığı için, maalesef, isyan etti ama siz, hâlâ, ilçe ilçe AKP kongresi gezip Genel Başkanımızı, belediye başkanlarımızı eleştiriyorsunuz. Sayın Bakan, biz, kimseyi ayırmadan Antalya için hizmet üretmeye çalışıyoruz. Siz de Antalyalı Bakan olarak Antalya'ya hizmet gayretinde olun. "Hayır, Antalya'da yerel seçim hezimetinin faturası bana kesilecek, kabinede revizyon olacak." diye endişe duyup bunları yapıyorsanız gerçekten anlayışla karşılarız. Bitti mi? Bitmedi. Sayın Bakanım, Hazine arazilerini belediyelere pay vermemek için boy boy reklam yaparak TOKİ aracılığıyla satışa çıkarıyorsunuz ve buradan da belediyelerin hizmet üretmesini engelliyorsunuz; yazıktır günahtır.

Değerli arkadaşlar, başta da söyledim, 2,5 milyon için gelen bütçeyle 16 milyondan fazla insana hizmet ediyor Belediyemiz; bu eleştirileri de hak etmiyor. Sayın Bakan, artan nüfus ve turizm hareketleriyle birlikte Antalya şehir merkezinde bir ulaşım problemi var. Ukrayna-Rusya savaşı ve deprem sonrası nüfus hızla arttı. Ulaştırma Bakanımız geldiğinde yine konuşacağız bunları ama Ulaştırma Bakanlığı sorumluluğundaki kavşakların bir an önce yapılması da gerekiyor bu, turizmin daha çok zarar görmemesi için. Sayın Bakan geçen müjdeyi vererek "Kepezüstü, Duraliler, Uncalı ve Sanayi kavşaklarının yapımı ile Kumluca çevre yolunun modernize edilmesiyle şehir içi trafik yükünü hafifleteceğiz." dedi. Antalya'mız adına mutlu olduk, teşekkür ediyoruz. En kısa zamanda bitirilmesini diliyoruz, takipçisi olacağız.

Yine, yıllardır yılan hikâyesine dönen bir Antalya-Alanya Çevre Yolu Projemiz var. Özellikle turizm sezonunda turist havaalanından Manavgat-Alanya tarafına saatlerce ulaşamıyor. Bunun da ihalesi geçenlerde yapıldı, en kısa zamanda da yapımına başlanmasını bekliyoruz. Proje hatalı ama bunu Ulaştırma Bakanlığında konuşacağız. Ayrıca, Antalya-Alanya arasında raylı sistem projesi de yapılmalı. Havaalanı kapasitesi ve turist artışıyla artık kara yolu bu yükü taşıyamamaktadır.

Sayın Bakanım, turizmi "her şey dâhil" sisteminden kurtarmamız lazım. Turisti esnafla buluşturmak turizm gelirlerini artıracaktır diye düşünüyorum. Yine, Antalya'ya gelen turist neden tüm ilçelerimizi gezmesin, hatta neden Denizli'ye, Burdur'a, Isparta'ya gitmesin? Buralarda inanılmaz doğal ve kültürel alanlarımız, müzelerimiz, mağaralarımız var.

Sayın Bakanım, ülkemizde turizm; deniz, kum, güneş üçlüsünden kurtarılmalıdır. Bu konuda daha fazla çalışma yapılmalıdır. Turizm çeşitlendirmesi yeterli değildir. Kültür turizmi, yayla turizmi, spor turizmi, sağlık turizmi desteklenmelidir. Özellikle Antalya'mız 4 mevsim farklı alanlarda turist potansiyeli yüksek bir kentimizdir. Buralara yönelik destek ve projeleri artırmanız gerekmektedir.

Yine, turizm çalışanlarının sorunları var, turizm sektörünün sorunları var. Bunları genelde milletvekillerimiz dile getirdi.

Sayın Bakanım, bir konu da Antalya'da Phaselis Ören Yeri'ne girmek sezonda çok eziyetli durumda. MüzeKart diye bir uygulama var ve sorunlu uygulanıyor, bununla ilgili bir düzenleme yaparsanız seviniriz Antalya halkı adına.

Sayın Bakanım, bu, belki sizin alanınızda değil ama nihayetinde AKP iktidarının bir Bakanısınız. Bugüne kadar örneği yaşanmamış bir uygulamayı maalesef AKP iktidarı CHP'li belediyelerle başlattı. Antalya'da 16 belediyenin gelirlerine e-haciz uygulamaya başladı ama buradan iktidarı uyarıyorum; e-haciz uygulaması yaptığı belediyelerin borçlarının büyük çoğunluğu AKP döneminden kalma ama Antalya halkı kendilerine hizmet vermeyi engelleyen AKP iktidarını affetmeyecektir diyor, hepinizi saygıyla selamlıyorum.