Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
Konu | : | 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/278) ve 2023 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/277) ile Sayıştay tezkereleri a)Dışişleri Bakanlığı b)Avrupa Birliği Başkanlığı c)Türk Akreditasyon Kurumu ç)Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığı |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 3 |
Tarih | : | 21 .11.2024 |
AYSU BANKOĞLU (Bartın) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.
Şimdi, Türkiye Ulusal Ajansı, diğer adıyla Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığı; Avrupa Birliğinin eğitim, gençlik ve spor alanlarında yürüttüğü Erasmus programlarının Türkiye'de uygulanması ve Avrupa Komisyonuyla gerekli koordinasyonun sağlanmasından sorumlu kamu kurumu olarak Bakanlığınıza bağlı Avrupa Birliği Başkanlığının ilgili kuruluşu. Şimdi, bu program çerçevesinde proje yürütmek isteyen kamu kuruluşları ile sivil toplum örgütleri Türkiye Ulusal Ajansı tarafından yetkilendiriliyor ve hangi projelerin destekleneceğine ve hangi kurumların bütçe alacağına Ulusal Ajans karar veriyor. 100 milyonlarca eurodan bahsediyorum, 100 milyonlarca euronun hibe olarak dağıtıldığı bir kurum burası. Peki, bu fonlar kime gidiyor sayın vekiller? 2024-2025 yılı için okul ve üniversite dışında sonuçlanan fonların birçoğu, her zaman olduğu gibi, AKP'ye yakın vakıflara, derneklere hatta tarikat ve cemaatlerin dernek ve vakıflarına da çokça gidiyor. AKP'ye yakın derken de abartmıyorum, eski AKP milletvekili, milletvekili adayı, Emine Erdoğan'ın yakını, Bilal Erdoğan'ın yönetim kurulu üyesi olduğu bir sürü de adı sanı bilinmeyen derneklere bu paralar aktarılıyor. Şimdi, proje başına 40 bin euro, 50 bin eurodan 250 bin euroya kadar yüzlerce projeden bahsediyorum. Bakın, geçmiş yıllara hiç girmiyorum, sadece 2024 yılı için konuşuyorum Sayın Bakan. İnternet sitesine girin, siz de bakın, listede ilk sırada yer alan hibeler bunlar; burada hepsi var. 10 milyon liraları bulan hibeler kapış kapış bu derneklere dağıtılmış. İşinize gelince medyaya, gazetecilere, STK'lere, kadın derneklerine "foncu" diyerek etki ajanlığıyla suçladınız. Hakaret edenler, partiniz meğerse yani gerçekten foncu olan sizin partinizmiş; bu insanlara, STK'lere "foncu" dediniz. Yanlış anlaşılmasın, tabii, Ensar Vakfı, İlim Yayma Cemiyeti, TÜRGEV, TÜGVA; bunları zaten geçiyorum, bunlar zaten devletin tüm olanaklarından, bütçenin nimetlerinden zaten faydalanıyorlar ama onlar da almış.
Sayısız örnek var elimizde ama mesela dijitalleşme projesi; yapay zekâdan, dijitalleşmeden söz eden bir proje. Projenin amacını okuyunca gerçekten kulağa mantıklı geliyor. Peki, bu fonu kim almış? İlahiyatlar Derneği. Tam bir komedi gerçekten, tam bir komedi. Derneğin sayfasında Diyanet İşleri Başkanının, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın fotoğraflarından başka neredeyse hiçbir şey yok.
Diğer başka bir proje -yani çok var- yine aynı dijitalleşme, yine aynı dönüşüm. Fonu kim alıyor peki? AKP MKYK üyesinin başkanı olduğu bir dernek olan İKADDER. Hani bu feminist kadın dernekleri foncuydu Sayın Bakan, feministler fon alıyordu? Meğer sizin partinizin MKYK üyesinin kadın kuruluşları derneği ne alakaysa dijitalleşme, yeşil dönüşüm fonu almış.
Yine "İklim Dostu Sağlık İnovasyonları ve Girişimcilik" başlıklı proje için İstanbul Fatih'te -ismini vermeyeceğim- sizin çok sevdiğiniz bir cemaatin vakfı yine bir fon alıyor. İnternet sitelerinde "Bizim dünyevi şeylerle ilgimiz yok." diyor ama Avrupa'dan girişimcilikle ilgili fon alıyor. Hem girişimci hem de iklim değişikliğini önemsiyor hem de sağlık alanındaki inovasyonları takip ediyor bu cemaat hatta Sağlık Bakanlığı da çok seviyor bu cemaati. Şimdi, MİT Başkanı'ndan, Bilal Erdoğan'ın, Emine Erdoğan'ın yandaşı olan, başkanı olan, ortağı olan bu dernek ve vakıflara milyonlarca euro hibe fon alıp bu projelere imza atılmış.
Şimdi, sizin evraklarınızdan baktım, 2021-2023 döneminde 4 bine yakın projenin kabul gördüğünü görüyoruz, bu projelere 338 milyon avro hibe desteği sağlandığını sizin resmî raporlarınızda görüyoruz. 2023 Çağrı Yılı kapsamında Avrupa Komisyonu tarafından Türkiye'deki projelerde kullanılmak üzere ise 119,9 milyon avroluk bir bütçeniz var. Kabul gören ve hibe desteği alan bu projeler ne durumda, hayata geçiyor mu, kim denetliyor, nasıl denetliyor diye soruyorum. Şimdi, bu konular gündeme geliyor, tabii, ayrıca da siz diyorsunuz ki... "Bağımsız denetçiler var, bizimle alakası yok." diye açıklamalar yapılıyor. Sonra da "Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı olan IPA'nın fonları 4,7 milyardan 1,2 milyar euroya düştü." diye şikâyet ediliyor. Türkiye'deki bütçe bunlara yetmedi yani bu vakıf ve derneklere verilen bütçe yetmedi, bir de Avrupa'nın hibelerini cemaatlere, tarikatlara aktarıyorsunuz. Bu neyin bütçesi, bu neyin denetimi Sayın Bakan? Bunları kimse takip etmiyor mu zannediyorsunuz? Her şeyi Avrupa takip ediyor.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)