| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/278) ve 2023 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/277) ile Sayıştay tezkereleri a) İçişleri Bakanlığı b) Emniyet Genel Müdürlüğü c) Jandarma Genel Komutanlığı ç) Sahil Güvenlik Komutanlığı d) Göç İdaresi Başkanlığı e) Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı |
| Dönemi | : | 28 |
| Yasama Yılı | : | 3 |
| Tarih | : | 20 .11.2024 |
MUSTAFA ERDEM (Antalya) - Sayın Başkan, Sayın Bakan, değerli milletvekilleri, değerli bürokratlar, basınımızın değerli temsilcileri; ben de hepinizi saygıyla selamlıyorum.
Sayın Bakanım, öncelikle 2025 bütçesinin ve bu bütçe içerisinde uyuşturucuyla ilgili mücadeleye ayrılan payın çok düşük olduğunu ifade etmek istiyorum. Sayın Bakan, ülkemizde mafyalaşmanın, çeteleşmenin, uyuşturucu ticaretinin, yolsuzlukların, şiddetin, kadın cinayetlerinin, insan kaçakçılığının patlama yaptığı bir dönemde İçişleri Bakanı oldunuz. Göreve gelir gelmez de önceki döneme nazaran suç ve suçluyla mücadeleye yönelik çalışmalarınızla da takdir topladınız. Geçen yıl yine bu görüşmeler sırasında size bu konulardaki takdirlerimizi de iletmiştik ama üzülerek görüyoruz ki geldiğimiz noktada sizden önceki dönemde yaşananları tekrar eden bir Bakan olarak karşımıza çıktınız. Ağır sorumluluğu olan görevleri bir kenara bırakıp sarayın talimatlarını uyguluyorsunuz. İstanbul Esenyurt, Mardin Büyükşehir, Batman ve Halfeti Belediyelerine kayyum atayarak halk iradesini gasbettiniz, hukuku çiğnediniz. Davet edilse gelip ifade verecek, yeri yurdu belli, Esenyurt'ta her 2 kişiden 1'inin oyunu almış Ahmet Özer Başkanımızın evinin kapısına koçbaşılarla dayandınız.
ORHAN YEGİN (Ankara) - Ya, sen de mi Sayın Erdem ya!
MUSTAFA ERDEM (Antalya) - Yatağında gözaltına aldınız. Yine, belediye binasına aynı şekilde kapıları kırarak girdiniz. Bu hukuksuz süreç sona erene kadar belediye meclisinden bir başkan vekili seçilmesine izin bile vermediniz. Beyoğlu Kaymakamını aynı gün içerisinde önce İstanbul Vali Yardımcısı olarak, ardından Esenyurt Belediye Başkan Vekili olarak atadınız. Dava süreci devam ediyor; uydurma iddialar tutmayınca gizli tanıklar çıktı ortaya şimdi, suç uydurulmaya çalışılıyor. Neyse, bu yargının işi.
Sayın Bakan, Belediye Kanunu'na 2016 yılında eklenen düzenlemeyle yapılan bu kayyum uygulamaları Anayasa'ya aykırıdır. Siz Anayasa'yı korumakla da görevlisiniz bir anlamda. Değerli arkadaşlar, anlıyoruz, yerel seçim hezimeti sizi üzdü fakat bu kayyumun ne size ne de bu ülkeye asla yararı yok. Daha önce kayyum atadığınız yerlerde yolsuzluk, hukuksuzluk diz boyu. Buradan isim vermeyeceğim; Diyarbakır Bağlar Belediyesine atanan kayyum rüşvetten tutuklandı.
ORHAN YEGİN (Ankara) - Siz mi tutukladınız? Soruşturmayı kim açtı?
MUSTAFA ERDEM (Antalya) - Yine, Mardin'e atadığınız meşhur kayyum var, Maliye müfettişleri tarafından yapılan incelemeler sonucunda 5 ayrı suçtan soruşturma ve dava açıldı.
ORHAN YEGİN (Ankara) - CHP'mi açtı soruşturmayı?
MUSTAFA ERDEM (Antalya) - Devamında, 100 milyon lira değerindeki yolsuzluklara ilişkin bizzat İçişleri Bakanlığının soruşturmasında 36 ayrı ihalede yolsuzluk tespiti var. Sayın Bakan, ne oldu bu kayyumlar, nasıl bir ceza aldılar; onları bize açıklarsanız mutlu oluruz. Bu ismi geçen kayyumlardan biri hâlen Bakanlık bünyesinde "mülkiye müfettişi" olarak görevli. Soruyoruz: Bu, kabul edilir bir durum mudur Sayın Bakanım?
Kayyum belediyelerinde durum böyleyken İçişleri Bakanlığı türlü iddialarla bayramlarda yapılan konser etkinlikleri için CHP'li belediyelere müfettiş gönderme ve soruşturma yaptırmaya başladı yani açık arıyor.
ORHAN YEGİN (Ankara) - Mahcup olursunuz, girmeyin o işlere.
MUSTAFA ERDEM (Antalya) - Gerçekten şaşırmamak elde değil ama şunu bilin ki bizim belediyelerimiz halka hizmet etmeye devam ediyor.
ORHAN YEGİN (Ankara) - Girme o konuya, mahcup olursunuz; sen iyi adamsın.
MUSTAFA ERDEM (Antalya) - Sayın Bakan, 31 Mart 2019 ile 1 Mart 2024 tarihleri arasında İçişleri Bakanlığının belediyelere yönelik 3.345 inceleme yaptığını açıklamışsınız. Bunlardan kaçı CHP belediyesi, kaçı iktidar belediyesi; bunu da açıklarsanız mutlu oluruz. Dinozorlara, Çin malı saatlere, ne olduğu belli olmayan heykellere yönelik hiç incelemeniz oldu mu, buradan bunun da cevabını bekliyoruz.
NİLGÜN ÖK (Denizli) - Rakamlar var, en çok AK PARTİ belediyeleri için gelmiş.
MUSTAFA ERDEM (Antalya) - Yine, değerli arkadaşlar, bu ülkede "Narin Güran" isimli bir çocuğumuz vahşice, organize bir şekilde katledildi. Mahkemesi görülmeye başlandı ama cinayet hâlâ tam olarak aydınlanmadı. Bütün bir ülkenin yüreği yanıyor. Küçücük bir köyde on dokuz gün boyunca cansız bedenine ulaşılamadı. Soruşturmayı yürüten güvenlik güçleri "Devlet tüm imkânlarını bize verdi ve bunları kullanıyoruz, çok kısa bir süre kaldığını düşünüyoruz." dedikten ancak on iki gün sonra bulundu Narin'in cansız bedeni. Sayın Bakan, on dokuz günlük sürede arama çalışmaları ve soruşturmaya ilişkin şüphe çeken ihmallerin açıklanarak netleşmesini istiyorum. Personel mi eksik, teknik olanaklar mı yetersiz, tecrübeli insan kaynağı mı zayıf yoksa başka ihmaller, siyasi baskılar mı var; buna da cevap verirseniz mutlu olacağız.
Yine, yakın bir zamanda Ankara'nın göbeğinde, TUSAŞ'a 5 kişinin hayatını kaybettiği bir saldırı düzenlendi. Bu vesileyle tekrar hayatını kaybedenleri rahmetle anıyorum. 2 terörist ellerini kollarını sallayarak bu saldırıyı gerçekleştirdi. Sayın Bakan, sizden önceki İçişleri Bakanı teröristlerin ayakkabı numarasına kadar her şeyi bildiğini iddia ediyordu. Peki, Emniyetin elinde bu kadar bilgiler varsa bu saldırı nasıl gerçekleşti? Türkiye'nin göbeğinde insanlarımız nasıl katledildi? Kimlerin ihmali var? Bir güvenlik zafiyeti mi var? Vatandaş da bunları sizin açıklamanızı bekliyor.
Değerli arkadaşlar, son bir yılda suç örgütlerine önemli operasyonlar yapılsa da ülkemizde son yıllarda yaratılan sistem yüzünden bir suç örgütü patlaması yaşanıyor. Tabii, bunun toplumsal, ekonomik sebepleri de var. Başta da söylediğim gibi, Sayın Bakan bu konuda başarılı operasyonlar yürütüyor. Yine, Sayın Bakanın açıklamasına göre, 1 Haziran 2023-19 Ağustos 2024 tarihleri arasında INTERPOL tarafından kırmızı bültenle aranan 376 ve difüzyon mesajıyla aranan 176 olmak üzere toplam 552 şahıs yakalanmış. Dört yüz kırk beş günde yapılan operasyonlarda 660 organize suç çetesi çökertilmiştir. Bu sayılara rağmen hâlâ sokaklar irili ufaklı suç örgütleriyle dolu. Uluslararası suç örgütlerinin cenneti oldu maalesef ülkemiz. Fakat bu operasyonların ardı getirilemedi. Sadece küçük suç örgütleri değil onlarla bağlantılı, ulusal ve uluslararası siyasal destekleri olan suç örgütleriyle de kararlı bir şekilde mücadele edilmeli, arkalarındaki güçler deşifre edilmeli diyorum Sayın Bakanım.
Bu suç örgütleriyle birlikte uyuşturucu da ülkemizde arttı. Daha önce de söyledik burada, uyuşturucu okullara kadar indi. Gençlik Bakanlığı görüşmelerinde detaylarını anlattık, "Uyuşturucu pisliğinin arkasındaki siyasi düzeni Meclis araştırsın." dedik ancak her defasında önerilerimiz reddedildi. Geleceğimiz, gençlerimiz için bu konuda etkin mücadele bekliyoruz. Sadece torbacılara değil baronlara kadar gidilsin, bu ülkeden bu pislik temizlensin istiyoruz. Emniyet Genel Müdürlüğü bütçesinden bağımlılıkla mücadeleyle ilgili ayrılan payın -başta da söyledim Sayın Bakanım- çok düşük olduğunu bir kez daha ifade etmek istiyorum.
Son zamanlarda bazı sosyal medya fenomenlerine yapılan operasyonları görüyoruz kara para aklamayla sanal bağışla alakalı. Fakat onların arkasındaki kişilere de ulaşmak lazım diye düşünüyorum.
Yine, değerli arkadaşlar, maalesef neredeyse her gün en az bir kadın cinayetiyle karşı karşıyayız. Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonunun yayımladığı Kadın Cinayetleri 10 Aylık Raporu'na göre, 1 Ocak-31 Ekim tarihleri arasında 357 kadın öldürülmüş. Burada güvenlik güçlerinin de ihmalleri var; kadınlarımızı koruyamıyoruz. İzmir'de katledilen bir kadın var: Hülya Şellavcı, yirmi bir gün içerisinde 5 kez farklı karakollara başvuruda bulunmuş, buna rağmen herhangi bir önlem alınmamış; Aile Bakanlığına dava açmış, mahkeme kararında idarenin çok ağır ihmali ve kusuru bulunduğuna dikkat çekilerek İçişleri Bakanlığını 2,5 milyon TL tazminata mahkûm etmiş. Konu para değil elbette ama bu ihmaller yüzünden canlar gidiyor. Artık bu kadın cinayetlerinin de önlenmesi için daha çok mücadele etmek gerekiyor Sayın Bakanım.
Göç meselesi; Sayın Bakan, Türkiye'nin en önemli ulusal güvenlik sorunlarından biri de göç. Sınırlarımızın güvenli olduğunu söylüyoruz ama tablo öyle görünmüyor. Göç İdaresi verilerine göre, 2005-2024 yılları arasında Türkiye'de yakalanan düzensiz göçmen sayısı toplam 2 milyon 667 bin. 2014-2024 yılı Ağustos ayı arasında yakalanan düzensiz göçmenlerin uyruklarına göre dağılımı da incelendiğinde 769 bin göçmenin Afganistan uyruklu, 480 bin göçmenin de Suriye uyruklu olduğu tespit edilmiş. Bazı şehirlerimizde ciddi problem var, vatandaş tedirgin, bu konuda da sınır güvenliği olmak üzere gerekli önlemler alınmalı diyorum.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Erdem, buyurun lütfen.
MUSTAFA ERDEM (Antalya) - Bir de Sayın Bakanım, emniyet güçlerimiz büyük fedakârlıkla çalışıyor. Son yıllarda polis intiharlarında artışlar gözüküyor. Polislerimiz baskıdan, aşırı mesaiden ve mobbingden kaynaklı intiharlara gidiyor. Bu noktada polislerimizin 3600 ek gösterge talepleri var. Bu konuda duyarlılık gösterirseniz seviniriz diyor, saygılar sunuyorum.