MUSTAFA BAKİ ERSOY (Kayseri) - Teşekkür ederim Başkanım.

Sayın Başkan, Değerli Komisyon üyelerimiz ve milletvekillerimiz, kıymetli basın mensupları, Sayın Bakanımız; hepinizi saygılarımla selamlıyorum. Öncelikle Sayın Bakanımıza kapsamlı sunumları için teşekkür ediyorum.

Ticaret Bakanlığımız ticaret politikalarının geliştirilmesi, gümrüklerin etkin yönetimi, perakende sektörünün düzenlenmesi, tüketici haklarının korunması ve uluslararası ticarette rekabetin güçlendirilmesi gibi önemli görevleri üstlenmektedir. Bu doğrultuda, ülkemiz ihracatının yükseltilmesi ve ekonomimizin dışa açılımının hızlanması hedeflenmiştir. 2023 yılında mal ihracatımız 255,6 milyar dolara, hizmetler ihracatımız ise 106 milyar dolara ulaşmıştır. 2024 yılının ilk dokuz ayında bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 3,2 artışla 192,8 milyar dolara yükselen mal ihracatımız ekonomimizin büyümesine katkı sağlamıştır. Ayrıca, e-ihracatımız yüzde 83,3 oranında büyüme kaydederek 4,6 milyar dolara yükselmiştir. Dış ticaret açığımız ise 2023 Eylül ayına göre yaklaşık 35,3 milyar dolar azalarak 78,7 milyar dolara gerilemiştir. Bu azalma, özellikle cari işlemler açığımızın azaltılmasında büyük bir adım olmuştur. Bugün açıklanan verilere göre eylül ayında cari açık 9,7 milyar dolara kadar düşmüştür. Bu gelişmelerle dış ticaretteki dengemizin güçlenmesi ülke ekonomimize olumlu yansımaktadır.

Bakanlığımız ihracatçı firmalara önemli destekler sağlamaktadır. 1 Haziran 2023-8 Ekim 2024 tarihleri arasında 26.783 ihracatçı firmaya toplamda 17,8 milyar TL destek sağlanmıştır. EXIMBANK aracılığıyla ihracatçılara sağlanan kredi destekleri de 2024 Eylül itibarıyla 34,6 milyar dolara ulaşmıştır. Yine, reeskont kredilerinin günlük limiti 4 milyar TL'ye çıkarılarak işletmelerin finansal erişimi kolaylaştırılmıştır.

Gümrük işlemlerinde güvenlik ve hız sağlamak amacıyla ürün güvenliği denetimlerine önem verilmiştir. 2023 yılı boyunca yaklaşık 5 milyon ürün başvurusu risk analizine tabi tutulmuş ve 21 bin ürün ülkemize uygun bulunmayarak girişine izin verilmemiştir. Gümrük güvenliği konusunda yapılan yoğun çalışmalarla piyasa değeri yaklaşık 50 milyar TL'yi aşan kaçak eşya yakalanarak büyük bir başarı sağlanmıştır. Ayrıca, MİLTAR sistemi gibi teknolojik altyapılarla güvenlik uygulamaları güçlendirilmiş x-ray tarama sistemleri gibi yeni güvenlik önlemleri gümrüklü sahalara yerleştirilmiştir.

Son dönemde dış ticaret diplomasisine de ağırlık verilmiştir. Özellikle Türkiye ile AB arasında tesis edilen yüksek düzeyli ticaret diyaloğu ikili ilişkilerin gelişmesi adına önemli bir adımdır. Birleşik Krallık'la serbest ticaret anlaşmamızın güncelleme çalışmaları yapılmakta, ABD'yle Ticaret ve Yatırım Konseyi toplantıları gerçekleştirilmektedir. Bunun yanı sıra, Orta Doğu, Orta Asya ve Balkanlar başta olmak üzere, geniş bir coğrafyada ticari iş birlikleri sürdürülmektedir. Ticaretin dijitalleştirilmesi adına e-ticaret ve e-ihracat projelerine büyük yatırımlar yapılmıştır. E-ihracat pazarları ve ülkelerin gümrük uygulamaları rehberi yayımlanarak ihracatçılarımıza gümrük prosedürlerine rehberlik sağlanmıştır. Dijitalleşme çalışmaları kapsamında dış ticarette kâğıtsız işlem oranı artırılmış, elektronik belge sayısı 214'e çıkarılmıştır. Bakanlığımız ayrıca kooperatiflere destek vererek özellikle yerel kalkınmanın güçlendirilmesine katkı sağlamaktadır. 2024 yılında kooperatiflere 34,2 milyon TL tutarında hibe desteği sağlanması yerel ekonomilerin büyümesine olanak tanımaktadır. Bütün bu gelişmeler Ticaret Bakanlığımızın ülke ekonomimizin gelişimine sağladığı katkıyı ortaya koymaktadır. Türkiye'nin sürdürülebilir ekonomik büyümesine katkıda bulunmak adına ortaya konulan çabalar ülkemizin bölgesel ticaretteki gücünü daha da pekiştirmektedir.

Sayın Bakanım, gümrük müşaviri, müşavir yardımcısı ve taşra gümrük memurlarımızın bazı beklentilerinden de bahsetmek istiyorum. Gümrük müşavirleri Türk gümrük sistemi ve dış ticaret işlemlerinin vazgeçilmez aktörleri olarak uluslararası anlaşmalar ve Avrupa Birliğiyle ilgili uyuma dayalı mevzuatı yakından takip edip uygulayan profesyonellerdir. Bu görev kapsamında yurt içi ve yurt dışı firmalarla yoğun olarak çalışmakta ve işlemleri gereği sık sık yurt dışı seyahatleri yaparak aktif bir rol üstlenmektedirler. Yurt dışı seyahatlerinde yaşanan vize işlemlerini kolaylaştırmak amacıyla başarılı hizmetler üreten ihracatçılara verilmesi planlanan yeşil pasaport uygulamasından bugüne kadar ihracat hedefinin yakalanmasında etkin rol oynayan gümrük müşavirlerinin de faydalanmasının sağlanması büyük önem arz etmektedir. Bu uygulama gümrük müşavirlerinin dünyadaki gelişmeleri ve dönüşümleri daha yakından takip etmelerine, başta ihracat olmak üzere dış ticaret işlemlerinin gelişimine katkı sağlayacağı gibi mesleki gelişim ve motivasyonlarını da artıracaktır. Ülke çapında 3.354 gümrük müşaviri, 10.277 gümrük müşavir yardımcısı olduğu düşünüldüğünde sadece gümrük müşavirlikleri ve gümrük müşavir yardımcılarıyla sınırlı olmak ve meslekte on beş yılını tamamlamış olan meslektaşlarımıza yeşil pasaport verilmesi yerinde olacaktır.

Bunun yanı sıra gümrük muayene memurları kuruma 2018 yılından itibaren sözleşmeli olarak istihdam edilmektedir. Bu durum aynı ünvanla aynı kurumda çalışan ve sözleşmeli olmayan memurlarla aralarındaki iş barışının önüne geçebilmekte, memurlarımızın motivasyonunu olumsuz etkileyebilmekte ve sözleşmeli memurlarımızın işe alım sürecinde yeterli eğitimleri alamamasına sebep olabilmektedir. Gümrük muayene memurları ithalat ve ihracatta gümrüğe sunulan eşyaların fiziki olarak kontrolünü de yapan, alınması gereken vergilerin tahakkukunu gerçekleştiren kamu görevlileridir. Dış ticarete konu olan her eşyanın kontrol ve denetimini yapan muayene memurları yapmış oldukları işlemlerden müteselsilen sorumludur. Bu sebeple, söz konusu görevlilerin eğitim ve yeterliliğe tabi tutulmasının ülkemizin dış ticaretine ve kaçakçılıkla mücadele politikalarına olumlu yönde katkı sağlayacağını düşünüyorum.

Son olarak, ülkemizin jeopolitik konumu, komşu ülkelerimizin içinde bulunduğu durum ve ülkemizin yıllardır mücadele ettiği terör sorunu göz önüne alındığında, sınır kapılarımız başta olmak üzere, birçok gümrük idarelerimize geçmiş yıllarda birçok terör saldırısı düzenlenmiş ve kaçırma olayları yaşanmıştır. Gümrük çalışanları içerisinde yalnızca gümrük muhafaza memurları silah taşıma yetkisine sahiptir. Gümrük taşra teşkilatında görevli çalışanların tamamına silah taşıma hakkı verilmesi olası saldırılara karşı caydırıcılık sağlayacak olup güvenlik endişesi yaşamadan çalışmalarını sağlayacak ve ülke güvenliğine katkı sağlayacaktır.

Bu duygu ve düşüncelerle, başta Sayın Bakanımız olmak üzere, Bakanlığımıza bağlı tüm kurumlarımızın genel müdürlerine, tüm bürokratlarına ve çalışanlarına azimli çalışmalarından ve taleplerimize karşı duyarsız kalmamalarından dolayı bir kez daha teşekkür ediyorum. 2025 yılı bütçemizin vatanımıza, milletimize hayırlara vesile olmasını Cenab-ı Allah'tan niyaz ediyorum.

Sağ olun.