KADİM DURMAZ (Tokat) - Teşekkür ederim.

Sayın Başkanım, değerli milletvekillerimiz, Sayın Bakanımız, Yardımcılarımız ve kıymetli bürokratlarımız, basın mensupları; hepinizi saygıyla selamlıyorum. Bütçemizin hayırlı uğurlu olmasını diliyorum.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 44'üncü ve 45'inci maddelerinde "Devlet, toprağın verimli olarak işletilmesini korumak ve geliştirmek, erozyonla kaybedilmesini önlemek, tarım arazileri ile çayır ve meraların amaç dışı kullanılmasını ve tahribatını önlemek amacıyla gerekli tedbirleri alır." denilmektedir. Yine, 56'ncı maddesinde "Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir." vurgusu vardır. Anayasa'ya uymayacak nitelikte çevreye zarar veren, geleceğimizi, yaşam alanlarımızı, sağlığımızı tehdit eden her türlü proje kanunlara aykırıdır. Kaldı ki ülkemiz, doğal kaynakların korunması ve sürdürülebilir kullanımı konusunda Birleşmiş Milletler Uluslararası Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi, yine Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi, yine Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi, Ramsar Sözleşmesi gibi uzayıp giden onlarca uluslararası sözleşmeyle de bunu taahhüt etmiştir. Tarım arazilerine, meralara, ormanlık alanlara, yer altı sularına, nehirlere, göllere, kıyılara geri dönüşü olmayacak zararlar verecek projelere "ÇED Olumlu" kararı verilmektedir; içimiz acıyarak da bunu izliyoruz.

(Uğultular)

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Lütfen sükûneti tesis edelim.

KADİM DURMAZ (Tokat) - Yirmi iki yıllık AK PARTİ iktidarı döneminde -bunun sayısı- yaklaşık olarak 7.208 "ÇED Olumlu" kararı verilmiştir; bu, son derece vahim bir durumdur.

Madencilik faaliyetlerinin, bu ülkede, çevre sorunları, yer altı sularının kirletilmesi, ikinci derecede sanayi kaynaklı atık sular ve madencilik faaliyetleri ve suların kirletilmesinde büyük bir rol oynadığını hep birlikte bilmekteyiz. Tehlikeli atık miktarı 2016 yılında 1 milyon 363 bin 227 ton iken 2021 yılında 3 milyon 31 bin 48 tona çıkmıştır.

Doğasıyla, kaynak sularıyla, ormanlarıyla, anıt ağaçlarıyla, endemik bitki yapısıyla, 5 büyük ovası, 3 orta büyüklükteki ovasıyla Tokat, Anadolu'nun kıymetli yörelerinden biridir. Ama ne acı ki Tokat'ın ormanlık alanlarının yüzde 44'ü, tarım alanlarının yüzde 27'si, meraların yüzde 56'sı, büyük ovaların yüzde 13'ü, korunması gereken alanların yüzde 38'i, önemli doğa alanlarının da yüzde 30'u madenle ruhsatlandırılmış durumdadır. Bu konuda, depremde ilçe merkezi ve 50 köyümüzün yerinin değiştiği Kelkit Vadisi'nde Erbaa'nın yeri değişiyor, bu vadide 50'ye yakın köyün de yeri değişmesine rağmen... Yine, Niksar Gürçeşme, Gökçeli beldeleri; Tepeyatak, Beyçayırı, Mercimekdüzü, Oluklu, Eryaba, Bayraktepe, Budaklı, Sarıyazı, Dalkaya köylerini ilgilendiren; yine, merkeze bağlı Yağmurlu, Gökçeyol, Ortaköy, Eze köyü gibi Ezine fay hattının bulunduğu merkezlerde; yine, Tokat merkezde Günçalı ve burada bulunan, anıt ağaçlarıyla Çal Baba türbesi, Tokat Şehitler köyü, Sorgun Obası, Erbaa Sakarat Dağı ve Boğalı Yaylası, Reşadiye Kuyucak köyü, aynı zamanda, bunun, Çevre Bakanlığının korumaya aldığı Bolaman Çayı'nın da doğduğu yer, ne acı ki buralar madenle ruhsatlandırılmış, yöremiz insanlarının yaşam alanları tehdit edilmiş durumdadır.

Kuzey Anadolu Fay Hattı'nın önemini bilmeyen yok. Hatta buradan bir otoyol planlanıyor idi, otoyolun değişikliği yapıldı. Biz yapılınca bu değişikliği Cumhurbaşkanlığına sorduk, oradan gelen cevap şu: "Burası Kuzey Anadolu Fay Hattı'nın önemli bir geçiş noktası, o yüzden biz burada ağır araçlarla yıllarca sürecek bir şeyin yapılmasını ve... Bu büyük ovaların korunması noktasında yeri değiştiriliyor." diyor ama Bakanlığımızın buradaki maden arayışlarına yol vermesi de bizi vicdanen rahatsız etmekte.

Yine, diğer önemli bir konu, Millî Emlak arazi satıyor köylerde ve insanları birbirine hasım ediyor. İnternetten satıyor vatandaşın kapısının önündekini, haberi olmuyor. Şimdi, bunun ticaretini yapan çantacılar türemiş; gelip evin önünü alıyor, ondan sonra seninle pazarlığa oturup bundan katbekat fazlasına satıyor.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

KADİM DURMAZ (Tokat) - Lütfen kırsalda, köylerdeki arazi satışlarında muhtarların bilgisi dâhilinde ve etrafındaki bileşenlerine duyurularak yapılması...

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Teşekkür ediyoruz.

KADİM DURMAZ (Tokat) - Toparlıyorum Sayın Başkanım.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Kadim Durmaz...

KADİM DURMAZ (Tokat) - Ayrıca, Sevgili Kasım Yenigün Hocam burada, çölleşme konusunda...

3 büyük ovamız Sayın Bakanım, Kazova, Erbaa, Niksar Ovaları...

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Durmaz, teşekkür ediyorum.

KADİM DURMAZ (Tokat) - ...buralarda zor şartlardaki çiftçilerimiz kendimi kurtarabilir miyim diye vahşi sulamayla mısır ekiyor.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Durmaz, teşekkür ediyorum, sağ olun.

KADİM DURMAZ (Tokat) - Bu araziler gittikçe çölleşiyor, bu kontrolsüz ekimin de kontrol altına alınmasını diliyorum.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Teşekkür ediyorum.

KADİM DURMAZ (Tokat) - 2025 yılı bütçesinin ülkemize hayırlı uğurlu olmasını diliyorum. Başarılar diliyorum.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Durmaz, teşekkür ediyorum.