BAŞKAN SÜLEYMAN SOYLU - Gündemimizde, Meclis Başkanlığınca 4 Kasım 2024 tarihinde esas komisyon olarak Komisyonumuza havale edilen (2/2660) esas numaralı Dahiliye Memurları Kanunu ve Bazı Kanunlar ile 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi yer almaktadır.

Kıymetli milletvekillerimiz, değerli arkadaşlar; Komisyon olarak hep birlikte bugün başlayan yasama görevini yerine getireceğiz. Gerek teklif edilen değişiklikler veya teklif edilen yeni ihdaslar hususunda her birimizin katkısıyla Komisyon olarak inşallah güzel bir çalışma geçireceğimizi ve yasama görevini yerine getireceğimizi ümit ediyorum, inanıyorum, her birinize de kolaylıklar diliyorum.

Değerli milletvekilleri, söz konusu kanun teklifiyle İçişleri Bakanlığını ilgilendiren ve başta Anayasa Mahkemesi iptalleri sonucunda ortaya çıkan hususlarda bazı değişiklikler yapılmaktadır. Bu çerçevede, dâhiliye memurları, göç, afet yönetimi, mülkiye müfettişliği, POLSAN, Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun, Dernekler Kanunu, Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu olmak üzere toplam 17 adet kanun ve 1 adet kanun hükmünde kararnamede değişiklik yapılması öngörülmektedir. Biraz sonra da görüşmelere geçildiğinde siz de göreceksiniz ki büyük bölümü Anayasa Mahkemesi iptalleriyle ilgili yapılan çalışmalardır. Toplam 17 adet kanun ve 1 adet kanun hükmünde kararnamede yapılacak değişikliklerle ilgili çalışacağız.

İlk imza sahibi sıfatıyla Güvenlik ve İstihbarat Komisyonu Başkanı ve Kocaeli Milletvekili Sayın Veysal Tipioğlu, yine Çorum Milletvekili Sayın Yusuf Ahlatcı tarafından ilk imzacı olarak imzalanmış olan kanun teklifinde yürürlük ve yürütme maddeleri dâhil olmak üzere toplam 46 madde bulunmaktadır.

Bu kapsamda, bir, başta kaymakam adaylarının eğitim şartları ve mülkiye müfettişlerinin yetkilerinin belirlenmesi olmak üzere Dahiliye Memurları Kanunu'nda yapılan değişiklikler ile Anayasa Mahkemesi iptal kararı doğrultusunda kaymakam adayları eğitim şartları düzenlenmektedir. Yine, en az üç yıl kaymakamlık yapmış olanlardan bazı görevlere atananların bu görevlerdeki hizmet sürelerinin mülki idare amirliği hizmet sınıfında geçmiş sayılmasına ilişkin hükmün atanılan görevler yönünden kapsamı da genişletilmektedir. Anayasa Mahkemesi iptal kararı doğrultusunda, mülkiye müfettişlerinin kimler tarafından atanacağı, teftiş, denetim, inceleme, araştırma ve soruşturma görevlilerinin mülkiye müfettişlerince yerine getirileceği ve mülkiye müfettişlerinin yetkileri de düzenlenmektedir.

İl valiliği yapmış olanların genel müdürlüğe atanması durumunda yani hak kayıplarını engellemek marifetiyle valilik maaşını almaya devam etmesi sağlanmaktadır.

Emniyet Teşkilatı Kanunu'nda yapılan değişiklikle Polis Bakım ve Yardım Sandığı'nda yeniden düzenlemeler yapılmaktadır.

Ateşli silah parçalarının kanun kapsamına alınması ve ateşli silahlara yönelik cezaların artırılmasına yönelik Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun'da yapılan değişikliklerle ateşli silah parçaları kanun kapsamına alınmaktadır.

Devlet büyükleri tarafından elde edilen silahlar vergi, resim, harç ve süreden muaf tutulmaktadır. Ateşli silah parçaları madde kapsamına alınarak satışı ve bulundurulması suç sayılmakta ve kurusıkı silahların gerçek silah hâline getirilmesi suçu için daha yüksek bir ceza getirilmektedir. Böylelikle, ruhsatsız silah taşıyan, satın alan ve bulunduranlara verilen hapis cezaları alt sınırı bir yıldan iki yıla, üç yıl olan üst sınırı da dört yıla çıkarılmış olacak, eğer Mecliste kabul görür ise.

Ruhsatsız silah taşıyan, satın alan ve bulunduranlar ise iki yıldan dört yıla kadar hapis cezasıyla yargılanacaklar. Ateşli silahlar ile bunlara ait parçalar ve aksamı satın alan, taşıyan veya bulunduranlara ilişkin cezalar artırılmaktadır.

Devlet Memurları Kanunu'nda yapılan değişiklikle AFAD Başkan Yardımcısının ek göstergesi yükseltilmektedir.

Özellikle sözleşmeliyken muvazzaf olan astsubaylar lehine eşitsizliği önlemek üzere Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu ile Türk Silahlı Kuvvetlerinde istihdam edilecek sözleşmeli subay ve astsubaylara da benzer bir değişiklik yapıldı, aynı değişiklik burada gerçekleştirilecek. Hem sözleşmeli hem de doğrudan muvazzaf olarak göreve başlayan astsubaylarda rütbede eksik bekletmeden yararlanma koşulu olarak sözleşmeliyken daha sonradan muvazzaflığa geçen astsubayların lehine eşitsizliğe yol açan bu eski kanun maddesinin değiştirilerek bu eşitsizliğin önlenmesi amaçlanmaktadır.

Noterlik Kanunu'nda yapılan değişiklikle yabancı memleketlere gönderilecek noter işlemlerinin tüm valilik ve kaymakamlıklarca onaylanabilmesi sağlanmaktadır.

Ayrıca, araç kiralama şirketlerine yükümlülükler getirmek üzere Kimlik Bildirme Kanunu’nda bir değişiklikle araç kiralama faaliyeti yürüten gerçek ve tüzel kişilere kiralanan araç ve kiralayan kişilerin bilgi ve belgelerini tutmak, kayıtları kolluğa bildirmek için gerekli sisteme kayıt olmak, kayıtları saklamak yükümlülükleri getirilmekte ve bu yükümlülüklere aykırı hareket edilmesi hâlinde de verilecek idari para cezaları düzenlenmektedir.

Ayrıca, madalya çeşitlerinin artırılması, hem Jandarma hem de Sahil Güvenlik kantin giderlerinin genel bütçeden karşılanması ve tazminat hükümleri konusunda Sahil Güvenlik Komutanlığı Kanunu ile Jandarma Genel Komutanlığı Kanunu’nda yapılan değişikliklerle Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Jandarma Genel Komutanlığı personelinden başarı gösterenlere İçişleri Bakanınca verilecek madalya çeşitleri artırılmaktadır. Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Jandarma Genel Komutanlığına bağlı kantinlerin elektrik, su ve yakacak giderleri de genel bütçeden karşılanacaktır. Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı adına eğitim gören öğrenciler ile eğitim görüp mecburi hizmetlerini tamamlamadan ilişiği kesilenlerin yükümlü olacakları tazminat hükümlerinde de değişiklik yapılmaktadır.

Başta usulsüz çakarlı araçlara ilişkin yaptırımları ağırlaştırmak üzere Karayolları Trafik Kanunu’nda yapılan değişikliklerle araçlarda “çakar” olarak adlandırılan usulsüz ışıklı ve sesli uyarı sistemi kullanılması hâlinde uygulanacak yaptırımlar ağırlaştırılmaktadır. Takdir edersiniz, gene, 2019'da buradan çıkmış idi kanun ve bu kanun biraz daha ağır cezalarla donatılmaktadır. Böylelikle yetkisiz çakar ve tepe lambası kullananlara yönelik cihazların kullanımına ilişkin hükmü ihlal edenlere ceza 6.439 liradan 96 bin liraya çıkmış olacak. Ayrıca, sürücü belgeleri otuz gün süreyle geri alınacak ve araçları aynı süreyle trafikten men edilecek.

Türkiye Noterler Birliğince tutulan Araç Sicil ve Tescil Sistemi veri tabanında yer alan bilgilerin Jandarma Genel Komutanlığıyla da anlık olarak paylaşılması sağlanmaktadır.

Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun’da yapılan değişiklikle, devletin güvenliğine karşı işlenen suçlar hariç olmak üzere, kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl ve daha fazla hapis cezasına mahkûm olanlardan haklarında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilenlerin özel güvenlik görevlisi olabilmesi sağlanmaktadır yani onların lehlerine bir düzenleme olarak değerlendirilebilir.

Yine, Dernekler Kanunu’nda, burada da bir Anayasa Mahkemesi iptali vardı. Bu iptal doğrultusunda dernek lokalleriyle ilgili maddelerde değişiklik yapılmaktadır. Bu kapsamda, kanuna “lokal” tanımı eklenmekte, dernek lokallerinin açılması, işletilmesi, denetimi, kapatılması, kayıtların tutulması ve işlemlerin elektronik ortamda yapılmasıyla ilgili hükümler getirilmektedir.

Yine, Ceza Muhakemesi Kanunu’nda yapılacak değişikliklerle, biraz önce bahsettiğim, ateşli silahları ve parçalarını satın alma ve bulundurma suçu ile kurusıkı silahların kanun kapsamında silaha dönüştürülmesi suçu seri muhakeme usulüne tabi suçlardan çıkarılmaktadır.

Yine, yargılama sürelerinin hızlandırılması ve Göç Vakfının düzenlenmesi konusunda Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nda yapılan değişikliklerle kısa dönem ikamet izni verilmesine esas olacak taşınmazın niteliği ve değerinin Bakanlıkça belirlenmesi, kısa dönem ikamet izninin reddi veya iptaline ilişkin yargılama sürecinin hızlandırılması sağlanmaktadır. Sınır dışı etme kararına ilişkin yargılama süreci hızlandırılmaktadır ve yine yapacağımız bu değişiklikle Göç Vakfı düzenlenmektedir.

Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu’nda, Anayasa Mahkemesi iptal kararı doğrultusunda, çarşı ve mahalle bekçileriyle ilgili değişiklikler yapılmaktadır. Bu kapsamda, çarşı ve mahalle bekçilerinin üstü ve amiri belirleniyor. Adaylarda aranacak nitelikler ve istihdam için yapılacak sınava ilişkin hususlar düzenleniyor, kişiler üzerinde ve araçlarda kontrol usulü netleştiriliyor, çalışma saatleri belirleniyor ve en nihayetinde 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’de yapılan değişiklikle AFAD Başkanı ve AFAD Başkan Yardımcısının ücret ve tazminat göstergeleri biraz önce bahsettiğim maddeye istinaden yükseltilmektedir.

Saygıdeğer milletvekili arkadaşlarımız, çok kıymetli basın mensupları, çok kıymetli mesai arkadaşlarımız, bürokrasiden burada bulunan çok değerli arkadaşlar; teklifle yapılacak bu düzenlemelerin ve çalışmaların hem ülkemiz için hem de milletimiz için hayırlı ve uğurlu olmasını temenni ediyorum.

Şimdi, öncelikle hem Bakanlığa hem bu teklifin hazırlanmasında biraz sonra kendi düşüncelerini de burada usule uygun bir şekilde ifade edecek değerli Sayın Ahlatcı ve Sayın Veysel Tipioğlu Milletvekillerimize ve yine kamu bürokrasisinden bu hâle gelmesine katkıda bulunan tüm arkadaşlarımıza, katkı koyan tüm milletvekillerimize, her birine ayrı ayrı teşekkür ediyorum. İnşallah, buradaki değerlendirmelerle de daha güçlü bir hâle gelebilecek, daha donatılacak; düşüncelerinizle, fikirlerinizle bir noktaya gelebilecek bu tartışmanın da bu kanuna fayda sağlamasını temenni ediyorum.