KOMİSYON KONUŞMASI

SİBEL ÖZDEMİR (İstanbul) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Evet, Sayın Yüceer de ayrıntılı şekilde iletti bizim görüşlerimizi. Ben de Avrupa Birliği kurumsal yapısı, Avrupa Birliği müktesebatı üzerine çalışan biri olarak... Avrupa Birliğinin son ilerleme raporlarında en çok eleştirildiğimiz noktalar, biliyorsunuz, insan hakları ihlalleri, ayrımcılık, temel hak ve hürriyetler, düşünce ve ifade özgürlükleri ve biz Avrupa Birliğiyle uyum sürecinde bazı müktesebat başlıklarına hazırlık yapmak amacıyla, işte, yargı temel haklar faslı, adalet, özgürlük, güvenlik başlıklarında düzenlemeler yapmak zorundayız ve onun bir gereği olarak da bu tür bir kurumsal yapının kurulması gerekiyor çünkü Avrupa Birliği içerisinde ombudsmanlık kurumu var, kamu denetçiliği kurumu var. Sayın Kamu Denetçimiz de açıkladı kendileri ne tür faaliyetlerle ilgilendiklerini ve bu yapı çok önemli Avrupa Birliği içerisinde. Ancak, vatandaşlar ile idare arasındaki arabuluculuk görevini yapıyor ve sıkıntılarını, idarenin sıkıntılarını ve bütün ayrımcılık, insan hakları ihlallerini, bunlarını Avrupa Birliği kurumlarına iletiyor ve çözüm önerileri üretiyor. Ama biz kamu denetçisini seçtik. Burada kim kamu denetçimizi tanıyor? Biz nasıl seçtik kamu denetçimizi?

ÖZNUR ÇALIK (Malatya) - Meclis seçti.

SİBEL ÖZDEMİR (İstanbul) - Evet, Mecliste seçildi. Nasıl seçildi? İşte, o zamanki Başbakanımızın önerdiği, tanıdığı bir kişiyi seçtik. İşte, biz, Avrupa Birliği kurumsal yapılarındaki komisyon başkanı, parlamento başkanı, konsey başkanı, komiserler -yani, kabinesi Avrupa Birliğinin- seçim sürecinin ne kadar şeffaf ve objektif olduğunu biliyoruz. Ama, bizim son on üç yıldır seçtiğimiz bütün kurumların başkanlarını, bakanlarımızı nasıl seçtiğimizi ben burada anlatmayacağım. Kardeşimiz, ağabeyimiz, arkadaşımız gibi... Yani, burada teknik anlamda sorunumuz var çünkü katılmak istediğimiz Avrupa Birliği kurumlarının kurumsal yapıları çok objektif, çok şeffaf. Şimdi, biz burada kurumsal yapıları kuracağız, bu şart, elzem bir yapı ama biz var olan kurumlarımızı da zaten çalıştırmıyoruz. Vatandaşlarımıza bir soralım, kim, ne kadar kişi kamu denetçisini tanıyor? İşte, başvuruları saydı Sayın Kamu Denetçimiz. Aslında, işletebilirsek bizim böyle bir kurumsal yapımız var, mevcut ancak, tabii, temel bazı farklılıkları var. Özel kurumlar özellikle, bizim kamu denetçiliğinde özel kurumlar kapsam dışı. Bu bence çok önemli. Özel kurumlarda hak ihlalleri, ayrımcılık çok yaşanıyor, çok fazla çünkü kamuda nispeten daha göze çarpıcı olabiliyor ama özel kurumlarda özellikle kadınlara yönelik yaşanan ihlallerin bu kapsama alınması... Ama, şimdi ikili bir yapı oluşacak gibi gözüküyor sanki. İşte, para cezaları diyor, resen uygulamalar başlayacak yani belli cezalandırma sisteminde... Tamam, nasıl, hangi uygulamaya hangi ceza verilecek, hangi uygulamalar resen başlatılacak, hangilerinde bir başvuru gereği duyulacak? Bunlarla ilgili de ben eksiklikler görüyorum bu kurumsal yapı içerisinde.

Onun dışında, istisnalar konusu... Çok geniş kapsamlı istisnalar var çünkü bunlar kötü niyetli olarak kullanılabilir ve o istisna kapsamına alınabilir başvurular. Burada da bir sıkıntı yaratabilir bizim açımızdan ya da kurumun işlemesi açısından.

Seçim süreci... Tamamen Bakanlar Kurulu ve Cumhurbaşkanı tarafından belirlenmesi çok büyük bir sıkıntıdır. Bu konuda ciddi bir düzenleme gerekiyor.

İstişare komisyonları var, alt komisyonlar. Bu istişare komisyonları kimlerden oluşacak, hangi sivil toplum kuruluşları katılacak? Burada bizim çekincelerimiz var.

Birleşmiş Milletler tarafından imzalanan Paris Prensiplerine uyacağız. Ama, şimdi, Paris Prensiplerinin bu çoğulculuk ilkeleri, güvenceleri de benim karşımda yazılı, bu sistem ile bu çoğulculuk ilkeleri arasında hiçbir ilişki yok. Biz tamamen aksi yönde, başkan, başkan yardımcıları ve bir kurul belirliyoruz. Bu noktada da çekincelerim olduğunu belirtmek istiyorum.

İşte, Avrupa Birliğinin bizden istediği kurumsal yapıları biz oluşturuyoruz ancak bunları işletemiyoruz. Bütün ilerleme raporlarında, bu yılki ilerleme raporunda yukarıda talimatlarla kurumların işletildiği konusunda biz hep eleştiriler aldık.

Bu konuları iletmek istedim size. Şu an bu kadar söyleyeceklerim, çok teşekkür ediyorum söz verdiğiniz için Başkan.