DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Evet, değerli bilgiler için teşekkür ediyoruz.

Bilirkişi raporunu incelediniz mi? O kısmı tam anlayamadım.

DOÇ. DR. SERMET SEZİGEN - Sayın milletvekilim, inceleme şansımız olmadı. Biz ilk bir hafta oradaydık, sonrasında geçen hafta itibarıyla Komisyona çağrıldık dolayısıyla o raporu görmedik efendim.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Size gönderilmedi mi bilirkişi raporu?

DOÇ. DR. SERMET SEZİGEN - Gönderilmedi efendim.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Komisyon Başkanlığımızın aslında bu davet esnasında hocalarımızın ihtiyaç duyacağı...

BAŞKAN ATAY USLU - Biz bilirkişi raporunu cumhuriyet savcılığından istedik Sayın Vekilim, cumhuriyet savcılığından daha gelmedi. Biliyorsunuz, geçen hafta çıktı, ondan resmî olarak istedik. Tabii, kamuoyunda elden ele dolaşanlar olabilir ama resmî olarak istediğimiz var.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - UYAP'a yüklendiği için tabii, artık, kamuoyuna mal olmuş bir bilirkişi raporu var.

BAŞKAN ATAY USLU - Tabii ama biz cumhuriyet savcılığından resmî olarak istedik.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Yani keşke buraya gelirken incelemiş olsaydınız... Çünkü dün Anagold şirketi geldi, şirket bilirkişi raporundaki birçok bilimsel veriye aslında itiraz etti yani kıyaslanan parametrelerin doğru olmadığı yönünde bazı ifadelerinin ve itirazlarının olduğunu belirtti. Bu bakımdan, aslında, sizin de görüşlerinizi almak oldukça yol gösterici olacaktı, bundan şu anda mahrum kalmış olduk.

Bir sorum şu: Enkaz altında kalan işçilerden bedenlerine ulaşılanlarda ağır metal maruziyeti olmuş mudur? Otopsi sonuçları konusunda bilginiz var mı? Bu doğrultuda yapılan bir inceleme var mı bilginiz dâhilinde?

Diğer taraftan, şimdi, tabii, bilirkişi raporunu incelememiş olduğunuz için... Size bu toplantı akabinde, şu an devam ederken ben de gönderebilirim ama incelemeniz zaman alacak. Burada, bilirkişi raporunda "Su Numunelerinin Analiz Sonuçlarının Değerlendirmesi" diye bir başlık var. Burada alınan numune sonuçlarıyla iki kalite standardı kıyaslanmış. Bu kalite standartlarından biri yıllık ortalama çevresel kalite standardı adı verilen bir standart, diğeri de maksimum izin verilebilir çevresel kalite standardı. Bu standardı ağır metallerin aştığı belirtiliyor. Maksimum izin verilebilir çevresel kalite standardını aşan ağır metallere örnekler de verilmiş; cıva, arsenik, bakır, çinko, nikel, gümüş, kobalt, demir, alüminyum gibi ağır metaller örnek verilmiş. Burada bu sınır değer aşımının hangi raporda, hangi kodlu raporlarda görüldüğü ifade ediliyor, numunenin alındığı noktalar yine ayrıca belirtilmiş. Bilirkişi raporundaki ifadelere göre deniliyor ki: "Su örneklerinde yapılmış analiz sonuç raporlarında yıllık ortalama çevresel kalite standardı ve maksimum izin verilebilir çevresel kalite standart değerlerini geçen ağır metaller örnek parametreler sütununda verilmiş olup diğer benzer ağır metallerin bu kalite standart değerlerini aşmış oldukları, özellikle cıva parametresinin hemen hemen tüm su numunelerinde kalite değeri olan 0,07 -ve birimi var- değerinin üzerinde ölçülmüş olduğu görülmüştür. Sadece cıva parametresi açısından değerlendirilmesi hâlinde dahi su kaynaklarında bir kirlenme olduğunun söylenebileceği anlaşılmaktadır." Sayfa 234. Kim söylüyor? Bilirkişi heyeti raporu bunu söylüyor. Şu ifade çok kritik ve önemli bir ifade: "Su kaynaklarında bir kirlenme olduğunun söylenebileceği anlaşılmaktadır." Şimdi, aslında, bu toplantıda sizden almak istediğimiz temel bilgi, bilirkişi raporunun söylediğine itiraz eden şirketin düşünceleri de ortadayken sizin ne düşündüğünüzdü. Bunu alamadık, bu çok eksik oldu.

Son cümle olarak, bu, su numune analiziyle ilgili bilirkişi raporu diyor ki: "Cıva konsantrasyonunun 2021 yılı itibarıyla yıllık maksimum izin verilebilir çevresel kalite standardı değerinin altında oldukları görülmesine karşılık, dava konusu olay sonrası yapılan ölçümlerde sınır değerlerinin aşılmış oldukları görülmüştür. Kadmiyum için de benzer durumun söz konusu olduğu görülmüştür." Şirketin temel itirazlarından biri dün şuydu: Bu içinde bulunulan ortamda, yığın liç sahasındaki kaymadan önce de zaten bu bölgede belirli bir oranda ağır metal vardı. Dolayısıyla onunla kıyaslandığında büyük bir artış olmamıştır gibi bir yaklaşımı var. Ancak bilirkişi raporu 2021 yılı cıva konsantrasyonu verileriyle bir kıyaslama yaparak bu dava konusu olay sonrası yapılan ölçümlerde sınır değerlerin aşılmış olduğunu ifade ediyor. Yani bir çıta koyulmuş, standart, o standardın altında veya üstünde olmak diye bir ölçü var; dolayısıyla sadece, bu felaket öncesinde o bölgede bulunan ağır metallerin oranına göre yapılan artış, bir ölçüm sağlıklı bir kıyaslama vermiyor. Aslında sağlıklı kıyaslama: "Sınır değer ne? Çıta nerede? Biz bu çıtanın neresindeyiz; altında mıyız, üstünde miyiz?" Bu kısım kritik.

2 tane bilirkişi raporu Ankalab raporlarındaki parametreleri değerlendirmiş. Burada, su numunelerinde de 14 Şubat 2024'te alınan numunelerle ilgili bir tablo var, 26 Şubat 2024 tarihinde alınan numunelerle ilgili tablolar var; aynı zamanda, FEBAS Çevre Laboratuvarının analiz sonuçlarında da yine su analiz sonuçlarıyla ilgili veriler burada verilmiş yani rapora yansıyanlar, yansıtılanlar bunlar. Raporlar mutlaka daha geniş numune analizlerini de yani ekleri itibarıyla içeriyordur. Sizden, bu bilirkişi raporunu inceledikten sonra da Komisyona -yazılı olarak da olması mümkün- görüşlerinizi ayrıca bildirmenizi isteyeceğiz.

Teşekkür ediyorum.