ADALET KAYA (Diyarbakır) - Öncelikle hoş geldiniz. Bütün değerli arkadaşları selamlıyorum.

Yani, aslında tam anlayamadım, biraz açmanızı da isteyeceğim ama şu önemli bizim açımızdan: Şimdi, cinsiyet eşitsizliği ve kadına karşı şiddet konusundaki gelişmeler yani tırmanış veya geriye gidişlerin tamamen ülkedeki demokrasiyle aslında doğrudan bağlantılı olduğunu hepimiz biliyoruz. Bu bağlamda, Birleşmiş Milletler Cinsiyet Eşitliği ve Kadının Güçlendirilmesi Birimi ile Türkiye'nin ortak yürüttüğü çalışmaları geliştirmek adına yeni bir adım atılıyor ve bu oldukça olumlu, gayet güzel ancak Türkiye'deki gelişmelerden haberdar mısınız, mesela hani bu birim de haberdar mı? Mesela, bütün Kürt kentlerinde, daha önceki süreçte atanan kayyumlar var yani halkın iradesinin yok sayıldığı... Gerçekten bütün süreç boyunca da öncelikle kadınların kazanımlarını yani şiddetle ilgili açılmış merkezleri kapattıklarını biliyoruz. Mesela, ben Diyarbakır'da yaşıyorum uzun zamandır ve bir kayyum politikası var ve biz buna "gasp politikası" diyoruz. Yani, halkın bir kere... İçişleri Bakanlığının dün yayımladığı açıklamayı gördünüz mü bilmiyorum ama İçişleri Bakanlığı bir kere kendini yargı yerine koyup bir Belediye Başkanı hakkında hüküm kurmuş masumiyet karinesini yok sayarak yani anayasal bir ilkeyi. (AK PARTİ sıralarından gürültüler)

SEDA GÖREN BÖLÜK (İstanbul) - Bunun muhatabı uluslararası kurum değildir, bunun muhatabı hanımefendiler değil ki.

ADALET KAYA (Diyarbakır) - Buna Bakan karar veremez, kendini yargının yerine koyamaz.

ÇİĞDEM KONCAGÜL (Tekirdağ) - Bunun yeri burası değil, bunun yeri Genel Kurul.

ADALET KAYA (Diyarbakır) - Ben bir bitireyim, sonra siz söz alıp konuşabilirsiniz.

SEDA GÖREN BÖLÜK (İstanbul) - Ama konuyla alakası yok bu anlattığınızın.

ADALET KAYA (Diyarbakır) - İkincisi şu: Bir halkın seçme ve seçilme hakkını yani eşit yurttaşlık hakkını gasbederek yapıyor bunu ve yerine... Diyelim ki kişi, belediye başkanı hükümlü, onun yerine meclis kendi içerisinden bir belediye başkanı seçer; Kepez'de bunun uygulaması var, Antalya'da farklı bir hukuk, Hakkâri'de farklı bir hukuk uygulayamaz İçişleri Bakanlığı.

SEDA GÖREN BÖLÜK (İstanbul) - Tamam, bu konunun yeri Genel Kurul, burası değil, bunu demek istiyoruz.

ADALET KAYA (Diyarbakır) - Kürtlerin eşit yurttaşlık hakkını gasbediyor yani biz bu ülkenin eşit yurttaşları değil miyiz mesela? Bu antidemokratik uygulamalar var.

Mesela dün yine Parti Sözcümüz Ayşegül Doğan, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi üyesi olarak Sosyal İşler, Sağlık ve Sürdürülebilir Kalkınma Komitesi toplantısına katılmak üzere Paris'e gidecekti, ne yazık ki havaalanında bir tutanak tutularak hakkında yurt dışına çıkma yasağı olduğuna dair bir kararla geri çevrildi. Biz mesela bunun Meclis Başkanı tarafından açıklanmasını istiyoruz. Yani bir milletvekilinin Aralık 2023'te kaldırılmış olan bir yasağı var, tamamen Bakanlığın koyduğu bir tahditle yurt dışına gidemiyor ve görevini yapamıyor.

Bir diğer mesele, bugün sabah uyandık mesela...

BAŞKAN ÇİĞDEM ERDOĞAN - Değerli Vekilim... Değerli Vekilim...

ADALET KAYA (Diyarbakır) - Antep'te çöp konteynerinde bir kadın cesedi bulundu. Bugün Mardin'de bir operasyon yapıldı...

BAŞKAN ÇİĞDEM ERDOĞAN - Değerli Vekilim, konunun muhatabı gerçekten burası değil.

ADALET KAYA (Diyarbakır) - Bitiriyorum Sayın Başkan.

Bugün kolluk güçleri, Mardin'de hamile bir kadını darbettiler. Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformunun son verilerine göre mayıs ayında Türkiye'de 40 kadın öldürüldü, 20 kadın şüpheli biçimde hayatını kaybetti. Bütün bunların hepsinin, Türkiye'deki bu antidemokratik, hukuku hiçe sayan, Anayasa'yı tanımayan yönetimle doğrudan bağlantısı yok mu sizce?

ERCAN ÖZTÜRK (Düzce) - Senin görüşün bu Sayın Vekilim, bu sizin görüşünüz.

ÇİĞDEM KONCAGÜL (Tekirdağ) - Bu senin görüşün.

ADALET KAYA (Diyarbakır) - Ben şunu sormak istiyorum Birleşmiş Milletlerden gelen arkadaşlara, başımız üstüne geldiniz: Demin bahsettiğiniz CEDAW'la ilgili hüküm, Birleşmiş Milletlerin 1325 no.lu Kararı'yla ilgili olarak çalışmalar yürütecek misiniz? Yani bu ülkenin demokrasisi eşit yurttaşlık haklarını tanımıyorken, ikili bir hukuk sistemi uyguluyorken ülkenin farklı yerlerinde farklı şekillerde, cinsiyet eşitliğine dair bir çabası olabilir mi? Yani Bakanlığın kadına karşı şiddetle mücadele politikası tamamen aile odaklı ve Diyanet odaklı. Yani bunların hepsini eleştiriyoruz; konuşun, cevap verin tabii ki ama...

ERCAN ÖZTÜRK (Düzce) - Hayır, bunun yeri burası değil.

ADALET KAYA (Diyarbakır) - ...benim burada bunları eleştirme hakkım var.

AYŞE BÖHÜRLER (Kayseri) - Burası değil ama, yeri burası değil.

ADALET KAYA (Diyarbakır) - Ben Kürt halkı tarafından seçilmiş bir milletvekiliyim ve benim...

AYŞE BÖHÜRLER (Kayseri) - Türk halkı tarafından seçildiniz, Kürt halkı tarafından değil. Türkiye'de "Kürt halkı" diye ayrıştırıcı bir etnik tanımlama yok.

ADALET KAYA (Diyarbakır) - Türkiye'de yaşayan Kürt halkı tarafından seçildim.

AYŞE BÖHÜRLER (Kayseri) - Siz Türkiye'de Türk halkı tarafından seçildiniz; Türkiye Büyük Millet Meclisinde, bu devletin çatısı altında konuşuyorsunuz.

ADALET KAYA (Diyarbakır) - Dolayısıyla, Kürt bir parlamenter olarak bu soruların hepsini soruyorum.

ÇİĞDEM KONCAGÜL (Tekirdağ) - Burada Kürt-Türk ayrımı yoktur Hanımefendi, tamam mı? Ayrıştırmayın lütfen.

BAŞKAN ÇİĞDEM ERDOĞAN - Sayın Vekilim, sözlerinizi tamamladınız.

AYŞE BÖHÜRLER (Kayseri) - Ayrıca, PKK yapılanmasında üst düzeyde görev aldığı, terörist cenazelerinin taşınmasında görev aldığı...

ADALET KAYA (Diyarbakır) - Asla böyle bir şey yok, tamamen uydurulmuş suçlar.

AYŞE BÖHÜRLER (Kayseri) - Tamam da bu da sizin iddianız.

ADALET KAYA (Diyarbakır) - Bütün Kürtlere potansiyel olarak, belediye başkanı veya milletvekili olduğunda bu ülkenin İçişleri Bakanı, yöneticileri, merkezî idare, kolluk görevi yapanlar potansiyel olarak Kürtlere bu görevleri uyduruyorlar. Bütün davalar, kumpas davası, Kobani davası yargılaması...

BAŞKAN ÇİĞDEM ERDOĞAN - Sayın Vekilim, dinledik, sözünüzü bitirdiniz.

AYŞE BÖHÜRLER (Kayseri) - Bunları Mecliste zaten söz alıp konuşuyorsunuz ve burası şu anda...

ADALET KAYA (Diyarbakır) - Burada cinsiyet eşitliğini konuşuyoruz.

AYŞE BÖHÜRLER (Kayseri) - Cinsiyet eşitliği meselesinin bu söylediğinizle, PKK'yla bağı olan bir Başkanla alakası yok.

ADALET KAYA (Diyarbakır) - Kadına karşı şiddet meselesi bu ülkenin yapısal sorunudur.