| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik'in, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Tasarısı (1/529) ile 2014 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Tasarısı (1/297) hakkında sunumu |
| Dönemi | : | 26 |
| Yasama Yılı | : | 1 |
| Tarih | : | 16 .02.2016 |
İBRAHİM AYDIN (Antalya) - Sayın Başkanım, Sayın Bakanım, değerli Komisyon üyeleri, milletvekili arkadaşlarım, basın mensupları; öncelikle hepinizi, heyetinizi sevgi ve saygıyla selamlıyorum.
Türkiye, insanlık tarihinde tarımsal üretimin ilk defa gerçekleştirildiği topraklara sahip bir ülkedir. Türkiye, geniş tarım alanları, büyük nüfusu ve yüksek üretim potansiyeliyle tarımsal açıdan bölgenin en önemli ülkelerinden biridir. Türkiye'nin toplam yüz ölçümü 78 milyon hektar olup bu alanın 24 milyon hektarı tarımsal üretimde, 14 milyon hektarı çayır ve mera olarak kullanılmaktadır. Ormanların kapladığı alan ise 22 milyon hektarı bulmuştur. Türkiye, geniş tarım alanlarını ve uygun iklim koşullarını iyi bir şekilde değerlendirmiş, tarımsal üretim değeri geçtiğimiz on yılda yüzde 157 artmıştır.
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu, Avrupa Birliği ile Türkiye arasında üyelik müzakereleri çerçevesinde kurulan, Türkiye'nin uluslararası boyutlu, uluslararası hedefleri olan tarım ve kırsal kalkınmayla alakalı kurulmuş kurumudur. TKDK bugüne kadar süt ürünleri, et ürünleri, meyve ve sebze işlenmesi ve pazarlanması, kırsal turizm, kültür balıkçılığı ve çiftçilik faaliyetleri alanlarında 16.594 proje başvurusu içinden 10.814 projeyle sözleşme imzalamıştır. Sözleşme kapsamında faydalananlardan yüzde 37'siyle genç girişimciler ilk sırada olup yüzde 9'unu da kadın girişimciler oluşturmaktadır. Toplam hibe tutarı 3 milyar 505 milyon, şu ana kadar ödeme yapılan hibe tutarı da 2 milyar 151 milyon TL'dir. Projelerle 42 ilimizde 48.731 kişiye istihdam sağlanmıştır. 5.354 adet traktör, 332.285 adet kovan ve 106.972 canlı hayvan için destekleme sağlanmıştır. 106.972 adet canlı hayvanın 60.453 adedi süt üreten tarımsal işletmelerde, 46.519'u da et üreten tarımsal işletmelerde kullanılmaktadır.
Sayın Başkan, Sayın Bakanım, değerli milletvekili arkadaşlarım; TKDK hem Hazine Müsteşarlığı tarafından hem de Avrupa Birliği Komisyonu tarafından akredite edilmiş bir kurumdur. Akredite bir kurum olması nedeniyle ülkenin her yerinde, bütün alanlarda aynı kriterleri uygulayabilmektedir. Tarım 21'inci yüzyılın sektörüdür ve dünyada tarıma yatırım yapan ülkeler, firmalar çok ciddi gelirler elde edecekler ve dünya ekonomisinde ön plana geçeceklerdir. Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumundan hibe alan 12 firma, başta Rusya, Almanya, Hollanda, Suudi Arabistan olmak üzere 20 farklı ülkeye yıllık 85,5 milyon liralık ihracat gerçekleştirmektedir.
Tarımla alakalı sektörlerin ana konularından birincisi hayvancılık olup, bu sektörde büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık ile kanatlı sektörü; süt ve et üretimi bütün yönleriyle desteklenmektedir. Bununla beraber, bu ürünlerin işlenmesini ve pazara sunulması destekleniyor, meyve ve sebzecilikle ilgili kurulacak soğuk hava depoları destekleniyor. TKDK, aynı zamanda tarım dışındaki sektörleri de desteklemektedir. Örneğin, kırsal turizm bunlardan bir tanesi, kırsal alanlarda yapılacak turizm yatırımlarını, otelleri, yeme içme tesislerini, dinlenme tesislerini desteklemektedir. TKDK kültür balıkçılığından arıcılığa kadar, tıbbi aromatik bitkilerden seracılığa ve süs bitkilerine kadar tarımın bütün alanlarına destek vermektedir.
Sayın Başkanım, Sayın Bakanım, değerli milletvekili arkadaşlarım; Türkiye, dünyanın 7'nci, Avrupa'nın ise en büyük tarımsal ekonomisi olmuştur. Türkiye, tarım sektöründeki tarımsal üretim ve ticaret hacmiyle 78 milyon vatandaşının ve yıllık yaklaşık 40 milyona yaklaşan turistin gıda ihtiyacını karşılamakta; ayrıca dünyanın 192 ülkesine 18-20 milyar dolar tutarında ürün ihraç etmektedir. Fındık, kiraz, incir, kayısı gibi bazı ürünlerde ise Türkiye dünyanın en fazla üretim yapan ülkesi konumundadır. Türkiye'nin üretimdeki potansiyeli aynı şekilde ihracatına da yansımaktadır. Özellikle fındık, kayısı, üzüm, incir gibi ürünlerde Türkiye dünyanın en büyük ihracatçısı iken 21 bitkisel üründe ise dünyada en fazla ihracat yapan ilk 5 ülke arasında yer almaktadır.
Kırsal kalkınma programları farklı sektörlere yönelik ve çok bileşenli programlardır. Örneğin, kırsal alanda altyapının geliştirilmesi amacıyla şu anda 3 program uygulanmaktadır. Bunlardan biri köylerin altyapısını geliştirmek için uygulanan program, diğeri beldelerin altyapılarını geliştirmek için uygulanan program ve sonuncusu ise kırsal alanlarda sosyal altyapının geliştirilmesi amacıyla uygulanan programdır.
Altyapıya yönelik programların yanında bir diğer program grubu ise bölgesel kalkınma programlarıdır. Türkiye, geniş topraklara sahip olması ve bölgelerinin farklı özellikler göstermesi nedeniyle, bölgelerin ihtiyaçlarına göre oluşturulmuş kalkınma programları uygulanmaktadır. Türkiye'de hâlihazırda uygulanmakta olan bölgesel kalkınma programları: Güneydoğu Anadolu Bölgesi kalkınma programı, GAP; Doğu Anadolu bölgesel kalkınma programı, DAP; Doğu Karadeniz kalkınma programı, DOKAP; Yeşilırmak Havza kalkınma programı, YHGP ve Konya Ovası kalkınma programı, KOP.
Türkiye'de ayrıca kırsal kalkınmaya ilişkin destekleme programları da uygulanmaktadır. Bunlardan birisi Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından 2005 yılından beri uygulanan ve kırsal alanlardaki ekonomik faaliyetlerin geliştirilmesi amacını taşıyan Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı'dır.
Türkiye'nin Avrupa Birliği aday ülkesi olması nedeniyle, Avrupa Birliğinin tarım ve kırsal kalkınma politikalarının takibi Türkiye açısından önem taşımaktadır. Bu nedenle, öncelikle Ortak Tarım Politikası'nın geçmişten günümüze geçirdiği değişim ve gelişmeleri kısaca ifade etmek gerekir. Ortak Tarım Politikası, Avrupa Birliğinin en eski politikasıdır ve 1962 yılından beri uygulanmaktadır. Ortak Tarım Politikası'nın ilk yıllardaki amacı, İkinci Dünya Savaşı sonrasında yaşanan gıda yetersizliği sorununa çözüm bulmak iken sonraki yıllarda gıda maddelerindeki fazla üretimin sınırlanması ve Avrupa tarımının rekabet gücünün artırılması olmuştur. Doğrudan desteklerle bunun sağlanması mümkün olmamaktadır. Bu nedenle de kırsal kalkınma amacıyla kullandırılan, projeye ve yatırıma verilen destekler doğrudan desteklerden çok daha etkin olmaktadır.
Tarım ve kırsal kalkınma destekleri açısından bir diğer önemli nokta da devamlılıktır. Avrupa Birliğinde olduğu gibi Türkiye'de de politikaların devamlılığına önem verilmektedir. Daha önce de ifade edildiği gibi, Türkiye bugün Onuncu Beş Bıllık Kalkınma Planı'nı uygulamaktadır. Her bir kalkınma planı bir önceki dönemdeki planı izleme ve değerlendirme sonuçlarına göre yapılandırılmaktadır. Türkiye, Avrupa Birliğinin aday ülkesidir ve bu çerçevede de Avrupa Birliğinden aday ülkeler için ayrılan kaynaklardan yararlanmaktadır. Sizlerin de bildiği gibi, 21'inci yüzyılın sektörü tarım sektörüdür. Bu nedenle de hem devletler hem de özel firmalar tarım sektörüne yatırım yapmaktadır. TKDK'nın temel hedefi, program sayesinde köyden kente göçün yavaşlatılması, hatta tersine göçün sağlanmasıdır. Türkiye, sadece 2015 yılında 10 milyar TL tutarındaki desteklemeyi çiftçilerine ödeyen bir ülkedir. Türkiye'nin tarım ürünleri ithalatının içerisinde işlenmek üzere dışarıdan alınan ürünler de dâhildir. Örneğin Türkiye yılda 20 milyon ton buğday üretmektedir ve bu üretim, tüketimi karşılamaktadır. Ama aynı zamanda buğday ithal etmekte ve bunu un hâline getirerek ihraç etmektedir. Bu nedenle de Türkiye şu anda dünyanın en büyük un ihracatçılarından biridir. Türkiye Cumhuriyeti tarım sektörünü ulusal bütçesinden zaten desteklemektedir.
Ulusal bütçemizden tarım ve kırsal kalkınma faaliyetleri için yıllık olarak yaklaşık 5 milyar dolar destek verilmektedir. Bu kapsamda, ulusal bütçeden çiftçilere gübre desteği, mazot desteği, prim ödemeleri, hayvancılık destekleri gibi birçok destekleme yapılmaktadır. Bunun dışında, Avrupa Birliğine aday ülke olmamız nedeniyle kırsal kalkınma alanında aldığımız destek yedi yıllık süre için sadece 800 milyon avrodur. Bir başka ifadeyle, Türkiye Avrupa Birliğinden kırsal kalkınma amaçlı olarak yıllık sadece 100 milyon avro kadar bir kaynak almaktadır. Avrupa Birliğinden alınan bu miktar ülkede örnek işletmeler kurulması amacıyla kullanılan bir kaynaktır.
Sayın Başkanım, Sayın Bakanım; seçim bölgem olan Antalya'ya büyük destek veriyorsunuz. Şahsen şahsımdan daha çok Antalya'ya gidiyorsunuz. EXPO 2016 inşallah ülkemize hayırlı olacak. Özellikle de çiftçilerimiz her ortamda, Demre'deki çiftçilerimiz başlarına bir afet geldiği zaman sizleri yanında buldu. Her ne kadar Antalya turizm şehri gibi görünse de tarım olarak da çok ileride ve daha da iyi olabilir ama...
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Sayın Aydın, lütfen toparlayalım.
İBRAHİM AYDIN (Antalya) - ...bu kırsal destekleri sağlamamızda fayda var, her ne kadar zengin bir bölge gibi görünse de kırsal kesimde, mesleğim icabı olarak da yani Orman Bölge Müdürlüğü yaptığım yerlerde bu desteklemelerin yapılmasında fayda var.
Ben bu duygu ve düşüncelerle 2016 Bakanlık bütçemizin ülkemize hayırlı olmasını diliyorum. Saygılar sunuyorum.