| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik'in, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Tasarısı (1/529) ile 2014 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Tasarısı (1/297) hakkında sunumu |
| Dönemi | : | 26 |
| Yasama Yılı | : | 1 |
| Tarih | : | 16 .02.2016 |
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
Sayın Başkan, değerli milletvekili arkadaşlarım, Sayın Bakanım, değerli bürokratlar, değerli basın mensupları; herkesi saygıyla selamlıyorum.
Sayın Bakanım, hayırlı uğurlu olsun yeni dönem, yeni Bakanlığınız.
Geçen dönemki arkadaşımız Sayın Daniş'e de hayırlı uğurlu olmasını diliyorum. Tebrik ediyorum, başarılar diliyorum.
Sayın Bakanım, sizin geçen dönem de işiniz zordu, Çalışma Bakanlığı zor bir Bakanlıktı ama bu Tarım Bakanlığı daha zor galiba. Zor görevleri size veriyorlar herhâlde.
Geçen dönemlerde -yani, dedikodu yapmayalım ama- Tarım Bakanlığı başarılı olsaydı ekonomi şimdiki durumunda olmazdı, çok daha farklı bir noktada olurdu; Türkiye sanayisin de, hatta iç güvenliğinde, çeşitli alanlarda, sağlıkta bile çok daha farklı rakamlar üretilebilirdi bugün için. Tarım her konuyla ilgili, her alanla ilgili. Maalesef geçen dönem tarımdaki başarısızlığımız, tarımın sanayileşememesi, tarımdaki birçok sıkıntı birçok alanı, sektörü etkiledi maalesef. 2014'te 2,1'lik bir küçülme yaşadık. Bu 2015'te bir büyüme bekliyoruz. Tabii, zıplama normal, negatif bir büyümeden sonra normal ama tarımın hâlâ 2014 için de, 2015 için de gayrisafi yurt içi hasıladaki payı yüzde 8'ler civarında ki çok düşük bir rakam bu, bunun artması lazım.
Sayın Bakanım, bu orta vadeli programı biliyorsunuz. OVP'de tarım hiç yer almıyor, tarımla ilgili olarak hiçbir şekilde burada bahsedilmiyor. Hâlbuki tarım çok önemli, biraz önce konuştuğumuz şekilde. OVP'de tarımla ilgili rakamların yer alması, makro göstergelerin olması, tarım teşviklerinin, hedeflerinin burada gösterilmesi lazım. Bilmiyorum, Bakanlığın bundan haberi olmaması ya da bizim kalkınmacıların, Kalkınma Bakanlığının, plancıların bu işi önemsememesinden mi ama sanmıyorum. OVP'de daha fazla yer verilmesi gerekir diye düşünüyorum.
2016 yılı bütçe sunumunuzda Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesinden bahsediyorsunuz, bir bölümde. O yeni kurulan bir komite, galiba iki yıldır faaliyette. İki yıldan beri bazı çalışmalar da yaptı ama bu çalışmalar üretici için nasıl faydalı oldu, onunla ilgili bir bilgi yok. Yani, üst düzeyde çalışmalar yapılmış, komiteler kurulmuş, bazı şeyler izlenmiş, tamam ama üreticiye faydası ne oldu? Bunlar açıklandı mı? Bu açıklamalar doğrultusunda yatırımlar yapıldı mı? Bunlardan hiç bahsedilmiyor. Onunla ilgili bilgi verebilirseniz memnun olurum. Yani, bu komitelerin kurulmasının sebebi, sonuçta üreticilerin, vatandaşın, yatırımcının bundan yararlanması. Bu yönde bir fayda sağlamış mı, onu öğrenebilirsem memnun olurum. Siz de yeni bir Bakan olarak merak edersiniz diye düşünüyorum.
Şimdi, tarıma o kadar önem verilmiyor ki Sayın Bakanım. Dün akşam biz Kalkınma Bakanlığını -dün gece, sabah bitti, dörtte- görüştük. Baktım, GAP, DAP, DOKAP için, bunlar için, mesela GAP için 2015'te ayrılan ödenek 5,2 milyar, harcama 3,5 milyar. Yani, ayrılan ödenek bile aslında yeterli değil ama harcama bile ayrılan ödenek kadar olmamış. 5,2 ayrılmış; 3,5... DAP için öyle, 3,8 ayrılmış; 3,4 harcama yapılmış. DOKAP ve KOP'ta da eksik harcamalar söz konusu. Yani, biz tarımı, tarım altyapısını geliştirmek istiyorsak bu harcamalarımızı daha doğru dürüst yapmalıyız. Biraz önce söylediğim gibi, OVP'de daha fazla yer verilmeli, daha iyi anlaşılmalı bunun önemi; diğer bakanlıklarla daha iyi koordine edilmeli; Kalkınma Bakanlığıyla daha fazla müşterek çalışma yapılmalı.
Bir de Avrupa Birliğiyle ilgili olarak bazı sorularım var. Şimdi, ilerleme raporunda bazı açıklamalar var; bunları önemsediğim için size sormak istiyorum. Şimdi, diyor ki, bizden yapılmasını istedikleri şeyler arasında: "Türkiye'nin, tarım istatistikleri için bir strateji belgesi hazırlaması gerekmektedir." Tarım istatistikleri için. Tarım istatistiklerimiz çok zayıf. Birçok arkadaşımız -siz de dikkat ettiniz- işte "Hayvancılıkta bu eksik, bu yanlış." Birçok bitkiyle ilgili olarak öyle. Birçok istatistik yanlış veya eksik veya uluslararası standartlarda değil ya da farklı serilerle, farklı verilerle ve serilerle hazırlanıyor. Tarım istatistikleri için bir strateji belgesi dokümanı hazırlanması ve uygulanması lazım.
Bir de ilerleme raporunda diyor ki: "Üreticilere verilen doğrudan desteklerle ilgili olarak Türkiye kendi tarımsal destekleme politikasını ortak tarım politikasıyla uyumlaştırmak üzere bir strateji hazırlama yönünde yeni bir adım atmamıştır." Bizim AB'yle uyumlaştırma yapmamız hâlinde, bu bizim aleyhimize mi olacak tarımsal desteklemelerde? Bizim tarımsal desteklememiz zaten -biraz sonra anlatacağım- çok düşük yani kendi hedeflediğimiz yüzde 1'i bile bulmuyoruz. Neden uyumlaştırmıyoruz, bu konuda adım atmıyoruz acaba? Bir sorun mu var? Bizim gizli desteklerimiz var da AB bilsin istemiyor muyuz ya da AB mevzuatına uyum sağlanırsa o gizli destekler mi ortadan kalkacak acaba? Gerçekten merak ettim. Ben Avrupa Birliğinde Brüksel'de stajyer memuriyet yaptım, bu konularla ilgili bir çalışma yaptım. Avrupa Birliğinde gizli tarım destekleri olduğunu savunduğum için devam ettirmediler, ona çok bozuldular. Gizli destekleri var onların da. Bizde de mi var? Ama bizim desteğimiz zaten düşük kalıyor. Niye böyle bir eleştiri yiyoruz?
Bir de "Avrupa Birliğinden canlı sığır, sığır eti ve türev ürünlerinin ithalatında gereksiz kısıtlamalar uygulamaya devam etmiştir." diye bir eleştirileri var. Biz neden Avrupa Birliğinden bunları ithal etme konusunda kısıtlar koyduk acaba?
GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANI FARUK ÇELİK (Şanlıurfa) - Hangisinde?
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Canlı sığır, sığır eti, türev ürünlerinin ithalatında, et ve et ürünleri ithalatında kısıtlamalar getiriyoruz. Yani, bizim politikamızsa, bilinçli olarak yapıyorsak amenna, tabii ki memnun oluruz ama var mı öyle bir şey acaba?
Sayın Bakanım, Sayıştay raporları var, bunlar önemli. Bakanlığınızla ilgili olarak güzel bir rapor düzenlemiş, geçen sefer de vardı. Yalnız Bakanlığınız, Sayıştay raporları açısından geçen dönemlerde de hep, öyle, en kalın, en fazla bulgunun olduğu raporları ihtiva ediyor. 16 bulgu var denetim raporunda. Diğerleri de çok önemli, performans raporunda da 2 bulgu var:
Jokey Kulübüyle ilgili olarak geçen dönemde bazı sorunlar, sıkıntılar vardı, bu sene de var, 15'inci bulgu. Onun diğer alt bulgularında, birçok meblağın Jokey Kulübüne aktarıldığı, eksik aktarıldığı, onların usulsüz olarak başka yerlere gönderildiği... Özel hesap olarak aktarılıyor. "Bakanlık bütçesine alınarak mevcut mali sisteme dâhil edilmesi gerekiyor." diyor eleştirilerde.
Tarım Reformu Genel Müdürlüğüne 1,5 milyon liralık bir borç verildiği, böyle, kamuda olmaması gereken usulsüzlüklerin, özel hesabın işleyişiyle ilgili olarak yine usulsüzlüklerin olduğu iddia ediliyor. İddia değil bunlar, tabii, Sayıştay raporuna girdikten sonra iddianın ötesine geçmiş. Cevap da verilememiş, bulgu hâline gelmiş. Daha fazla önemsenmesi gerekir.
Maalesef, Tarım Bakanlığı mevzuat konusunda yetersiz. Bilmiyorum, kadrodan dolayı mı, eksiklikler mi var, başka bir sebep mi var ama çok fazla eleştiri alıyorsunuz Sayıştaydan.
Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumuyla ilgili olarak da güzel bir rapor var. Bir şeye dikkatinizi çekmek istiyorum, bu Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumuyla ilgili bulgulardan bir tanesi diyor ki: "Akredite bir laboratuvar kurulmamıştır şimdiye kadar." Akredite bir laboratuvarın kurulması gerekiyorsa, Avrupa Birliği Bakanlığı içerisinde de bir akredite TÜRKAK kurumu var, onlarla iş birliği yapılarak bunun yapılması mümkün değil mi? Onların da akredite laboratuvarları var, onlarla beraber bu konu halledilebilir diye düşünüyorum.
Yine, T cetvelinde 4.376 taşıtınız var Sayın Bakan, Bakanlığınıza ait 4.376 taşıtınız var. Bu yıl da 471 taşıt almak istiyorsunuz.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Ek süre veriyorum.
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
52'si de binek olmak üzere 471. Şimdi, bunlar arasında, 471 taşıt arasında gemiler var, tekneler var, paneller -çok fazla panel istenmiş- arazi araçları var, minibüs var, kamyonlar var, 1 tane motosiklet var, otobüs var hatta. Bunlar kiralanamaz mı? Bu kadar taşıt aracına gerçekten gerek var mı? Ayrıntılı bir çalışma yapıldı mı? Burada var, tek tek listesi var ama bir alternatif de bulunabilir diye düşünüyorum çünkü bunların bakımı, vesaire, o da sıkıntılı.
5.443 lojmanınız ve 85 sosyal tesisiniz var. Bunlarla ilgili bir şey demiyorum, tabii, dağda, bayırda, birçok yerde çalışan kadrolar var; bunlar için gereklidir diye düşünüyorum.
Şimdi, 64'üncü Hükûmetinizin bir eylem planı var Sayın Bakan. Bu eylem planında 216 tane eylem var. Bunlardan kaçı Bakanlığınızla ilgili, biliyor musunuz? Bu kadar önemli bir Bakanlıkla ilgili olarak, 216 eylemden sadece 2 tanesi sizinle ilgili, sadece 2 tanesi. Onlar da doğrudan ilgili konular değil aslında. Yani, Tarım Bakanlığı... "Arazileri büyütmek isteyen ehil mirasçılara faizsiz kredi desteği uygulaması." Çok, böyle, ana konulardan değil, tali bir konu.
Yine... Neydi?
BAŞKAN - Çiftçilere kredi desteği vardı.
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - "Tarımsal destekler, tarım havzaları bazında ürün deseniyle birlikte su kısıtı gözetilecek şekilde yeniden düzenlenecek." Bunun tam olarak ne olduğunu da anlamadım ama eylem planı acil olarak Hükûmetinizin yapacağı eylemleri gösteriyor.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Tekrar ek süre veriyorum.
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Teşekkür ederim.
Bunlar arasında çok az eylem var Bakanlığınızla ilgili. Bu da -biraz önce söylediğim gibi- OVP'de Bakanlığın çok zayıf olması, bu eylem planında zayıf olması diğer bakanlıklarla çok iyi koordineli çalışma yapılmadığını da gösteriyor, yoksa ihtiyaç olmamasından değil diye düşünüyorum.
Sayın Bakan, bu Atatürk Orman Çiftliğiyle ilgili -Bakanlığınıza bağlı- epey bir sıkıntı var, bazı yolsuzluk iddiaları var. Onlarla ilgili olarak da gelip bir ara sizinle bu konuyu konuşmak istiyorum, o iddiaları da size aktarmak istiyorum Atatürk Orman Çiftliğiyle ilgili, AOÇ'yle ilgili olarak.
Bir de Ankara Milletvekili olarak, Ankara'daki yatırımlarınızı arkadaşlar çıkarabilirse memnun olurum, Tarım Bakanlığıyla ilgili Ankara yatırımlarını.
Çok teşekkür ederim. Tekrar bütçenizin hayırlı uğurlu olmasını diliyorum. Başarılar diliyorum.
BAŞKAN - Teşekkür ediyorum Sayın Kuşoğlu.
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Ha, bir de, şeyi unuttum.
BAŞKAN - Buyurun.
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Çok özür dilerim Başkanım.
Sayın Bakanım, biraz önce konuşmasında Okan Bey de belirtti, kendisine gelen bir yazıda tarım desteklerinin yeterli olduğu, kanundaki yüzde 1'lik şartı yerine getirdiği... Şimdi, Kalkınma Bakanlığının 2016 programında da var; 2014, 2015 ve 2016 destekleme bütçesi tek tek burada. Bütün destekleri belirtiyor. 2014'te 9 milyar 208, 2015'te 10 milyar 709, 11 milyar 208 de 2016 için öngörülüyor. Bunlar yüzde 0,5 civarında; yüzde 1'i asla bulmuyor. Kalkınma Bakanlığının da tespiti bu şekilde ama Okan Bey'e verilen cevap da onun bulduğu şeklinde.
Destek, tarım desteği olmayan konuların bir araya getirilmesiyle oluyor. Bu konunu da bir vuzuha kavuşması lazım. Şimdiye kadar da bu birkaç kere yapıldı, Mehdi Bey de benzeri şekilde bize bununla ilgili cevap verdi ama bu uluslararası bir standarttır, bunun bir normu, standardı olur yani böyle her harcama tarımsal destek olmaz. Bunun da bir açıklığa kavuşması lazım.
Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.