KOMİSYON KONUŞMASI

MÜZEYYEN ŞEVKİN (Adana) - Teşekkür ederim.

Öncelikle, bana göre, ülkemizin çok önemli kurumlarından biri olan AFAD'a depremde, selde ve bütün afetlerde göstermiş olduğu üstün hizmetten dolayı özel bir teşekkür etmek istiyoruz, gerçekten özel bir yeriniz var. Her ne kadar deprem sırasında biraz gecikmeli girildiyse de alana -biraz demeyelim, üç gün gecikmeli girildiyse de- bu, çalışanların sorunu değil, çalışan arkadaşlarımıza özel olarak bir teşekkür etmek isterim.

Tabii, bir özel teşekkürü de Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürü Değerli Orhan Tatar meslektaşıma -birlikte de çalışma olanağı bulduk, AFAD'ın bir şansıdır- etmek istiyorum. Onu da yürekten kutluyorum hem deprem sürecinde koyduğu katkılar hem de gerçekten bu maden sahasındaki koyduğu katkılar nedeniyle.

Şimdi, burada ben birkaç soru sormak isterim işin doğrusu. Bir kere, burada tanımlama için özellikle teşekkür etmek istiyorum. Bu bir maden kazası değil, ihmaller zincirinin yarattığı bir olay aslında, bir vukuat; bir "maden kazası" tanımlaması... "Kaza" hani bilinmeyen, sebebi bilinmeden tesadüfen olan bir şeydir ama bu, bağıra bağıra iki sene önceden de emare vermiş bir şey. O tanımlama önemliydi. Ben burada şunu sormak istiyorum: Bir mangan ocağı var ve derinliği oldukça yüksek. Derinliği konusunda bilgi var mı?

AFAD DEPREM VE RİSK AZALTMA GENEL MÜDÜRÜ ORHAN TATAR - 220-225 metre civarında.

MÜZEYYEN ŞEVKİN (Adana) - 220 metre. Hâlen işletilmekte olan bir ocak mı burası?

AFAD BAŞKANI OKAY MEMİŞ - Değil.

MÜZEYYEN ŞEVKİN (Adana) - Burası boş. Aslında AFAD olarak -hani risk önleme görevi de olduğu için- şu yapılamaz mıydı: Buradaki, 220 metre derinlikteki bir alana o liç atığı, aşağıya jeomembran sererek ve geçirimsizlik sağlanarak, ilk etapta yani bu kaza oluşmadan önce bu kadar yüksek, 270 metreye varan -bizim bugüne kadar aldığımız bilgilere göre- liç yığını yapılmak yerine bu mangan ocağına, o yeri boşalmış olan ve hâlen işletilmemekte olan mangan ocağına yığılmış olsaydı ve benzer şekilde diğer maden ocaklarında bu öneriler getirilerek bu kullanılmayan ve boş alana -dediğim gibi- geçirimsizlik koşulları sağlanılarak yığılsaydı en azından belki bu 9 insanımızın yaşamı kurtarılmış olacaktı. Buna ilişkin önerileriniz ve çalışmalarınız oluyor mu; bunu bir sormak isterim.

Bir de elinizde siyanür ölçüm cihazı, o dakikada yani saat 14.00'te hemen hazır mıydı; var mı hep AFAD'da? AFAD'da bu siyanür ölçüm cihazları bulunuyor mu?

AFAD BAŞKANI OKAY MEMİŞ - Her ilde var. Ayrıca, maden ocağının da...

BAŞKAN ATAY USLU - Soruları alalım Başkanım, ondan sonra.

AFAD BAŞKANI OKAY MEMİŞ - Ha, öyle mi; tamam, özür dilerim.

MÜZEYYEN ŞEVKİN (Adana) - Yani "Anında, hemen girdik ve ölçtük." diyorsunuz. Gerçi, bizim aldığımız duyumlar, yedi saat sonra ocağın durdurulma kararı alındığına, Amerika'dan talimat beklendiğine ilişkin bilgiler aktarıldı bize. Siz "Anında müdahale ettik." diyorsunuz.

AFAD BAŞKANI OKAY MEMİŞ - Anında.

Bizi o ilgilendirmiyor yani. Benim 9 insana bir an evvel ulaşmam lazım; o madenin devam etmesi beni ilgilendirmez. Ben AFAD olarak...

MÜZEYYEN ŞEVKİN (Adana) - Siz AFAD olarak kurtarmaya anında girdiniz.

AFAD BAŞKANI OKAY MEMİŞ - Girmem lazım, evet.

MÜZEYYEN ŞEVKİN (Adana) - Evet.

Şimdi, elinizde hazır siyanür ölçüm cihazları var mıydı diye; onu öğrenmek istedim.

Bir de önceden kurulu 1 jeoradar olduğunu ifade ettiniz, sonradan 2 jeoradar daha getirildiğini söylediniz. Bu jeoradar ölçümlerinde ve verilerinde o çatlama ve bu akmanın harekete geçtiğini emare gösteren çatlaklar ve hareket herhâlde anında olmadı, mutlaka aylar önceden bu emareyi vermiştir ve bu jeoradarın bunu ölçmüş olması gerekiyor. Neden harekete geçilmedi; buna dair bilgileriniz varsa... Bu insanların yaşamının kurtarılmasına ilişkin niye bir önlem alınmadı; bu çok önemli. Eğer tek jeoradar yeterli olmuyorsa bunu hangi kurum önerecekti? Yani bu kadar geniş bir alanda, bu kadar geniş madenciliğin yapıldığı ve liç sahasının oluşturulduğu bir alanda eğer üç boyutlu ölçmek gerekiyorsa -böyle söyleyeyim- neden bunlar önerilmedi veya bunu hangi kurum önermeliydi diye sormak istiyorum.

O jeoradarın görüntüleri varsa onu da Komisyonumuzla paylaşırsanız, bu da çok değerli diye düşünüyorum.

AFAD BAŞKANI OKAY MEMİŞ - Hepsini paylaşırız.

MÜZEYYEN ŞEVKİN (Adana) - Tekrar çalışmalarınız için teşekkür ediyorum.

Sağ olun.

Özür dileyerek bir soru daha... Ne kadar süre daha sürebilir? Kalan 30 milyon metreküp atık olduğunu söylediniz. Yarısını neredeyse çıkardık...

AFAD BAŞKANI OKAY MEMİŞ - 10 milyon efendim, 30 değil, 10 milyon metreküp.

MÜZEYYEN ŞEVKİN (Adana) - 10 milyon metreküp, pardon.

"10 milyon metreküpün yarısını neredeyse çıkardık." dediniz. Yani kalanı kaldırmayla ilgili ne kadar süre öngörüyorsunuz?

Tabii, cenazelerini bekleyen insanlar da var. Hani bu süre içerisinde de -Sayın Başkanımız sordu ama ben de sorayım- o insanlara ilişkin herhangi bir emare var mı?

Teşekkür ediyorum.