Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
Konu | : | İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türeli'nin, Komisyon gündemindeki (2/1812) esas numaralı Kanun Teklifi'nin torba kanun şeklinde getirilmesine, teklifteki bazı düzenlemelere ve bazı hükümlerin Anayasa'ya uygun olmadığına ilişkin açıklaması |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 2 |
Tarih | : | 28 .11.2023 |
RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
Değerli milletvekilleri, şimdi, tabii, önümüzde gene bir torba kanun var. Bu 3'üncü torba kanun yani yazın o tatili de saymazsak üç ayda 3'üncü torba kanun geliyor. Arada On İkinci Kalkınma Planı'nı görüştük. Arada otuz altı gün süren bütçe görüşmeleri yaptık. Bir de ek bütçe yani son derece ağır bir çalışma temposu var. Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; tabii ki burada Plan ve Bütçe Komisyonu olarak çalışacağız ama "Torba kanun formatında bundan sonra bunları görüşmeyelim." diye konuşmuştuk. Yani bu verimli bir görüşme sistematiği değil. Birbiriyle ilgisi olmayan birtakım kurumların illa içlerinde mali hükümler içeriyor diye Plan ve Bütçe Komisyonuna gelmesinin bir anlamı yok. Burada denizcilik var, Seçim Kanunu, il seçim, ilçe seçim kurulları var; onun dışında birçok madde burada alınmış, toplanılmış. Yani böyle bir görüşme verimli bir görüşme değil, önce bunu söylemek isterim.
İkinci husus şu: Burada baktığımız zaman çok ilginç bir husus var, Cumhurbaşkanına verilen yetkiler artırılıyor. Sonuçta, Cumhurbaşkanının elbette yetkileri var. Anayasa madde 73 şöyle diyor: "Vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır. Vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülüklerin muaflık, istisnalar ve indirimleriyle oranlarına ilişkin hükümlerinde kanunun belirttiği yukarı ve aşağı sınırlar içinde değişiklik yapmak yetkisi Cumhurbaşkanına verilebilir." Cumhurbaşkanının yetkisi, bu sınırları; muaflık, istisna ve indirimlerle ilgili hükümleri yukarı ve aşağıya doğru o sınırlar içinde hareket ettirmek yani bir anlamda oranları belirlemek, oranları arttırmak veya azaltmak. Oysa burada öyle bir şey yok, burada kapsam genişletiliyor, farklı farklı alanlarda bu yetki... Sadece oranın dışında nereler, hangi hükümlere uygulanacak gibi bir kısım düzenlemeler var.
Gene, aynı şekilde, kanunla geliyor, 2023 sonunda bitecek olan düzenlemeler 2028'e uzatılmış ve arkasına bir cümle eklenmiş, diyor ki: "Süre bittikten sonra Cumhurbaşkanı bu süreyi beş yıl daha artırabilir." Ya, böyle bir şey olabilir mi arkadaşlar? Beş yıl arttırmışsınız, beş yıl sonrası için Cumhurbaşkanı yeniden yetki arttırıyor; böyle bir yetkisi yok Cumhurbaşkanının Anayasa'ya göre. Burada yeniden bittiği zaman dört yıl sonra, dört buçuk yıl, beş yıl sonra yine bir kanun gelir, o kanunla bunu yaparız. Yani Parlamentonun var olan yetkileri Cumhurbaşkanına devrediliyor. Bu torba kanunun adını isterseniz şöyle koyalım, arkadaşlarımızdan birisi söyledi; Cumhurbaşkanına verilen yetkilerin arttırılması hakkında ve diğer kanunlarda değişiklik yapılması hakkında kanun diyelim. Bu, Anayasa'ya aykırı; Anayasa'ya aykırı olduğu için bir önergeyi de vereceğiz. Aykırılığı söylüyoruz, bunun düzeltilmesini talep ediyoruz. Burada, Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşüyoruz yani Meclisin var olan yetkilerini Meclis kullansın. Bu yetkiler Cumhurbaşkanına verilemez çünkü Anayasa'da karşılığı yok bunun. Bakın, Anayasa'nın hangi maddesinde varsa söyleyin, konuşalım bunu.
Aynı zamanda Komisyona da Anayasa'ya uygunluk incelemesi yapılması için gerekli önergemizi vereceğiz; bunu düzeltelim Sayın Başkan, bu önemli. Yani buradaki yetkiler yarın tartışmalı olur, bunlar Anayasa Mahkemesine gider ve Anayasa Mahkemesinden döner. Bakın, daha önceki torba kanunlarda da hep şunu yaptık: Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenen hususları Anayasa Mahkemesi iptal etti, ondan sonra hepsini kanunla düzenlemeye taşıdık. Bunları da aynı şekilde iptal edecek, böyle verimsiz bir çalışma sistematiği olmaz.
Biz burada Parlamento üyeleri olarak Parlamentonun, yasamanın yetkilerini kullanalım. Cumhurbaşkanının, elbette, Anayasa 73'te kendisine tanınan yetkileri var; oradaki miktarları, oranları artırıp azaltabilir, Anayasa'ya uygundur ama onun dışındaki hükümler hiçbir şekilde Anayasa'ya uygun değildir.
Teşekkür ederim.