Komisyon Adı | : | DIŞİŞLERİ KOMİSYONU |
Konu | : | İstanbul Milletvekili Numan Kurtulmuş'un; Kuzey Atlantik Antlaşmasına İsveç Krallığının Katılımına İlişkin Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi (2/1706) |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 2 |
Tarih | : | 26 .12.2023 |
UTKU ÇAKIRÖZER (Eskişehir) - Sayın Başkan, tüm Komisyon üyelerimizin sabrına sığınarak ben de kısaca...
BAŞKAN FUAT OKTAY - "Sabrına sığınarak." Dediğine göre bayağı uzun olacak bu.
UTKU ÇAKIRÖZER (Eskişehir) - Yok. Daha önce "Hadi artık oylayalım." denildi hep birlikte, o anlamda söyledim.
Öncelikle, Sayın Bakan Yardımcısına sunumu, bilgilendirmesi için teşekkür ediyorum.
Aslında içinde bulunduğumuz durum -Sayın Salıcı'nın bıraktığı yerden tekrarı gibi ama eklemeler yaparak- tam da dış politikayı iç politikada kullanmanın, aslında, iktidarları nasıl mahcup edebileceğinin göstergesi. Ne demek istiyorum? İsveç'in NATO üyeliği, Finlandiya'nın NATO üyeliği, doğrudur, NATO'nun genişlemesi, Rusya'nın Ukrayna'ya kabul edilemez işgaline karşı bir hamleydi ve Sayın Namık Bey F-16'lar bağlamında söyledi ama savunma, NATO'nun savunması bir bütün; NATO'nun savunmasının güçlenmesi, Türkiye'nin savunmasının güçlenmesini de artıracaktır. O yüzden bu tartışmada tabii ki Türkiye'nin bir tutumu vardı. İkinci boyutu Türkiye'nin kendi güvenlik endişeleriydi. Bu, üçlü seviyede bize izah edildiği gibi aktarıldı. Bence burada yapılan hata bu üçlü müzakerenin ya da ikili müzakerelerin, kamuoyuna olmayacak şeylerin olacakmış gibi anlatılmasıydı. Neden bahsediyorum? Açın Google'a yazın: "120 kişiyi istiyoruz." "73 kişi gelecek." "O kişi gelmezse İsveç zor durumda kalır." Siz biliyorsunuz o isimleri, kimlerden bahsettiğimi. Doğru mu? Bunlarla yapıldı. Yoksa Sayın Bakan Yardımcısının bize anlattığı gibi "Bir savcı atanacak, bu konuda, işte, yasa çıkacak, devamlı bir mekanizma..." Öyle denmedi. Kamuoyuna seçim öncesinde, seçim sonrasında ne dendi? Rakam bile, bir "30" dendi, bir "40" dendi, bir "100'den fazla." dendi. O bile net bir şekilde ortaya konmadı. Burada Adalet Bakanlığının da temsilcisi var, Dışişleri Bakanlığının Bakan Yardımcısı ve diğer temsilcileri var; hepsi biliyordu, bu kişilerin iade edilmeyeceğini herkes biliyordu.
Az önce bize Sayın Bakan Yardımcısı "Her şeyi bir anda çözmek mümkün değil." dedi. Bakın, bu sözleri bize söylemeniz iyi, güzel ama başka ortamlarda başkalarına söylenmesi lazım, kamuoyunu yanıltanlara söylenmesi lazım. Doğal olarak kamuoyuna siz bu sözü verdiniz ya... Başka sözler de verildi. İşte "AB yolu açacak." dediler. Hangi AB yolu? Sayın Cemalettin Kani Torun söyledi, vize alamıyor insanlar, hangi yolu açıyorsunuz? AB'nin bu süreçte 2 tane, 3 tane zirvesi oldu. Türkiye için hangi olumlu karar alındı vesaire? İyi niyetler değil... O iyi niyetlerde bile aralardaki şartları sizler -diplomatlar- benden daha iyi biliyorsunuz, hangi şartların konulduğunu. Yok öyle bir şey. Ama ne dendi? Manşet atıldı "Türkiye istediklerini aldı." diye "AB yolu açıldı." diye. Nerede? Bu, işin ikinci boyutuydu.
Üçüncü boyut da bu F-16 meselesi. Burada da çok net bir şekilde -Sayın Tan'ın sorusu bence eksik bir soruydu, "F-16'lar lazım mı?" vesaire- başka bir soru var: Siz bu soruyu çözebildiniz mi? Birincisi, İsveç'in NATO üyeliği ile F-16 pazarlığının birlikte yürümesi yanlıştır, Türkiye'nin çıkarları açısından bence eksiktir. Aslına bakarsanız, Sayın Bakan Yardımcısı az önce söyledi: Bir süre "Biz buna zaten bağlı görmüyoruz." demeye çalıştık, anlattık sürekli. Sayın Cumhurbaşkanının sözleri de böyleydi hatırlayın zirve sonlarında "Biz bunu birbiriyle bağlantılı görmüyoruz." diye ama sonra bir anda bunun bağlantılı olduğunu söylemeye başladı aynı Cumhurbaşkanı, aynı iktidar sözcüleri. Neden yanlış? Çünkü ortada zaten büyük bir fiyasko var. Az önce Sayın Komisyon Başkanı diyor ki: "Sorgulayacağınız ABD olmalı." Evet, ABD olmalı. F-35'lerden bize atıyorsunuz, çıkarıyorsunuz Yunanistan'a veriyorsunuz, Yunanistan'a verilmesini engelleyebiliyor musunuz? Siz bize bunu söyleyin. "Evet, F-16 alıyorum ama Yunanistan o F-35'i almayacak." diyebiliyor musunuz? Bu pazarlığı böyle yürütebiliyor musunuz? Hayır. Size F-16 verirken ona F-35 verecek. Burada 4,5 mu üstün, 5 mi üstün? Niye biz F-35'e girdik o zaman? Doğru değil mi? Bunları bize başarı gibi anlatamazsınız.
Ayrıca "Sorgulayacağınız ABD..." Ben iktidarı sorgularım Sayın Başkanım. Madem ABD bu konuda yanlış davrandı, siz niye tahkime gitmiyorsunuz? 6 uçağınız orada duruyor. Burada komutanlar, havacılar; doğru mu, değil mi? Sayın Hava Kuvvetleri Komutanlığı yetkilisi, Türkiye'nin parasını verdiği F-35 uçakları ABD'de duruyor mu, durmuyor mu? Duruyor, değil mi? Niye tahkime gitmiyorsunuz? Niye bizim başarı gibi F-16 hikâyesi karşımıza getiriyorsunuz? F-16 hikâyesinde de... Bu ülkenin bütçesiyle alınacak, doğru, ihtiyacımızı karşılayacak ama hiç ortada şey yok. Savunma sanayisinden olanlar varsa daha önceki F-16 projelerindeki ortak üretim, yerli payı; hiçbiri yok, hazır alım. F-35'te ortak olacaktık. Madem bir müzakere yürüteceksiniz -ki yanlıştır bağlanması- o zaman diyeceksiniz ki: "Ben F-35'te de olmak istiyorum. Onu yapmıyor musun? Yunanistan'a veremezsin, verirsen bunu kabul etmem." Yok bunların hiçbiri.
İadeler meselesi... Barış Terkoğlu'nun yazısını açın, okuyun. Minibüsçü Mahmut'u iade etmişler, listenizde bile yok. Listenizde bile yok. Ondan sonra burada bunu bir katkı gibi söylüyorsunuz. Bunların iade edilmeyeceğini hepiniz biliyordunuz; Adalet Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı o zaman bu halka niye söz verdiniz "120 kişi iade edilecek." "70 kişi iade edilecek." diye? Yani iç politikaya bunu alet ederseniz sonra gelirsiniz 12 vatan evladının şehit edildiği haftada iadeler vesaire yokken "İsveç'in NATO üyeliğine 'evet' diyelim." diye anlaşma getirirsiniz. Doğrudur, NATO bağlamında Rusya'ya karşı önemlidir bu konu ama bu konuyu böyle bir şeye çevirirseniz hem istediklerinizi alamazsınız hem de bu noktaya gelir.
CEYDA BÖLÜNMEZ ÇANKIRI (İzmir) - Toplantının tarihi belirlenmişti. Bu, sadece talihsiz bir zamana denk geldi.
UTKU ÇAKIRÖZER (Eskişehir) - Biliyorum ama, işte, bu konuyu, bakın, böyle iç politikaya alet ederseniz, alamayacağınız sözlerle halkı kandırmaya kalkarsanız geldiğimiz nokta budur; onu söylemek istiyorum.
Son olarak bir kez daha ifade etmek isterim...
BAŞKAN FUAT OKTAY - Konu tamamen...
Aslında itham ettiğiniz şeyi şu anda fiilen siz yapıyorsunuz Sayın Çakırözer.
UTKU ÇAKIRÖZER (Eskişehir) - Son olarak da yani bu konuda, F-35 konusunda, Yunanistan'ın F-35 alma kararı ile Türkiye'nin F-16 alma kararının birlikte çıkması Türkiye'nin çıkarlarına aykırıdır, bunun kabul edilmesi doğru değildir, müzakereleri yürüten heyetin bunu bilmesinde fayda vardır; tutanaklara geçsin diye söylüyorum.
Çok teşekkür ediyorum.