| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | 2024 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/276) ve 2022 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/274) ile Sayıştay tezkereleri a) Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı b) Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu c) Karayolları Genel Müdürlüğü ç) Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü d) Havaalanı İşletme ve Havacılık Endüstrileri AŞ (HEAŞ) |
| Dönemi | : | 28 |
| Yasama Yılı | : | 2 |
| Tarih | : | 23 .11.2023 |
ZUHAL KARAKOÇ DORA (Kahramanmaraş) - Sayın Bakanım, kıymetli bürokratlar, Sayın Başkan, Komisyon üyeleri ve değerli milletvekilleri; hepinizi saygıyla selamlıyorum.
Her gün hepimiz evimize ulaşmak, sevdiklerimize kavuşmak, hastaneye yetişmek, mahsulümüzü pazara götürmek ve daha birçok hayati gereksinimlerimiz için yollarda, trafikte bazen saniyelerle yarışıyoruz. Ulaşım ağları kent hayatının ve gündelik yaşamın can damarıdır. Bu nedenle ulaşımda yaşanan aksaklıkların neden olduğu kayıplar hayati öneme sahiptir. Yollar sosyal ilişkilerin somut bağıdır. Toplumlar ve medeniyetler arasındaki köprüler yollarla kurulur, yollarla birbirine bağlanır. Tarih boyunca bir kentin coğrafi konumu, ticari güzergâhı ve ulaşım kolaylığı şehrin gelişmişliğini, ekonomisini doğrudan etkilemektedir. Asurlular döneminden bu yana Kahramanmaraş önemli ticaret yollarının işlek bir güzergâhı olmuş ve çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır. Başka bir ifadeyle Kahramanmaraş'ın ulaşım ağının temelleri tarihin derinliklerine kadar uzanmaktadır.
Bugün, Kahramanmaraş Adana, Osmaniye, Gaziantep, Adıyaman, Malatya, Sivas, Kayseri olmak üzere 7 ille sınır komşusu olup bir sonraki halkada bulunan Şanlıurfa, Niğde gibi şehirlerle de birkaç saatlik mesafede bulunmaktadır. Bahse konu şehirlerin üretim ve ticaretteki konumu göz önüne alındığında Kahramanmaraş'ın gerek şehir içi gerekse şehirler arası ulaşımı sadece Kahramanmaraş için değil diğer iller için de önemlidir. Kahramanmaraş hem genç, dinamik nüfusu hem de ekonomideki yükselen değeriyle ulaştırma altyapısının geliştirilmesine ihtiyaç duymaktadır. Bu kapsamda, geçtiğimiz yıllarda şehrimize yönelik çeşitli planlamalar mevcuttu ancak malumunuz 6 Şubat 2023 tarihinde gerçekleşen asrın felaketi sonrasında Kahramanmaraş'ın ulaştırma altyapısı çeşitli yönlerden zarar görmüştür. Deprem nedeniyle yaşanan fiziki kayıplar ve deprem öncesi planlanan yatırımların sekteye uğraması bunların başında geliyor. Buna ek olarak, hassasiyet gösterilmesi gereken bir diğer husus Kahramanmaraş'ta enkaz kaldırma çalışmaları, ağır hasarlı binaların yıkımı ve enkazların taşınması sırasında iş makineleri de şehir içi yollarda tahribat oluşturarak vatandaşlarımızın ulaşımını olumsuz yönde etkilemekte, aksaklıklarla birlikte yaralanmalı ve ölümlü kazalara neden olmaktadır. Asrın felaketi sonrasında şehirlerimizin yeniden inşasına başlanmışken insanlarımıza sıcak bir yuva sunmakla birlikte ulaştırma altyapısının da eş zamanlı olarak geliştirilerek yeniden inşa edilmesi geleceğimize yapılacak en önemli yatırımdır. Bu kapsamda, ilk olarak depremin kayıplarının ivedilikle telafi edilmesi ve Kahramanmaraşlı hemşehrilerimizin gündelik yaşamlarını kolaylıkla sürdürebilmeleri için şehir içi ulaşımdaki aksaklıkların giderilmesi gerekmektedir. Örneğin, Kahramanmaraş'ın en işlek güzergâhlarından biri olan Onikişubat ve Dulkadiroğlu ilçelerini birbirine bağlayan Sümbüllü yolu depremden bu yana tek şeritten gidiş dönüş olarak kullanılmaktadır. Sümbüllü yolunun ivedilikle onarılıp eski taşıma kapasitesine ulaştırılması gerekmektedir, buna ek olarak mesai giriş çıkış saatlerinde sanayi ve havaalanı kavşağında yaşanan yoğunlukların giderilmesi için köprülü kavşak yapımına başlanması da gerekmektedir. İlaveten, tarımıyla ünlü Bertiz'de maalesef yolların yapısı nedeniyle ürünler bozulmaktadır ve bu da ekonomik kayıplara neden olmaktadır. Bu ekonomik kayıpların önlenmesi için Bertiz'e tünelli yolun acilen yapılması gerekmektedir.
İkinci olarak, depremde zarar gören altyapının onarılması, sorunların giderilmesi ve kapasitelerinin artırılması gerekmektedir. Bakanlığımızın bilhassa hava yolu ulaşımında kapasite artırımı konusundaki stratejik hedefleri malumumuzdur. Bu kapsamda, 6 Şubatta yaşanan deprem felaketinden sonra zarar gören ve yeniden imarına süratle devam edilen Kahramanmaraş Havalimanı'nın operasyonel kabiliyetlerinin ve kapasitesinin artırılmasına yönelik plan, projeler ile olumsuz hava şartlarına karşı uçuş güvenliğini sağlayan aletli iniş sistemi ILS gibi teknik altyapının geliştirilmesi başta Kahramanmaraş olmak üzere çevre illerle olan ulaşım ve lojistik bağlantıların tesis edilmesi açısından büyük önem arz etmektedir. ILS sistemi şu anda Kahramanmaraş için en öncelikli gündem maddelerinden biridir Sayın Bakanım.
Üçüncü olarak, Kahramanmaraş'ın yatırımda öncelikli bölge olması ve bu kapsamda mevcutta planlanmış yatırımların hızlandırılarak hayata geçirilmesi ve yenilerinin de plan kapsamına alınması gerekmektedir. Bu kapsamda, Bakanlığımızın 2053 Ulaştırma ve Lojistik Ana Planı ve 2017'de güncellenen Ulusal Araştırma Ana Planı kapsamında Mersin-Gaziantep arasında yapımı planlanan yüksek hızlı tren hattına Nurdağı-Kahramanmaraş hattının eklenerek 2030-2035 yılları arasında bitirilmesi planlanmaktaydı. Yaşanan gelişmeler sonrasında yüksek hızlı tren yatırımının 2030'lara bırakılması depremde ağır kayıplar yaşamış Kahramanmaraş'ımızın ayağa kalkmasını yavaşlatacaktır.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Buyurun, toparlayın lütfen.
ZUHAL KARAKOÇ DORA (Kahramanmaraş) - Toparlıyorum.
Bu bağlamda, 2030-2035 yılları arasında planlanan yüksek hızlı tren hattının Kahramanmaraş ayağının ivedilikle acil yatırım programına dâhil edilmesi bizler için hayati önemdedir. Yatırımı hızlandırırken Kahramanmaraş'a ilişkin daha önce planlanan güzergâhların yeniden titizlikle değerlendirilmesi ve Kahramanmaraş halkının günlük yaşam alışkanlıklarının değerlendirilmesi de gerekmektedir. Buna ek olarak, güzergâhın ilerleyen yıllarda diğer illerle bağlantısına özen gösterilmesi de oldukça mühimdir. Konuyu hassasiyetle ele alacağınızdan şüphe duymuyoruz.
Desteğiniz için Kahramanmaraşlılar adına şimdiden teşekkür ediyor, bütçenizin hayırlı olmasını diliyor, hepinizi saygıyla selamlıyorum.