ZEYNEP ODUNCU (Batman) - Sayın Başkan, Sayın Bakan, değerli milletvekilleri; Türkiye'de uzunca bir süredir devam eden ekonomik ve sosyal kriz, yüksek seviyede fiyat artışları ve enflasyon rekorları bunlarla bağlantılı olarak yoksullaşmayı getirmiştir Toplumun geneline yayılan yoksullaşmayı en derinden hisseden kesim ise gençler, özellikle de üniversite öğrencileridir, 2023-2024 eğitim öğretim yılında toplamda 898.024 öğrencinin üniversiteye yerleşmesiyle birlikte bugün üniversiteli olan öğrenci sayısı 8 milyon civarındadır. Üniversiteli öğrenciler barınmadan beslenmeye, eğitimden sağlığa çoklu sorunlarla karşı karşıyadır.

Kapitalist sistemin neoliberal politikaları çoklu krizler yaratarak kadınları gençleri çocukları, ezcümle tüm toplumu umutsuzluğa mahkûm etmektedir. Geleceksizlikle, umutsuzlukla baş başa bırakılan üniversiteli öğrenciler kendilerine yaşatılan bu çok yönlü şiddetten dolayı yaşamlarından vazgeçmektedir. Bunlara birçok örnek verebiliriz: Pamukkale Üniversitesinde mart ayında bir öğrenci intihara teşebbüs etmiş, Afyon'da ise bir başka öğrenci 9 Ekimde yaşamına son vermiştir. Eskişehir'de 2 öğrencinin ekim ayında beş gün arayla intiharlarından sonra, Çanakkale'de bir öğrenci kaldığı yurtta yaşamına son vermiştir. Yine 30 Ekimde Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencisi İzzah Elif Zamir Khan yaşamına son verdi. Ekim ayı içinde Bartın'da bir öğrenci intihar girişiminde bulundu. Sadece ekim ayında 5 üniversite öğrencisi hayatından vazgeçmiştir. Ülkede yaşanan çoklu krizler gençleri ümitsizliğe sürükleyerek yaşamlarından vazgeçmelerine sebep oluyor.

Peki, bunu Bakanımıza soruyoruz: Bununla ilgili herhangi bir çalışmanız var mı? Gençlerin hem canından hem de ülkeden vazgeçmelerini, terk etmelerini nasıl açıklıyorsunuz, nasıl değerlendiriyorsunuz?

Yaşanan sorunlar bir tek bunlar değil. Üniversite tercih sonuçlarının açıklanmasıyla birlikte hâlihazırda devam eden barınma sorunu tekrar gündeme gelmiştir. 822 yurdun 950 bin kapasiteyle 8 milyon civarındaki öğrencinin barınma ihtiyacını karşılayamayacağı iddiası abesle iştigaldir. Artan kira fiyatları ve devlet yurtlarının yetersizliği nedeniyle barınma sorunu yaşayan öğrenciler için özel yurtlar neredeyse zorunlu seçenek hâline gelmiştir. Tarikat ve cemaatlerin büyük bir bölümünün Gençlik ve Spor Bakanlığıyla yaptıkları protokol doğrultusunda açtıkları vakıf yurtları bulunmaktadır. Bu yurtlarda kalan öğrenciler için ibadet ve dinî derslere katılma gibi zorunlulukların olduğu ifade edilmektedir. Üniversite öğrencilerinin sorunlarını çözmekle yükümlü olan iktidar ise barınma hakkını tesis etmek yerine, öğrencilerimizi kriminalize eden vasat ve tehlikeli bir dile yaslanarak sorunları derinleştirmektedir. İktidarın öğrencilere barınma hakkını tanıması kaçınılmaz anayasal ve siyasal bir sorumluluktur. Elbette üniversite öğrencilerinin sorunları barınmayla sınırlı değildir. Artan yemekhane zamlarıyla öğrenciler öğün atlayarak besleniyor. Çoğu devlet üniversitesi yüzde 100'e varan yemek zamlarıyla gündeme gelmiştir. Örneğin, Hacettepe Üniversitesi Rektörlüğü 8,5 TL olan yemek ücretini yüzde 76 zamla 15 TL'ye yükseltmiştir. 3 öğün için okul yemekhanesinden beslenme ihtiyacını karşılamaya çalışan bir üniversite öğrencisinin aylık yemek masrafı 1.275 TL'ye tekabül etmektedir. Sağlıklı ve ücretsiz yemek hakkından muzdarip olan öğrencilerin bu durumu aynı zamanda bir halk sağlığı sorunudur.

Üniversite öğrencilerinin sorunlarını çözmek için kapsamlı ve katılımcı gençlik politikalarına ihtiyaç vardır. Gençlere bütçeden daha fazla kaynak ayırmak, demokratik haklarına saygı duymak, evrensel hukuk ilkeleri çerçevesinde davranmak gerekmektedir. Öğrenciler için eğitim, barınma, sağlık ve ulaşım hizmetleri parasız olmalı, bütçe planlaması buna göre yapılmalıdır. Üniversite öğrencileri krizin ekonomik şiddetinden ivedilikle korunmalıdır. Her öğrenciye yetecek kadar yurt açılmalıdır ve yurtlar ücretsiz olmalıdır. Bin kişilik 500 adet yurt yapılmalıdır. Öğrencilere verilen burslar artırılmalı ve karşılıksız olmalıdır. Öğrencilerin KYK kredi borçlarının tamamının silinmesi gerekmektedir. Öğrencilerin ders kitapları ücretsiz dağıtılmalıdır. Öğrencilere ihtiyaç duydukları hâllerde destek olabilecek yeterli sayıda psikososyal uzmanları istihdam edilmelidir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Oduncu, lütfen toparlayın sözlerinizi.

Buyurun.

ZEYNEP ODUNCU (Batman) - Üniversite öğrencilerinin yani beyin göçünün daha fazla olmaması için ve gerçekten artık üniversitelerden intihar vakalarının sesi daha fazla yükselmeden Bakanlığın bu konuda bir çalışma yürütmesi gerekmektedir.

Teşekkür ediyorum.