CELAL FIRAT (İstanbul) - Sayın Başkan, Değerli Komisyon üyeleri; mezarlıklar ve inanç merkezlerine yönelik saldırılar, Alevilere dönük şiddet ve ayrımcılıkla ilgili kısaca birkaç kelam söylemek istiyorum. 1998 yılında kabul edilen Uluslararası Ceza Mahkemesinin 8'inci maddesi insan onuruna yönelik savaş suçları kapsamından ölüye saygıyı da kapsıyor. Uluslararası Mezopotamya Adalet Gözlemevinin Türkiye'de Kürtlere ait mezarlıklara, cenazelere yönelik 2015'ten bu yana yapılan saldırılara dair hazırladığı raporda; 18 mezarlığın polis ve askerler tarafından tamamen yıkıldığı tespit edilmiştir. Raporda en az 1.644 mezarın da tamamen yok edildiği, 2.926 mezarın ise tahrip edildiği bilgisi yer almıştır. Sayın Başkan, bir insan vefat ettikten sonra suçu ne olursa olsun artık o, hesabını Allah'a verir, bize düşen de ailesine taziyede bulunmak olmalıdır. O anlamda bu uygulamanın artık son bulmasını arzuluyoruz.

İçişleri Bakanlığımızın çok büyük bir bütçeye sahip olduğunu hepimiz görüyoruz; personel sayısı giderek, katlanarak artmaktadır. Bu kadar büyümenin yanında da maalesef sorunlarımız azalmıyor, tam tersine arttığını hepimiz görüyoruz. Sabahtan beri bu tartışmalar yürütülüyor. Bakanlık bütçesi ve personeli açıkça Alevilerin aleyhine de kullanılıyor. İçişleri Bakanlığı bize yönelik olan saldırılarda, nefret suçlarında görevini yapmıyor, her türlü ayrımcılığa da uğruyoruz. Kısaca bunlara da değinmek istiyorum. Her gün cemevi yöneticilerimiz, başkanlarımız gözaltına alınıyor. Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Genel Başkanı...

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Nerede oluyor bunlar kardeş?

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Nerede oluyor?

CELAL FIRAT (İstanbul) - Müsaade ederseniz anlatırım efendim. Bir hafta öncesine bakarsanız Sayın Başkan...

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Başka ülkede yaşıyorsunuz galiba.

YÜKSEL ARSLAN (Ankara) - Terör örgütüne cemevini teslim ettiniz.

CELAL FIRAT (İstanbul) - Ya, ne alakası var!

YÜKSEL ARSLAN (Ankara) - Ya, ne bu ırkçılık, bölücülük, mezhepçilik!

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Allah aşkına nerede oluyor bunlar ya!

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Dinleyin lütfen.

CELAL FIRAT (İstanbul) - Ankara Mamak'ta... Kendinizi ifade ediyorsunuz.

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Hayal dünyasında yaşıyorsunuz.

ORHAN YEGİN (Ankara) - Bunlar olsun istiyorsunuz ama olmayacak.

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Sayın Başkan, böyle bir şey olabilir mi ya! Ya, bir tahammül! Bu nedir ya!

(Gürültüler)

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Bir saniye, ben duyamadım...

DİLAN KUNT AYAN (Şanlıurfa) - Tahammüllü olun biraz ya!

CELAL FIRAT (İstanbul) - ÇEDES Projesi'ne karşı bildiri dağıtan Laik ve Bilimsel Eğitim Platformu üyeleri gözaltına alınıyor.

DİLAN KUNT AYAN (Şanlıurfa) - Ne konuşacağımıza siz karar veremezsiniz.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli milletvekilleri...

CELAL FIRAT (İstanbul) - Kötü muameleye maruz kalıyor.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Fırat, bir saniye.

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Ya, bir tahammül, oradan geliyor yetmiyor, buradan geliyor.

DİLAN KUNT AYAN (Şanlıurfa) - Bir sağdan, bir soldan...

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlarım, bakın, 4 konuşmacımız daha var. Şeyden sonra ben tutanaklara da bakacağım yani burada kaba ve yaralayıcı ifadelerden kaçınalım.

ÖMER ÖCALAN (Şanlıurfa) - Cemevini bile terörle ilişkilendirdi ya! Nasıl bir hareket, nasıl bir yaklaşım!

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar, Sayın Fırat, siz de meramınızı izah edin, açıklayın ancak ayrımcılık, ırkçılık vesaire falan konularına lütfen dikkat edelim. Böyle bir şeye ilk başta biz müsaade etmeyiz.

Buyurun lütfen.

SERHAT EREN (Diyarbakır) - Sayın Başkanım, cemevi için "terörist" diyor, cemevi için; siz bizim arkadaşlarımıza uyarıda bulunuyorsunuz.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Kimse demedi, kim dedi?

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Kim dedi, kim dedi?

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Bir saniye...

Ben duymadım arkadaşlar, kim dedi?

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Kim dedi onu?

SERHAT EREN (Diyarbakır) - "Cemevi teröristlere teslim edildi." deniliyor, siz bizim arkadaşlarımızı uyarıyorsunuz.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Eren, bir saniye...

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Diyene söylemiyorsunuz, bize söylüyorsunuz!

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Kim dedi, kim?

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli milletvekilleri...

SERHAT EREN (Diyarbakır) - "Cemevini teröristlere teslim etmişsiniz." diyorlar, siz bizim arkadaşımızı uyarıyorsunuz.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Eren, konuyu bir anlayayım.

Sayın Fırat, devam edin lütfen, bir anlayayım konuyu.

ORHAN YEGİN (Ankara) - Hangi partinin temsilcisi söyledi? Ortaya laf söylüyorsun, ben üzerime alınırım kardeşim, bizden öyle bir şey söylenmedi.

DİLAN KUNT AYAN (Şanlıurfa) - Bir dinleseniz, tahammül etseniz hepsini anlayacaksınız ama tahammül etmiyorsunuz.

MEHMET BAYKAN (Konya) - İYİ Partinin temsilcisi söyledi.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar...

Sayın Fırat, devam edin, ilave süre vereceğim.

Devam edin lütfen.

CELAL FIRAT (İstanbul) - Pir Sultan Abdal Genel Başkanıyla -hatta yanımda gözaltına alınmıştı- bununla ilgili ben söz söyledim, tutanaklara da bakılabilir. 2022 yılında torba yasayla cemevlerini Kültür Bakanlığına bağlayan fakat ibadethane statüsü tanımayan düzenlemeye karşı basın açıklaması yapmak isteyen Alevi kurumlarımızın yöneticilerine, yurttaşlarımıza Meclis önünde yoğun bir şekilde tepki konuldu, şiddete maruz kalındı, yaralanmalar oldu, hatta benim de dalağım patladı, ben de buradaydım.

Maalesef cemevlerimize baskılar, saldırılar her geçen gün artıyor. Geçen yıl Ankara'da 4 tane cemevimize saldırı yapıldı. Çağdaş Can Bardakçı, Baver Gül beraat ederken tutuklu tek sanık Ahmet Ozan Karaca'nın salıverilmesine, sanık hakkında da inanç, düşünce ve kanaat hürriyetlerinin kullanılmasını engelleme, halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama suçlarından hüküm kurulmasına yer olmadığına karar verildi çünkü "Cemevleri Alevilerin ibadethanesi değildir." denildi; mahkemede avukatı bu savunmayı yaptı Sayın Başkan.

MEHMET BAYKAN (Konya) - Avukatın yaptığı savunma, sanki Cumhurbaşkanı yapıyor ya! Başı başka, sonu başka ya!

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Baykan, bir bitirmesine müsaade edelim.

Buyurun lütfen.

CELAL FIRAT (İstanbul) - Cemevlerinde yapılan cenaze törenleri politik gösterilerek maalesef tepkiler dillendiriliyor. Özellikle kentlerdeki birçok cemevimizin olduğu arsalar kamuya ait olduğu için davalar açılıyor, cemevi yöneticilerimiz şu an mahkemelerde yargılanıyorlar -Alevi Kültür Dernekleri, Sultangazi Pir Sultan Abdal Cemevi, Düzgün Baba Cemevi gibi- tahliye davaları şu an yoğun bir çerçevede devam ediyor.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Fırat, iki dakika süre ekleyeceğim.

Buyurun.

CELAL FIRAT (İstanbul) - Cemevlerinin hiçbir ticari faaliyeti olmamasına rağmen buraya elektrik faturaları ticarethane statüsünde kesiliyordu şimdiye kadar, şimdi ise mesken olarak değerlendirilmekte ve diğer inançların, ibadethanelerin yararlandığı imkânlardan cemevleri yararlanamamaktadır.

Anmalar... Kısaca belirtmek gerekir ki cumhuriyet tarihinde bize karşı yapılan katliamları anmak için yan yana geldiğimizde maalesef bunlara engel olunuyor, polis ablukasıyla karşı karşıya kalıyoruz. Sivas Madımak katliamının davasına, cemevinin bahçesinde polis kurşunuyla öldürülen Uğur Kurt ve benzeri davalara katılıma ve açıklamaya yönelik kolluk kuvvetlerinin tutumu bizi tam anlamıyla şiddete maruz bırakıyor.

Yine, aynı şekilde, 30 Temmuz 2022'de 4 cemevine yapılan saldırıları da yoğun bir çerçevede dillendirmek gerekiyor. Alevilere yönelik, coğrafi anlamda da köylerimize maalesef hizmet götürülmüyor, yollarımız toz toprak. Aynı şekilde, Sayın Bakanım, bir önergemiz olmuştu bir ay önce, köydeki yollarımızla ilgili, Alevi köyleriyle ilgili. Ben Malatya Pütürgeliyim, Hüsükuşağılıyım; 62 tane köy var, bütün köylerimizle dostluklarımız var, kirveliklerimiz var. 62 köyün içinde 3 tane köyün dışında hepsinin yolları asfaltsız Sayın Başkan, hep beraber gidebiliriz. Bakanlık "Bizim bünyemizin altında bu hizmet olmadığından dolayı bu soru önergenizi kabul etmiyoruz." diye bize geri cevap vermiş, oysaki belediyeler İçişleri Bakanlığına bağlı. Lütfen artık bu ayrımcılıklardan Türkiye'yi arındıralım, yan yana gelelim, oturup muhabbet edelim. Yunus Emre der ya "Bizim dinimiz sevgidir, başka dine inanmayız." Bu coğrafyayı sevgiyle donattıralım.

Hepinize teşekkür ediyorum.