Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
Konu | : | 2024 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/276) ve 2022 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/274) ile Sayıştay tezkereleri a) İçişleri Bakanlığı b) Emniyet Genel Müdürlüğü c) Jandarma Genel Komutanlığı ç) Sahil Güvenlik Komutanlığı d) Göç İdaresi Başkanlığı e) Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 2 |
Tarih | : | 08 .11.2023 |
CEVDET AKAY (Karabük) - Sayın Başkan, Değerli Komisyon üyeleri, Sayın Bakanım, çok kıymetli bürokratlar, değerli basın mensupları; hepinizi saygıyla selamlıyorum.
Sunumunuz için teşekkür ediyorum Sayın Bakanım. Bu sunum neticesinde de benim ifade etmek istediğim bazı konular var, o konuları sizlerle paylaşacağım.
Kurumumuzun genel bütçe büyüklüğü, içerisinde kendi merkez ve bağlı kuruluşlarla beraber 1 trilyon 275 milyar. İncelediğimiz zaman da bu bütçe büyüklüğü içerisinde de AFAD'ın önemli bir bütçeye sahip olduğunu görüyoruz, 671 milyar civarında bir bütçe; bu da kurum bütçenizin yani Bakanlık bütçenizin yüzde 52'si civarında. Bir de biliyoruz ki bu yılki genel bütçeden deprem için ayırdığımız tutar da 1 trilyon 28 milyar civarındaydı, AFAD'ın bu depremle ilgili buradan da aldığı pay 671 milyar olduğunda da bu oranın yüzde 65 gibi bir oran olduğunu görüyoruz. Yani AFAD'ın, gördüğümüz kadarıyla, bütçesi genel bütçedeki bir sürü bakanlığımızın toplam bütçelerinden üstte bir rakam, ciddi bir rakam, sorumlulukları da gerçekten çok ağır; bu nedenden dolayı AFAD kuruluşunun yaptığı hizmetler hakikaten önemli. Bu konuda geçmiş dönemde de hem benim seçim bölgem Karabük ve Batı Karadeniz Bölgesi'nde ve bazı diğer illerde de rastladığımız bazı hatalar var; tabii ki bunlar bilerek yapılan hatalar değil ama bazılarının unutkanlık olduğu söylendi, ifade edildi. Örneğin, afet sonrası turuncu koda alınan illerden sayıldığı hâlde gerekli işlemlerin yapılmadığı, yardımların yapılmadığı iller var; Karabük ili de böyle bir ildi geçtiğimiz sel felaketinde. Tabii ki Sayın Bakanımız, siz akabinde ziyaret ettiniz Karabük ilini, teşekkür ediyoruz, gerekli müdahaleleri de yaptınız, daha sonra görülen zararlar da hızlı bir şekilde giderildi. Bu yüzden de Çevre Bakanlığı ve diğer bakanlıklardan da sel felaketiyle ilgili, göçen yollarla ilgili ben ödeneklerin aktarıldığını Valilikle iş birliği içerisindeki konuşmalarımızdan gördüm fakat bu bölge sürekli sel felaketinde olduğu için önümüzdeki dönemde de kalıcı çözümler bulmak zor. Burada İRAP (İl Afet Risk Azaltma Planı) var biliyorsunuz. Bu seller olmadan önce bu planlarda önemli açıklamalarda bulunulmuş yani sel felaketinden en az zararla çıkılması için neler yapılması gerektiğiyle ilgili detaylar yazılmış. Bu tavsiyelere tam manasıyla uyulmadığı için bu afetlerden daha fazla zarar görüyoruz. Bunun sebebinin de ne olduğunu yerel yöneticilerle konuştuğumuz zaman da ödeneklerin aktarılması gerektiğini ifade ettiler. Ben burada özellikle sizlerden de istirham etmiş olacağım; AFAD'ın bu bütçe büyüklüğü içerisinde İRAP planlarının dikkate alınmasını -sadece benim Karabük bölgesiyle ilgili de konuşmuyorum- Batı Karadeniz'de, Doğu Karadeniz'de veya diğer doğal afetleri yaşayan bölgelerde bu planlarda belirtilen noksanlıkların giderilmesi için gerekli ödeneklerin aktarılmasını buradan rica ediyoruz, ifade ediyoruz.
İşte, yine, petrolle ilgili bir rakamdan bahsettiniz; günlük üretimin 25 bin varile dayandığını, tabii ki burada üretimin sağlıklı yapılabilmesi için terörle mücadelenin de etkili olduğunu ifade ettiniz. Tabii, bu rakamların çok daha fazla artması gerekiyor sizin ifade ettiğiniz yüzde 18'lik hedefe ulaşmak için. Sayın Cumhurbaşkanımız da yüzde 19'luk bir hedef tespit etmişti, 80 bin varil civarında ve bunun artırılması gerektiğini belirmişti, 180 bin varil gibi; enerjiye çok bağımlı olduğumuz için. Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde de bu tür kaynakların çok olduğunu biliyoruz. Dolayısıyla petrol arama çalışmalarıyla ilgili de hem sizin hem Enerji Bakanlığının, MTA'nın, ilgili birimlerin koordineli bir şekilde bu rakamı yukarı çekmesi bütçemiz açısından da önemli, bunu buradan özellikle ifade etmek istedim.
Yine, kara para ve terörün finansmanıyla mücadeleyle ilgili; hakikaten Bakan olduğunuz andan itibaren bu konuyla ilgili özel operasyonlar oluyor, çok yoğun bir çalışma var, görüyoruz, bütün halkımız da bunu görüyor, hepimiz de bu operasyonları, çalışmaları destekliyoruz. Bu operasyonlar hakikaten önemli, ben emeği geçen bütün güvenlik güçlerine bu vesileyle tekrar teşekkür ediyorum. Bu neden önemli? Çünkü gri listeden çıkmamız açısından önemli. Bu mücadele sonucunda eğer sonuç alabilirsek gri listeden çıkacağız, sonuç alamazsak kara liste önümüzde duruyor. Bunun için, Mali Eylem Görev Gücü tarafından gri listeye alındığımız bu hususun düzeltilmesi, bir an önce gri listeden çıkacak tarzda hareketlerin, operasyonların devam etmesi gerekir çünkü bu, yurt dışı kaynaklı, uluslararası piyasalardan sabit sermaye yatırımlarının girmesi açısından çok çok önemli. Bu konuyu da özel olarak dikkate almanızı rica ediyoruz. Hakikaten sadece sizinle veya Bakanlığınızla olacak da bir şey değil. Bunun hem Hazine ve Maliye Bakanlığı hem Merkez Bankası, işte MASAK, bütün kuruluşlarca koordineli bir şekilde, maliye ve para politikası açısından da desteklenmesi gerekiyor. Bu, ülkemiz için çok çok önemli bir durum. Bunun önemini buradan özellikle tekrar ifade etmek istedim.
Yine, organize suç örgütleriyle ilgili mücadelenin de yoğun bir şekilde devam etmesi gerekiyor. Son zamanlarda bazı sosyal medya fenomenlerine yapılan operasyonları görüyoruz kara para aklamayla alakalı fakat onların arkasındaki kişilere de ulaşmak lazım. Onların arkasında kimler var? Bunlar görünür yüz, bu yüzlerin kullanıldığı da aşikâr, oralara kadar bu operasyonun ulaşması ve tüm suçluların yakalanması tüm halkımızın beklentisi.
Uyuşturucuyla mücadele diğer bir konu. Gerçekten hem liselerde hem üniversitelerimizde gençlerimizin uyuşturucuyla ilgili sorunlarını görüyoruz. Bu bir bağımlılık, ülkemizin en önemli sorunlarından biri. Bu bağımlılıktan çocuklarımızı, gençlerimizi kurtarmak için hepimizin yapacağı çok şeyler var. Gerçekten sivil toplum kuruluşlarından da bu konuyla ilgili olarak yararlanılması gerekir. Sivil toplum kuruluşlarında bu konuyla ilgili gerçekten konusunda çok uzman kişiler var, onları da işin içine çekmek gerekir. Sizin İstanbul Valiliğiniz döneminde sivil toplum kuruluşlarına olan yakınlığınızı da biliyoruz. Ben de sivil toplum kuruluşlarının içerisinden gelmiş, muhtelif sivil toplum kuruluşlarında genel başkanlık yapmış ve Meclise gelmiş birisi olarak bunun önemini özellikle vurguluyorum. Bu konuda biz de bütün sivil toplum kuruluşlarını harekete geçirmek suretiyle gerekli desteği size vereceğiz. Bu konuyu da özellikle vurguladım.
Yine, dün, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının sunumunda önemli bir konu dikkatimizi çekti, bunu ben özellikle çok olumlu buldum; diri fay hatlarının sismolojik çalışmalarının yapılmasıyla ilgili bir platform. Burada da 22 üniversite var, AFAD var, işte TÜBİTAK var, yine MTA gibi kuruluşlar var. Fakat buraya sivil toplum kuruluşlarından, uzman kadrolardan da takviyelerin yapılması önemli. Özellikle akademik camiada bu konuda uzman, deprem konusunda uzman bir sürü uzman akademisyen var. Yine bölgemizde geçmiş dönemde, çok kısa bir süre önce, iki ay önce biz bir deprem çalıştayı yapmıştık. Burada, bu deprem çalıştayında... Mesela Karabük Fay Hattı 35-40 kilometre uzunluğunda, bin yıldır yüksek dereceli bir deprem üretmemiş ama 2-3 civarında küçük depremler üretmiş potansiyel bir fay hattı olarak duruyor. Bu platform bu araştırmaları yapmak, fay hatlarını incelemek için kurulmuş bir platform. AFAD da var. Ben AFAD'ın aldığı bütçenin bir kısmının da buraya aktarılmasını istiyorum yani buradaki ödenekler oraya aktarılırsa oradaki talepler, noksanlıklar da giderilmiş olur. Bunu da özellikle buradan vurgulamak istedim.
NARVAS Proje'nizi olumlu buluyoruz, 81 ile yaygınlaştırılması çok daha iyi olacaktır.
Yine önemli sorunlardan biri göç. Göçle ilgili sorun hakikaten ülkemiz için en önemli sorun. Yani nüfus artış hızına baktığımız zaman da özellikle Suriyeli göçmenlerle ilgili nüfus artış oranı yüksek olduğundan dolayı önümüzdeki on beş, yirmi yıl içerisinde demografik yapıda çok önemli değişiklikler olacak. Bütün ülke olarak bununla çok sıkı bir şekilde mücadele etmeliyiz. Bununla ilgili önlemlerimizi daha da arttırmalıyız. Buradaki uygulamada mobil bir şeyden bahsettiniz, yani yakalanan...
İÇİŞLERİ BAKANI ALİ YERLİKAYA - Mobil göç noktası.
CEVDET AKAY (Karabük) - Evet, mobil göç noktası; burada işte yakaladığınız yabancı uyruklu kişilerin kimliğinin tespit edilmesi ve duruma göre de "deporte" edilmesi işlemleri. Tabii ki bu güzel bir uygulama ama yeterli değil, özellikle -galiba Turan Çömez Vekilim bahsetti, burada değil- İran sınırından gelen Afganlılarla ilgili olarak hakikaten bu çok çok önemli bir konu.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Sayın Akay, bir dakika ek süre veriyorum, buyurun.
CEVDET AKAY (Karabük) - İran sınırından giren bu kişilerin genellikle genç erkek olduğunu, silah kullanmayı bildiklerini hatta kamuoyuna yansıdığına göre de Türkçe ve İngilizce olmak üzere 2 dil bildiklerini ve bunların da ülkemizin muhtelif bölgelerine dağıldığına dair bir duyum var; bu, doğru mudur? İnşallah, doğru değildir. Tabii ki bu konuyu buradan ifade ederseniz... Bu konunun özellikle, titizlikle takip edilmesi gerçekten çok çok önemli.
Sayın Bakanım, bir de bu yakalanan göçmenlerin sınır dışı edilmesiyle ilgili olarak kamuoyuyla daha çok paylaşım yaparsanız memnun oluruz. İçeri girenlerin görüntüleri olduğu gibi yayılıyor ama siz bir taraftan ifade ediyorsunuz; yakaladıklarımız ve "deporte" ettiklerimiz var, isteğe bağlı olarak da gönderdiklerimiz var... Bunlarla ilgili kamuoyuyla paylaşım yaparsanız...
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Buyurun.
CEVDET AKAY (Karabük) - Çünkü bu konuda genel olarak çok büyük bir huzursuzluk var ülkemizde. Bu paylaşım sizin bu konuyla ne kadar titiz bir şekilde ilgilendiğinizin göstergesi olacaktır.
Başkanım, süre yetersiz geldi ama yapacak bir şey yok.
Teşekkür ediyorum, sağ olun.