Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
Konu | : | 2024 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/276) ve 2022 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/274) ile Sayıştay tezkereleri a) Gençlik ve Spor Bakanlığı b) Spor Toto Teşkilat Başkanlığı |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 2 |
Tarih | : | 03 .11.2023 |
SAMİ ÇAKIR (Kocaeli) - Sayın Başkan, Sayın Bakanım, Komisyonumuzun değerli üyeleri, Bakanlığımızın değerli çalışanları ve kıymetli basın mensupları; sizleri saygıyla selamlıyorum.
Gençlik ve Spor Bakanlığının 2022 yılı kesin hesaplarını, Sayıştay raporlarını ve 2024 yılı bütçesini görüşüyoruz. Öncelikle bu bütçenin hayırlı olmasını temenni ediyorum.
Her zaman söylediğimiz, bir bakanlık bütçesi görüşülürken ifade edilen, edilecek olan her söz, yapılacak her değerlendirme, eleştiri kendi bağlamında son derece önemli bir katkı oluşturabildiği kadar da kıymetli olacaktır. Sayın Bakanımızın sunumunu dikkatle takip ettik. Temel kurgu olarak gençliğe verilen önem vurgulamış olması yanında, bu alanda yapılan ve yapılacak gerek çalışma programlarının gerekse her türlü yatırımın ne kadar önemli olduğu izahattan varestedir. Elbette Bakanlık vizyon ve misyon anlayışının, bu program ve yatırımlarda öne çıkacak prensiplerin ana belirleyicisi olacağından kuşku duymamaktayız. Yapılan çalışma, eylem ve planların tüm bu hassasiyetlerin göz önünde bulundurularak yapılacak olması, Bakanlık faaliyetlerinin hem stratejik başarı hem de öngörülen hedeflerin yakalanabilmesinin belli başlı kriteri olacaktır. Yerelden evrensele değişimin ve gelişimin öncüsü bir gençliğin bakanlığı olmak iddialı, bir o kadar da güzel, belki de gerçekleşmesiyle gençliği yerli yerine oturtma anlamında da ciddi bir başarı sayılabilecektir. Türkiye nüfusunun yaklaşık yüzde 15,2'si genç nüfustan oluşuyor, bu da 15-24 yaş grubu olarak 13 milyon civarındadır. Bu rakam ülke olarak muazzam bir potansiyel genç nüfusumuz olduğunu gösteriyor. Bu potansiyel, Bakanlığımızın hitap ettiği nüfusa yapacağı her hizmetin, her çalışmanın anında karşılık bulabileceği anlamına gelmektedir. Hanehalkı İşgücü Araştırması 2022 sonuçlarına göre, gençlerde iş gücüne katılma oranı yüzde 43,8; gençlerde işsizlik oranı yüzde 19,4 oldu. Ne eğitimde ne istihdamda olan gençlerin oranı 2022 yılında yüzde 24,2 olmuş. Yaşam Memnuniyeti Araştırması sonuçlarına göre 18 ve daha yukarı yaştaki bireylerden genel sağlık durumundan memnun olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 69,2 oldu. 2022 yılında 18-24 yaş grubundaki genç nüfus içinde kendini mutlu hissettiğini belirtenlerin oranı yüzde 47,9 olarak kayda geçti. Gençlerin yüzde 67'si almış olduğu eğitimden memnun olduğunu belirtmiş, internet kullanan gençlerin oranı 96,9 olduğu ve gençlerin yüzde 82,4'ünün işinden memnun olduğu kayıtlara geçmiş. Gençlerin mutluluk kaynağı olan değerler arasında yüzde 43,8'le sağlık, yüzde 23,4'le başarı, yüzde 15,5'la sevgi tercihleri dikkati çekmiştir. Türkiye İstatistik Kurumunun İstatistiklerle Gençlik 2022 araştırmasına göre bir kısım verileri paylaşmak istedim. Görüldüğü üzere, Bakanlığın direkt muhatabı olan bu grupla ilgili yoğun ve gerekli ciddi çalışmaların devam etmesi önemlidir ve gereklidir.
Bakanlığımızın gençliğin hedef, başarı, bilgi ve becerilerini artıracak her türlü çalışmalarını önemsiyor, takdir ediyor ve destekliyoruz. Gençlerin eğitim, kültür, birikim sahibi olabilmeleri sadece Gençlik ve Spor Bakanlığının üstlenebileceği ve yürütebileceği bir konu da değildir. Toplum, aile, çevre ve millî eğitim politikalarının tümü gençliğin yarına hazırlanmasında ve yarını şekillendirmesinde yön verebilecek, yardım edebilecek altyapı merkezleridir. Şunu biliyor ve kabul ediyoruz ki toplumun geleceği gençlerdir. Gençlerin toplumu yarına taşıyacak zihnî ve fiziki altyapı donanımı ve meşgalesiyle yetişmesi ve yönlendirilmesi bütüncül bir politikayı gerekli kılmaktadır. Milletlerin medeniyet ve kültürel değerlerini genç nesillere aktarmayı başarabilmek yarın adına yapılabilecek en önemli yatırımlardan kabul edilmektedir. Ama bütün bunlardan bahsederken sadece kendi bakış açımızla tepeden inme gençliğe bir yön çiziyor olmamızın bir karşılığı olmayacaktır. Gençliğin işin içine katılmasını temin etmek katılımcı politikaları hayata geçirmeyi mecburi kılmaktadır. Yepyeni bir dünyadayız ve yepyeni bir gençlik geliyor; onu anlamak, onun da bu politika yapıcılarını anlamasını sağlamak bir ortak payda yakalanması mecburiyetini ortaya koymaktadır. İşte, o ortak paydanın büyüklüğü gençliği bu katma değer içinde kucaklama imkânı verecektir. Gençlerin sorunları ve ihtiyaçları ele alınırken hangi hassasiyetlerin öne çıkacağını, bu hassasiyetleri uygulamaya geçirirken nelere dikkat edileceği başlı başına önemli konular olmakla beraber, Bakanlık faaliyet programlarında, hizmet anlayış ve davranış modellerinde öngörülen hususlardan farklı olmadığını biliyoruz. Gençlerin eğitimine önem verdiğimiz gibi sağlığına, donanımına, üretkenliğine, sporla iç içe olmasını sağlayacak gelişim sürecine de önem verildiğini biliyoruz. Bütün bunların plan ve programlarında Bakanlık yaklaşımının aynı zamanda beklentilerle uyuşması durumunda karşılık bulacağını da biliyoruz.
Ülkemiz, tabiat güzellikleriyle, iklim özellikleriyle sporun her türlüsüne hemen hemen her zaman kaliteli zemin hazırlayabilecek, fırsat verebilecek imkânlara sahiptir. Bütün mesele bunu işleyecek iyi bir mekanizmanın yanında, bunu yapabileceğine inanan bir genç nüfusu harekete geçirmeyi başarmaktan geçmektedir. İstatistik olarak spor tesislerimizin kalitesini, kişi başına spor yapma imkânlarını burada zikretmek elbette önemlidir. Hatta uluslararası yarışmalarda, müsabakalarda aldığımız ödülleri -zaman zaman inişli çıkışlı olsa da- konuşurken kendimizi baktığımız yerden başarılı görebilecek kadar yüksek de olsa sadece bu pencereden bakmamayı da başarabilmeliyiz diye düşünüyorum. Başarının devamlılığını sağlayacak kurumsal anlayış ve yaklaşımları bir model gerekliliği olarak zihnimize yerleştirebilmeliyiz. Her zeminde dile getirdiğimiz sporcu yetiştirme başarısı eğitimle kurulacak doğru ve yakın ilişkinin tabii bir sonucu olacaktır.
Son yıllarda sadece futbola ilgisi ve seyircisi olmaktan çıkmaya başlamış gibi gözüküyoruz. Farklı alanlarda hem ilgiyi hem başarıyı artıracak sonuçlar sevindirici olmakla beraber, bunun kalıcılığını önemsiyoruz. Gençliğin geleceğin teminatı olarak görülmesi elbette güzel. Bu teminatla birlikte sporun birleştiriciliği ve yakınlaştırıcılığı ve aidiyet bilinci oluşturması konusunda yaklaşım ve etki alanlarını iyi takip etmeli ve negatif oluşumlara meyledecek yanlışlıkları önleme noktasında daha dikkatli olmalıyız. Aynı zamanda, yakın tarihte Meclisten geçen Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun bu hususa yardımcı olabilecektir diye düşünüyorum. Yine, bu kanun çerçevesinde başarılı sporcuların teşvik edilmesini sağlayacak muhtevasıyla da farklı bir alanı da gündeme taşımış olacaktır. Aynı zamanda, devletin sporcunun yanında olduğunu göstermesi bakımından kalıcı faydası olacaktır.
Önümüzdeki süreçte tüm bu çalışmaların önemi yanında sporun tabana yayılması noktasında atılacak her adımın gerekli ve desteklenmesi gereken bir konu olduğunu zikretmeden geçmemek lazım. Bu da bireysel heves, yetkinlik ve başarıların iyi analiz edilmesi gerekliliğini; bireysel çıkışların yanında kolektif hareket etme becerisini geliştirecek yetiştirme ve geliştirme planlarını, burada hedeflenen başarıyı yakalama amaçlı hayata geçirebilmeliyiz.
"Spor" ve "sporcu" kavramlarını işlerken genç nesli aynı zamanda her türlü zararlı alışkanlığın dışına taşıyabilmek, çevresinde oluşabilecek gençlik etkilenmelerini pozitif alana kanalize etmesinin başarabilmesini de temin etmekten geçmektedir. Biliyoruz ve inanıyoruz ki sporla sadece bedensel bir başarı, bir gelişim beklenmemektedir; aynı zamanda ruhsal ve sağlık anlamında da ciddi bir iyi hâl arzulanmaktadır.
Toplumun en dinamik alanı olan gençliği ilgilendiren bir bakanlık bütçesini konuşuyoruz. Öğrenciyken yurt sorunu, kredi, burs sorunu, mezun olduktan sonra iş sorunu, gençlik bakışıyla hayata dair değerlendirmelerimiz hep oldu. Biliyorum ki şu anda da aynı şeyler konuşuluyor, aynı konular etrafında ya eleştiriliyorsunuz ya da yetersiz imkânları sunduğunuzu söylüyorlardır. Bakanlık, bütçesi elverdiğince yurtların fiziki kalitesi, yeterliliğini hep dert edinmiştir.
Burs ve kredilerde ifade edilen rakamlara rağmen istenen her şeyin gerçekleşmemiş olmasından şikâyet olunmaya devam edilecektir ama biliyoruz ki son yıllarda üniversite sayılarındaki artış, buna bağlı olarak öğrenci sayısının artışının beraberinde getirdiği yük büyük oranda telafi edilmiş olmakla birlikte tamamen istenilen şekilde halledilmiş değildir. İhtiyaçlar ve kaynaklar arasında sınırsız ve sınırlılık dairesinde ilginizde olduğunu bildiğimiz bu konunun, kamuoyunun ve gençlerin kafasını yorduğunu ifade etmemizi gerektirdiğini belirtmiş olalım. Bu alandaki yoğun çalışma ve gayretinizi takdir ediyoruz.
Ülkeler arasındaki rekabetin çok farklı alanlarda çok şiddetli bir şekilde yürütüldüğü, yürüdüğü bir yüzyıl yaşıyoruz. Belki spor, sadece spor, rekabeti yumuşatabilecek, toplumların, ülkelerin hem birbirini tanıyabilecek ve anlayabilecek bir mecrayı önümüze koyabileceği inancıyla ayrıca değerlendirilmesi gereken bir alandır diye düşünüyorum. Fair play anlayışı ve ortamı hazırlayacak bir düşünce motifini, başta ülkemiz sporcularında tesis edecek bir köklü davranış modülünü benimseyip hayata geçirerek mücadeleye devam edebilmeliyiz. Bunu başarabilmek için hangi alanı, kurumu işin içine çekmek, almak gerekiyorsa bu hususu teyit etmeden uygulayabilmeliyiz.
Gençliği sosyal medya ve medya spor sahasından gerçek spor sahalarına çekecek destek olma, sahip çıkma, ruh ve beden güzelliğini yaşatacak, yaşayacak bir dünya varlığına inandıracak anlayış, attığınız ve atacağınız adımlarla gerçekleşecektir.
Gençlerin hayalleri bizim için çok önemli. Voltaire'in dediği gibi "Gençleri bırakınız dünyayı hayal ettikleri gibi görsünler, büyüyünce nasıl olsa olduğu gibi göreceklerdir." ifadesi, hayallerine ortak olabildiğimiz kadar bizi anlayacaklarını, büyüdüklerinde karşılaştıkları dünyada hayal kırıklığına uğramamalarını engelleyecek kadar hazırlıklı olmalarını da sağlayabildiğimiz kadar biz onları anlamışız demektir.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
SAMİ ÇAKIR (Kocaeli) - Toparlıyorum Sayın Başkan.
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Toparlayalım, kongre var da.
Buyurun.
SAMİ ÇAKIR (Kocaeli) - Çalışma, gayret ve desteğiniz için teşekkür ediyor, 2024 yılı bütçemizin hayırlı olmasını temenni ediyorum. Bütçenin ve çalışmalarınızın genci ve sporu yarının beklentilerine uygun olarak bir araya getirmesi temennisiyle hazırunu saygıyla selamlıyorum.